Iedere zondagmiddag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister hem hier:

Omroep Brabant zendt op dinsdag ook het tv-programma 'Op pad' uit, waarin de kijkers worden meegenomen in de natuurgebieden van Brabants Landschap. Als kijker kun je zelf ook de route uit het programma wandelen. Speciaal voor het programma is er een wandelapp ontwikkeld.

Is dit een kikker of toch iets anders?
De kleinzoon van Yvonne van Es zag een dier dat sterk leek op een kikker, maar het niet is. Bij het zien van de foto dacht ik aan een pad, maar ik twijfelde heel sterk. Het diertje zag er namelijk heel raar uit en zoiets heb ik ook nog nooit gezien. Dus heb ik een deskundige bij Ravon, de kennisorganisatie voor reptielen, amfibieën en vissen, ingeschakeld. Ravon kwam met de volgende reactie: "Dit lijkt een sterk vermagerde gewone pad (bufo bufo). De vermagering kan verschillende oorzaken hebben zoals pathogenen (parasieten, bacteriën en virussen), een slecht functionerend immuunsysteem en contaminanten (stoffen die onbedoeld in voedsel voorkomen) of een combinatie hiervan. Zonder aanvullend onderzoek is dit niet vast te stellen."

Een schimmel 'eet' een boleet
José Geerts stuurde mij een foto waarop je een boleet ziet met daarop een harige witte schimmel. Volgens mij noemen ze zo’n schimmel op een boleet boletenrot. Wanneer een paddenstoel - hoed met steel - en een zwam - hoed zonder steel - hun werk hebben gedaan, worden zij 'opgeruimd'. Alle paddenstoelen en zwammen - wat in feite vruchtlichamen zijn van een schimmel - worden, nadat alle sporen zijn weggegaan uit de zwam of paddenstoel, opgegeten. In dit geval dus een boleet. Dit opeten kan door mensen (boleten kun je eten), dieren of door weer andere schimmels gebeuren. Je kunt stellen: er blijft in de natuur niets liggen, want alles draait mee in het ecologisch systeem.

Dode vogel op het balkon
Mieke Krom zag een dode vogel op haar balkon. Zij dacht aan een watersnip of een houtsnip. Op haar foto zie ik een houtsnip. Houtsnippen hebben een lange snavel en hun verenpak is roestbruin met zwarte vlekken. Op het zwarte achterhoofd kan je twee lichte strepen waarnemen. Verder hebben houtsnippen een korte staart. Ze kunnen maximaal 38 centimeter groot worden en zijn daarmee binnen de snippenwereld in Nederland de grootste. Houtsnippen hebben vooral regenwormen, sprinkhanen en rupsen op hun menu staan. Overigens zie je deze vogels niet zo snel, want ze leiden een vrij teruggetrokken leven en zijn erg schuw. Ze blijven dan ook - net zoals bijvoorbeeld hazen - tot het laatste moment stilzitten. Dan schieten ze plotseling vlak voor je voeten weg en voor je het beseft, zijn ze verdwenen. In sommige streken noemen ze de houtsnip 'de dame met het lange gezicht', vanwege de elegante verschijning en de karakteristieke snavel.

Zijn springstaarten insecten?
Henk Sieba stuurde mij een prachtige en knap gemaakte foto van een springstaart op een paddenstoel. Hij heeft daarbij drie vragen: is dit een insect, waar blijven deze dieren in de zomer als het droog weer is en hoe planten ze zich voort. Wel, springstaarten behoren niet tot de insecten. De groep waartoe de springstaarten behoren, vormen samen met insecten de onderstam van de zespotigen. Deze onderstam valt weer onder de klasse van de geleedpotigen. Het verschil tussen beiden zit in de monddelen. Springstaarten en nog een paar anderen hebben monddelen die in een buidel binnen de kop liggen, insecten hebben monddelen vooraan de kop. Via onderzoek kwam men er trouwens achter dat de springstaarten eigenlijk meer bij de klasse van de schaaldieren thuishoren dan bij de zespotigen. Hun voortplanting is ook heel bijzonder. Ze hebben in feite geen seks. Het mannetje laat een soort spermapakketjes achter die het vrouwtje moet oppikken. Tot slot vraag drie. Springstaarten leven vooral in de bodem bij een klimaat met een hoge luchtvochtigheid. In droge zomers kun je ze weleens tegenkomen op weg naar een vochtigere bodem.

