Normaal schrijft Theo over misdaad, zoals de moord op het Meisje van Teteringen. Maar juist om eens wat luchtigers te doen begon hij aan zijn moppenboek: 'Kom op, tap weer eens een mop'. "Ik stuurde daarom mijn vrienden een appje met de vraag of ze nog een goede mop hadden gehoord of zelf nog wel eens een mop tappen. Maar van vrijwel allemaal kreeg ik te horen dat ze nog nauwelijks moppen horen en ze ook niet zelf meer tappen."

Het verbaast Jongedijk niet. Volgens hem zijn we terughoudend zijn geworden in het vertellen van een mop: "Vroeger werden pijnlijke situaties nog vereffend met een snedige opmerking of grapje, waar we om lachten of de schouders bij ophaalden en dan was het klaar." Als voorbeeld noemt hij de grappen kort na de oorlog over de fietsen die massaal door de Duitsers waren gestolen.

Maar volgens Jongedijk is de maatschappij inmiddels veranderd. "We zijn hier in Nederland een enorm klagend volk geworden. En dat geldt ook voor reacties op moppen. Via de sociale media schelden we elkaar - vaak ook nog laf anoniem - helemaal verrot."

Achterop zijn moppenboek staat een mop: 'Sinterklaas had jou dit boek graag cadeau gedaan. Helaas. Hij is opgepakt. Wegens witwassen van Zwarte Pieten.' Voor sommigen een onschuldige grap, voor anderen juist aanstootgevend. Volgens Theo kan deze wel. "Het is een stuk van onze geschiedenis en onderdeel van onze cultuur. Ik reken erop dat ik hiervoor geen steen door mijn voorruit krijg."

En: het ligt er ook maar aan wie de mop vertelt. "Trendwatcher Adjied Bakas is zelf van Surinaamse komaf en maakte de grap: 'De enige tijd dat Surinamers hebben gewerkt was tijdens de slavernij. Daar rusten we nu nog van uit'. Omdat een Surinamer dit vertelt is het geen probleem, maar iemand anders kan dat niet meer doen."

Jongedijk hoopt dat scholen meer aandacht gaan besteden aan verdraagzaamheid, het gevoel voor humor en zelfspot. "We moeten kinderen vertellen dat hun mening niet zaligmakend is. En dat er ook andere meningen zijn waarmee zij verdraagzaam moeten mee leren omgaan." En ook volwassenen mogen zichzelf wel wat minder serieus nemen, vindt hij.

Het boek van Theo Jongedijk geeft een helder overzicht van de ontwikkeling van de mop. En hoewel hij somber is over de huidige stand van de (foute) mop, zijn er flink wat goede grappen te lezen. Uit binnen- en buitenland. Zoals deze, uit Duitsland: 'Zegt een arts tegen zijn patiënt: ik heb goed een slecht nieuws. Het slechte nieuws: u heeft Alzheimer. Het goede is dat u dat bij thuiskomst alweer bent vergeten.'

Overigens mocht de (blonde) verslaggever van dienst zelf ook nog een mop incasseren van Jongedijk: "'Weet je waarom je als blondje maar een half uur pauze mag? Anders moet je opnieuw ingewerkt worden.'" De verslaggever kon het hebben.