Janus Kiep werd na zijn dood een legende: 'Ergens maakt het me wel pissig'

28 februari 2023 om 18:36 • Aangepast 8 maart 2023 om 02:00
nl
Janus Borghs had een misvormd gezicht en een van zijn ogen was permanent dichtgeknepen. Iedere 50-plusser in Den Bosch kent hem onder zijn bijnaam Janus Kiep of Janus Kiepoog. Hij werd na zijn dood een ware legende. De markante Bosschenaar is een van de mensen op wiens leven wordt teruggeblikt in de nieuwe Omroep Brabant-serie ‘Vergane Glorie’.
Profielfoto van Freek van der Venne
Geschreven door

Janus Kiep (1914-1981) joeg met zijn opzienbarende verschijning mensen, vooral kinderen, de stuipen op het lijf. Bijvoorbeeld tijdens carnaval, als hij altijd in de Oeteldonkse optocht meeliep. Janus zou als kind met zijn gezicht tegen een brandende kolenkachel zijn gevallen. "Hij was onverzorgd, vuil", weet Bosschenaar Piet Netten nog. "Hij stonk bij het leven. Je kon er niet naast staan."

Als kind daagde Piet hem maar wat graag uit, vertelt hij in het programma: "Als we dan langs Janus liepen, werd hij kwaad. Hij gooide wel eens met een bijl als hij kachelhout aan het kappen was. Hij heeft nooit iemand geraakt. Dat deed hij bewust niet, denk ik. Maar als hij ons tegenkwam, viel hij je aan. Hij had een goed geheugen, hoor. Hij was niet dom."

"Mannetje, jou krijg ik straks wel te pakken."

Ook Fred van Veen was vroeger onder de indruk van Janus Kiep, weet hij nog. "Ik zei tegen m’n vriendje: ‘Hé, daar heb je Janus Kiep’. Dat kon hij aan m’n mond aflezen en dan zei hij: ‘Mannetje, jou krijg ik straks wel te pakken’."

Janus Kiep tijdens carnaval in Oeteldonk (foto: archief).
Janus Kiep tijdens carnaval in Oeteldonk (foto: archief).

Hoewel iedereen in Den Bosch van vijftig jaar of ouder Janus Kiep wel kent, is er over hem niet heel veel bekend. Hij was een 'sociale dorpsgek’ die niemand kwaad deed, maar zich niet echt kon verbinden met mensen. Dat hij tot ver na zijn dood geliefd was bij Bosschenaren bleek wel in 2021, toen er duizenden euro’s werden ingezameld om zijn graf te redden van ruiming.

"Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep hij rond met een riem met 'JB' erop."

"Hij wordt omschreven als zwakzinnig. Ik omschrijf hem als anderszinnig", zegt Ernst-Jan van Loenen, ‘hoeder’ van het graf van Janus Kiep. "Ik heb brieven gelezen die na zijn dood zijn gevonden. Hij was niet dom. Hij schreef iedereen brieven: van de provincie, tot de Eerste en Tweede Kamer en zelfs de koningin."

Het graf van Janus werd in 2021 gered van ruiming (foto: archief).
Het graf van Janus werd in 2021 gered van ruiming (foto: archief).

Ook Ernst-Jan kent weer een verhaal over Janus Kiep. "Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep hij rond met een riem met ‘JB’ erop. Dat stond voor ‘Juliana Bernhard’. Als Duitsers hem aanspraken, zei hij: ‘Dat is Janus Borghs’. Dan ben je toch briljant?"

"In de tijd dat ze er waren, werden ze uitgekotst."

Janus Kiep is een van de negen Brabanders die wordt geportretteerd in ‘Vergane Glorie’. De levens van de markante Brabanders, onder wie ook de Kruidendokter, Zot Joke en Tôntje d’n Dwerg, worden bezongen door Björn van der Doelen, Martijn Kuijten en Ruud van den Boogaard.

"Ergens maakt het me wel pissig", zegt Van der Doelen. "In de tijd dat ze er waren, werden ze uitgekotst. En uiteindelijk wordt het een legende, omdat iedereen er wel wat met hen heeft. Want uiteindelijk wil iedereen wel iemand anders zijn."

Vergane Glorie’ is vanaf dinsdagavond negen weken lang te zien bij Omroep Brabant. Het portret van Janus Kiep is te zien op dinsdag 7 maart.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.