Niet uit de hoge hoed, maar uit een jas
Uit de jas van Corry Duindam sprong een heel mooie spin. Zij vroeg zich welke spin dit was. Volgens mij is dit een schorszakspin vanwege zijn onopvallende bruine kleur en op het enigszins grijze achterste stuk van het achterlijf. Op dit achterlijf zie je ook een soort tekening van donkere V-tekens. Schorszakspinnen zijn nachtactieve jachtspinnen, die zich overdag verschuilen. Zo’n schuilplaats overdag kan een gesponnen zakje zijn, maar ze kunnen zich ook verstoppen onder een steen, schors, tussen de vegetatie of in een jas. Schorszakspinnen behoren tot de familie van de struikzakspinnen. De mannetjes van deze spinnensoort zijn bijna net zo groot als de vrouwtjes. Vrouwtjes worden maximaal elf millimeter groot en mannetjes maximaal tien millimeter. Probeer dat maar eens te zien bij weglopende schorszakspinnen.

Tuin vol amfibieën en reptielen - Vroege Vogels
In Nederland leven allerlei prachtige en - op de adder na - ongevaarlijke reptielen en amfibieën. Ze zijn mooi om te zien, maar kunnen ook wel wat hulp gebruiken. Hoe maak je jouw tuin een paradijs voor kikkers, salamanders, hagedissen en misschien zelfs ringslangen? Edo van Uchelen, schrijver van het boek 'Praktisch Natuurbeheer: amfibieën en reptielen' laat het in bovenstaand filmpje zien.

Grote ring rond de zon, gezien op Neeltje Jans
Frank Bentink zag een groot deel van de dag bij Neeltje Jans een enorme ring om de zon. Hij vroeg zich af wat dit is. Zo’n ring als op de foto van Frank noemen we een halo. Eigenlijk zie je dan rond de zon een cirkelvormige, wazige lichtkring. Halo’s komen zowel bij zonlicht als maanlicht voor. Het is een verschijnsel dat zich manifesteert wanneer het licht van de - in dit geval - zon wordt gebroken door ijskristallen. Als je halo’s ziet, is er op dat moment hoge bewolking aanwezig. We noemen die wolken cirruswolken. Feitelijk is de naam halo een verzamelnaam voor de lichtverschijnselfamilie die zich in de hemel manifesteert. Halo's zijn te zien bij de zon of maan en dan in allerlei vormen. Het kunnen lijnen zijn, maar ook lichtplekken en dus ook kringen. Wit en gekleurd.

Paddenstoelen bij Halsteren, welke zijn het?
Martin van ’t Hof stuurde mij enkele foto’s van bruingekleurde boleten. Hij dacht aan bruine ringboleten. Zelf denk ik dat het eekhoorntjesbroden zijn, vanwege de dikke steel. Bruine ringboleten hebben een dunnere, vaak lichtgekleurde steel en een ring op die steel. Nu kan ik onder de hoed niet alle stelen goed zien, maar de stelen die ik zie zijn niet dun maar juist dik. Vandaar dat ik het even houd op eekhoorntjesbrood. Je kunt eekhoorntjesbroden tegenkomen van juli tot en met november. Vaak groeien boleten samen met diverse soorten bomen en ook bij eekhoorntjesbrood is dit het geval. Dit samengroeien met bomen doen deze paddenstoelen door de zwamdraden te laten samensmelten met de wortels van de bomen. Dit noemen we dan mycorrhiza. Eekhoorntjesbrood heeft zo’n samengroeiproces met inlandse eiken zoals de zomer- en wintereik en de Amerikaanse eik.

Mooie foto’s
Op de voordeurcamera bij het huis van Marion de Jong was op een ochtend te zien dat er iemand zich voor de deur bevond. Via de camera zag ze dat het een boomklever was. Ze vond dit zo grappig dat ze er een foto van gemaakt heeft.

Natuurtip
Sinds 16 november kun je aan deelnemen aan de Outdoor Escape 'Het bos in' van IVN-bezoekerscentrum Oisterwijk. Je wordt bij Outdoor Escapes niet opgesloten in een kamertje, maar gaat het bos in. Dit uitje is geïnspireerd op een escaperoom, maar hierbij bevind je je in de schitterende Oisterwijkse bos- en vengebied. Samen met Oisterwijk Adventures zijn er drie verschillende outdoorescapes ontwikkeld die vanaf nu te boeken zijn.

Ga samen met een groepje vrienden of familie de uitdaging aan. Je krijgt een koffer en gaat daarmee het bos in. Onderweg kom je verschillende opdrachten en puzzels tegen. Lukt het jullie om binnen de tijd terug te zijn met de codezin die ergens in het bos verstopt is?

Je kunt kiezen uit drie verschillende outdoor escapes:
1) Aderven: 45 minuten, moeilijkheid ***

2) Brouwkuip: 45 minuten, moeilijkheid ***

3) Choorven: 60 minuten, moeilijkheid ****

Ga voor meer informatie en reserveringen naar de website van Bezoekerscentrum Oisterwijk.