Wie is de Mol in de tuin van Jan? Frans Kapteijns weet het!

22 januari 2023 om 10:30 • Aangepast 31 januari 2023 om 15:08
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail onder meer aandacht aan een vreemde hagedis in Turkije, een muis in een eekhoornvoederbakje en geeft hij antwoord op de vraag wat voor vreemde knol er ligt onder de beukenhaag.

Iedere zondagmiddag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister hem hier:

Wachten op privacy instellingen...

Omroep Brabant zendt op dinsdag ook het tv-programma 'Op pad' uit, waarin de kijkers worden meegenomen in de natuurgebieden van Brabants Landschap. Als kijker kun je zelf ook de route uit het programma wandelen. Speciaal voor het programma is er een wandelapp ontwikkeld.

Een hoop zand tussen de tegels, heeft een overijverige mol hier gewerkt?
Jan van Loon ziet regelmatig hoopjes zand op en tussen de tegels. Hij ruimt ze op, maar een paar dagen daarna liggen ze er weer. Hij vraagt zich af of er een mol bezig is. Nee, geen mol maar regenwormen. Als je goed kijkt, zie je ook dat het vele voedsel voor die regenwormen klaar ligt. Je zou kunnen zeggen dat de tafel voor de regenwormen goed is gedekt, want overal op de stoep liggen resten van fuchsia’s. Regenwormen eten die restjes en trekken ze dan door de ruimtes tussen de tegels. Wat achterblijft, zijn hoopjes zand met daarin de uitwerpselen van het feestelijke maal. Regenwormen zijn dus opruimers, die weer voedsel achterlaten voor veel planten. Daarnaast graven ze tunnels en zorgen daarmee voor een betere bodemstructuur. Wat je dus nooit moet doen, is regenwormen bestrijden want dan zorg je meteen voor een slechtere tuin of grasmat.

Halsbandparkiet in Tilburg, foto Marij van Driel
Halsbandparkiet in Tilburg, foto Marij van Driel

Opnieuw de halsbandparkiet
Marij van Driel stuurde mij foto’s van een halsbandparkiet. Die maakte zij op 17 januari. Mogelijk weten de luisteraars dat ik vorig jaar om deze tijd, om precies te zijn op 30 januari, de luisteraars vroeg om mij door te geven waar in Brabant halsbandparkieten te zien zijn. Ik kreeg toen veel meldingen binnen. Als eerste van Roland, die halsbandparkieten had gezien in Veldhoven. Maar er kwamen ook meldingen binnen uit Diessen en Marij van Driel meldde mij toen dat ze wist dat er in het Leijpark in Tilburg ook halsbandparkieten zijn gesignaleerd. Toen schreef ze mij dat ze die helaas niet zelf gezien had. Nu dus wel. Dank voor de foto’s. Helaas kan ik er maar eentje plaatsen. Wel wil ik nu weer een oproep doen waar mensen in Brabant halsbandparkieten zien.

Een rosse woelmuis (foto: familie Klijsen).
Een rosse woelmuis (foto: familie Klijsen).

Muis in de voederbak voor eekhoorns
De familie Klijsen trof in een eekhoornvoederbakje een muisje. Maar welke? Dit is naar mijn idee een van de schattige muisjes die ik ken: de rosse woelmuis. Woelmuizen zijn sowieso heel schattige muisjes. Ik vergelijk ze altijd met die mooie pluizige gedrongen knuffeldiertjes in speelgoedwinkels. Woelmuizen zijn heel herkenbaar aan hun gedrongen, een beetje lompe lichaam met een stompe kop. En op en in die kop zitten kleine oren en kleine ogen. Helaas zie je op de foto van de familie Klijsen niet de korte staart van het dier, die korter is dan het lichaam. Het verschil tussen de andere woelmuizen en deze rosse woelmuis is dat de rosse ietwat grotere, donkere ogen heeft en duidelijk zichtbare oren. Bij andere woelmuizen vallen de oren nauwelijks op. Op het menu van de rosse woelmuis staat vooral plantaardig voedsel. Het dier heeft een voorkeur voor zachte zaden en vlezige vruchten. Daarnaast eten ze blaadjes, paddenstoelen, wortels van kruiden, grassen, mossen en noten. Maar ook boomschors en in bepaalde tijden zelfs insecten, regenwormen en slakken.

De smakelijke melkzwam (foto: Hans Bleeker).
De smakelijke melkzwam (foto: Hans Bleeker).

Onherkenbare paddenstoel in Breda
Hans Bleeker stuurde mij een stel foto’s van een paddenstoel. Hij schrijft erbij: 'een onherkenbare paddenstoel'. Dat klopt wel een beetje. Oude, vergane paddenstoelen zijn vaak bijna niet op naam te brengen. Toch durf ik hier een naam op te plakken. Ik denk dat dit de smakelijke melkzwam is. Deze soort komt vrij veel voor in ons land en behoort tot de russulafamilie. Je ziet op de foto een paddenstoel die oranjerood van kleur is, maar neigt naar bruin. Dit is de typische kleur van deze smakelijke melkzwam, evenals de duidelijk zichtbare lamellen en plaatjes die dezelfde kleur hebben als de hoed. De naam is trouwens perfect, want de smakelijke melkzwam is zeer goed eetbaar. In veel landen zoals in Spanje (Catalonië), Frankrijk (Provence), Polen en Cyprus wordt deze paddenstoel in veel gerechten verwerkt. Een mooi recept staat op deze site.

