Vanwege klimaatverandering krijgt Brabant steeds meer en vaker te maken met droge periodes waarin water schaars is. Het waterschap Aa en Maas wil gezuiverd afvalwater daarom zoveel mogelijk hergebruiken voor de tuinbouw, industrie en droogtebestrijding. En later ook als drinkwater.

Maar in dat gezuiverde rioolwater blijven medicijnresten vaak achter en dat is schadelijk voor de natuur. “Als er veel medicijnresten in het afvalwater zitten, krijgt het leven in dat water daar last van. Vooral vissen, maar ook andere kleine insecten”, zegt Peter van Dijk, bestuurslid bij waterschap Aa en Maas. “Wij zien dat vissen bijvoorbeeld vrouwelijke trekjes krijgen en dat ze minder beweeglijk worden door die medicijnen.”

Daarom bedachten ze bij de rioolwaterzuivering in Oijen een oplossing: actieve poederkool bij het rioolwater doen. Bijna iedereen kent dat wel als Norit, dat je gebruikt als je diarree hebt. Maar het stofje kan ook medicijnen uit rioolwater halen, omdat deze resten blijven plakken aan dit kool.

“Het werkt als een koffiefilter, maar dan omgekeerd. We hebben een heleboel koolstof in een silo zitten. Aan de bovenkant stoppen we er water in en dat water komt er aan de onderkant weer uit”, legt Van Dijk uit.

Op het terrein in Oijen staat een grote grijze silo. Daarin zit het zwarte poeder opgeslagen. Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat opende donderdag het nieuwe onderdeel van de rioolwaterzuivering. “Met deze nieuwe installatie verwachten we tot zeventig procent van alle medicijnresten uit het water te halen”, zegt Van Dijk.

Het kostte het waterschap tien jaar om dit te bereiken. “Je hebt ontzettend veel verschillende soorten medicijnen en dus ook verschillende resten. We kunnen zo’n tweehonderd verschillende soorten meten. Dan kan je denken aan de simpele paracetamol en ibuprofen, maar ook ingewikkeldere medicijnen zoals diclofenac”, zegt Van Dijk. “We hebben het systeem tientallen keren getest, dus we denken nu dat het kool op al die soorten effect heeft."

Van Dijk is blij met deze oplossing, maar hij wil het probleem liever voorkomen dan genezen. “Wat niet in het water zit, hoeven we er ook niet uit te halen.”

Op nog geen tien minuten rijden van de rioolwaterzuivering in Oijen, zijn in Oss tientallen bedrijven gevestigd die gespecialiseerd zijn in het ontwikkelen en produceren van medicijnen. Het waterschap wil de komende tijd met die bedrijven, maar ook met andere zorginstellingen zoals huisartsen in gesprek gaan om het probleem nog verder op te lossen.