17 jaar na de vondst is het mysterie van Geertruidenberg nog niet opgelost

7 oktober 2022 om 18:30 • Aangepast 17 oktober 2022 om 15:56
nl
“Tot op de dag van vandaag is en blijft het een raadsel wat de betekenis is van de inscriptie op een eeuwenoud zwaard, een topstuk”, vertelt Ron Haveman van het museum De Roos in Geertruidenberg. Het 14e eeuwse zwaard werd in augustus 2005 bij archeologisch bodemonderzoek toevallig gevonden.
Profielfoto van Rob Bartol
Geschreven door
Rob Bartol

“Na de vondst is er heel veel onderzoek gedaan, maar veel vragen zijn zeventien jaar na de vondst nog altijd niet beantwoord", zegt Haveman. "Van wie was het zwaard en wat betekent de tekst? Je blijft net zo lang zoeken tot je een antwoorden hebt."

In het museum wordt het zwaard tentoongesteld in een aparte verticale vitrine. “Via, via kreeg ik zeventien jaar geleden te horen dat er iets bijzonders was gevonden. De vondst van het zwaard was toen nog (ultra)geheim.”

"In mijn ogen is het een ‘gewoon’ vechtzwaard.”

Haveman weet nog dat er na de ontdekking volop werd gespeculeerd over de herkomst van het mysterieuze zwaard. “Het zou misschien wel een bisschoppelijk zwaard zijn, een zwaard dat verloren zou zijn bij een riddertoernooi en over de tekst is weleens geopperd dat het een bezweringsspreuk is.

"In mijn ogen is het een ‘gewoon’ vechtzwaard”, vertelt Haveman, die zelf deskundige is op het gebied van middeleeuws wapentuig. “De tekst op het zwaard is wel heel mysterieus omdat tot op de dag van vandaag geen enkele tekst op een middeleeuws zwaard ontcijferd is.”

Mysterieuze schrifttekens gegraveerd in het zwaard (Foto: Museum De Roos)
Mysterieuze schrifttekens gegraveerd in het zwaard (Foto: Museum De Roos)
"Herkend is wel het woord 'dieu', het Franse woord voor God."

Wordt het niet tijd voor een nieuw onderzoek, met behulp van nieuwe hedendaagse technieken naar de teksten op het zwaard?

“Dat zal niet zoveel opleveren, denkt Haveman, omdat de tekst vooral bestaat uit afkortingen en die zijn in vergelijkbare middeleeuwse situaties nog nooit ontcijferd. "Ook niet door de schriftdeskundigen die destijds de tekst hebben onderzocht. Herkend is wel het woord dieu, het Franse woord voor God.”

Het enige bekende zwaard ter wereld, dat lijkt op het exemplaar dat gevonden is in de Koestraat in Geertruidenberg, hangt in een museum in Kopenhagen.

Ron Haveman tussen zijn eigen collectie van middeleeuws wapentuig
Ron Haveman tussen zijn eigen collectie van middeleeuws wapentuig

De voorzitter van het museum denkt dat het zwaard moet hebben toebehoord aan een ridder van aanzien. “Er zijn in Geertruidenberg de nodige riddertoernooien gehouden, dus dat zou verklaren hoe het wapen hier terecht is gekomen. Er zijn overigens massa’s middeleeuwse zwaarden te zien in musea, maar middeleeuwse zwaarden met een inscriptie zoals hier zijn uiterst zeldzaam.”

“Het staat in een vitrine in een ruimte met klimaatbeheersing."

Of zoiets zeldzaams wel thuishoort in een klein museum is Haveman kort en krachtig. “Ja, natuurlijk hoort dat hier thuis. Het is hier gevonden, het laat het verleden herleven van riddertoernooien die ook in Geertruidenberg werden gehouden.”

In het museum wordt het zwaard gekoesterd. “Het staat in een vitrine, in een ruimte met klimaatbeheersing. Realiseer je dat het zwaard veel dunner is dan het in de 14e eeuw was. Het heeft eeuwen onder de grond gelegen, het is heel fragiel.”

"Iedere keer als je bij het zwaard staat, sta je daar wel met dezelfde vraagtekens. Nieuwsgierigheid zit ook in de mens. Je blijft net zo lang zoeken tot je een antwoorden hebt."

Boven het zwaard uit Geertruidenberg onder het Deense zwaard
Boven het zwaard uit Geertruidenberg onder het Deense zwaard

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!