Een koolmees voor een nestkastje (foto: Pixabay).
Een koolmees voor een nestkastje (foto: Pixabay).

Ruimen koolmezen hun uitwerpselen op?
José Spijkers zag in december koolmezen in en uit haar nestkastje vliegen. Ze dacht dat deze diertjes haar nestkastje gebruikten om de kou te vermijden. Wat ze ook zag, was dat die vogels met van alles in hun bek vlogen. Ze vroeg zich af of ze hun eigen uitwerpselen wegbrachten. Naar mijn idee heeft José helemaal gelijk. Koolmezen bevuilen hun eigen slaapplek namelijk niet. Ze brengen hun uitwerpselen inderdaad weg en mogelijk ook oud nestmateriaal dat is blijven liggen. Toch doen niet alle koolmezen hieraan mee. Sommige laten de uitwerpselen gewoon liggen, dus het is altijd goed om de nestkastjes na de winter even na te kijken. Overigens slapen koolmezen in de winter in nestkasten om zich te beschermen tegen de regen en de koude wind. Maar nestkasten bieden ook bescherming tegen roofdieren en uilen.

Wachten op privacy instellingen...

De hazelmuis - Natuurmonumenten 2014
Ik heb het al vaker over slaapmuizen gehad. Hierboven zie je een filmpje over een van die slaapmuizen, de hazelmuis. Slaapmuizen zijn een kleine familie uit de orde van de knaagdieren. Ze danken hun naam aan het feit dat ze een winterslaap houden. Doordat de hazelmuis uitstekend kan klimmen en zelden op de grond komt, wordt hij ook wel aapje genoemd. Zoals zijn naam doet vermoeden, is de hazelmuis gek op hazelnoten. Samen met de eikelmuis zijn dit de enige twee soorten slaapmuizen die in Nederland voorkomen. Hierbij een filmpje over het geheimzinnige leven van een hazelmuis.

Een vreemd knolachtig ding (foto: Ad Stakenburg).
Een vreemd knolachtig ding (foto: Ad Stakenburg).

Vreemde knol onder de beukenhaag, wie kent die knol?
We hebben er weer een voor onze luisteraars: ik ben er, ook na navraag bij kennissen, niet achter gekomen wat bovenstaande knol of vruchtis. De vraag komt van Ad Stakenburg. Hij heeft de foto hierboven gemaakt. Ad vindt elk najaar bij het losmaken van de grond onder de beukenhaag deze vreemde knolachtige dingen waarbij, als je erin drukt, het geheel slijmerig aanvoelt. Wat heeft Ad onder de beukenhaag liggen? Wie weet het?

Welke hagedis is dit?
Carool IJpelaar was op vakantie in Turkije en kwam daar achtereenvolgens een soort hagedis tegen en twee soorten bomen die hij niet kent. De bomenvraag ga ik later beantwoorden. Eerst de vraag over de hagedis. Het is duidelijk een soort deze hier niet voorkomt. Dan moet je bij een specialist zijn die meer over reptielen in de hele wereld weet. Gelukkig heb ik wat vrienden in die hoek en zij kwamen met het verhaal dat dit mogelijk een Syrische hagedis is. Deze hagedissensoort komt voor rond zuidkust van Turkije en is veel te zien in de bekende toeristenplaatsen.

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's nu de kleurrijke mandarijneend. Een prachtige foto van Tom en Nellie van den Heuvel!

Natuurtip
Zondag 29 januari wordt van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags een wandeling georganiseerd over de heuveltoppen van de Loonse en Drunense Duinen.

De excursieleider neemt je mee over de toppen van de randwallen, waardoor je al snel op een hoogte van zo’n tien meter loopt. De ontstaansgeschiedenis van deze randwallen wordt verteld, terwijl je geniet van de prachtige uitzichten over bossen, zandvlaktes en heidevelden. Ontdek de eiken die ondergestoven zijn door het stuifzand en eikforten genoemd worden. Kom alles te weten over het stuifzandherstel en de planten en dieren die hier voorkomen.

De wandeling is ongeveer vier tot vijf kilometer lang. De stukken door het losse zand vallen reuze mee bij deze wandeling. Desalniettemin is het een wandeling voor de fitte wandelaar.

Meer informatie:
• Vertrekpunt is parkeerplaats De Rustende Jager aan de Oude Bossche Baan 11 in Biezenmortel.

• Aanmelden verplicht, dit kan via deze link.

• Telefoonnummer van het Bezoekerscentrum is (013) 591 50 00.

• Deelnemen kost volwassen tien euro, leden zeven euro.

• Deze excursie is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene welkom.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!