Het is een naslagwerk waar de makers Wim Lavrijsen en Toon Schellens ontzettend veel toewijding in hebben gestoken. Nachtelijke uurtjes zonder slaap, grondig onderzoek en zweetdruppels heeft het gekost. Twee jaar lang werkten ze samen aan de Canon van de Kempen, een website boordevol hoogtepunten uit de geschiedenis van de vier Kempengemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden.

Vanaf vrijdag is het resultaat van het monnikenwerk zichtbaar voor het publiek. Vijftig historische verhalen zijn er te vinden op de website. Een kleine greep:

• de geheimzinnige rode vuursteen van Neanderthalers op een boerenakker,
• de opkomst van de stoomtram,
• het typische Kempisch dialect.

"Het zijn venstertjes op de geschiedenis van de Kempen die we openzetten", vertelt Wim Lavrijsen. "Je kunt er doorheen gluren en dan komt de tijd van weleer tot leven." We gluren even mee.

De buitensporig rijke mejuffrouw Mirandolle
Freule Mirandolle trok honderd jaar geleden volop bekijks als ze op weg was naar het protestantste kerkje op de Markt in Eersel. Met haar opgestoken kapsel en haar sjieke bril op een stokje reed ze in een koets met paarden voorbij.

De ongetrouwde edelvrouw was erg rijk en woonde maar twintig jaar in Eersel. Toch was haar invloed groot. Zo betaalde ze mee aan de aanleg van een elektriciteitsnet, zodat ook de omliggende kerkdorpen stroom kregen. Ze hield in de gaten dat de Eerselse heidegronden op een correcte manier onder de boeren werden verdeeld. En ze kocht een statige villa, zodat de dominee van de protestantse kerk er kon wonen.

Honderd jaar oud werd ze, deze opvallende dame. Een groot deel van haar grond schonk ze aan Natuurmonumenten. Dat gebied is nu bekend als Mirandolles Heike.

Kraaienpoten en smokkelaars
Rijk waren ze niet in de Kempen. Armoede was troef en een centje bijverdienen was meer dan welkom. Smokkel lag voor de hand met de Belgische grens zo dichtbij. Met een rugzak vol boter of tabak trokken mannen stiekem de grens over om zo hun gezin te onderhouden.

Later, zo tussen 1950 en 1970, kregen de smokkelpraktijken een hard, crimineel karakter. Vanuit gepantserde vrachtwagens strooiden smokkelaars kraaienpoten uit: twee afgeknipte en kromgebogen spijkers die in het midden aan elkaar zijn gelast. De achtervolgende politie en douaneauto's reden er hun banden op stuk. De kraaienpoot groeide uit tot hét symbool van de smokkel in de Kempen.

Jaloezie en de Jambuurten
Jaloers keken de oorspronkelijke bewoners van de Kempen naar de nieuwe wijken met dure huizen. Begin jaren zestig mensen kwamen daar mensen 'van elders' wonen. Vaak hoogopgeleide mensen die bij Philips, DAF of bij de universiteit van Eindhoven een dikke boterham verdienden. Deze nieuwkomers spraken geen Kempisch dialect en werden zeker niet met open armen ontvangen.

De buitenstaanders moesten zich door hun luxe levensstijl zo diep in de schulden steken dat er maar één ding opzat: bezuinigen op het eten. Jam in plaats van vleesbeleg. De spotnaam 'jambuurt' werd geboren.

De Canon van de Kempen is onderdeel van de Canon van Nederland. Inmiddels zijn er veertien Brabantse historische hoofdstukken, waaronder die van Oirschot, Eindhoven, Gemert-Bakel en Hilvarenbeek.