Wat denk jij, een paasei of niet? Frans Kapteijns geeft het antwoord

9 april 2023 om 10:00 • Aangepast 18 april 2023 om 02:02
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail onder meer aandacht aan een vreemde indringer in hartje Tilburg, een mooie myxomyceet en vogeleitjes, met het antwoord op de vraag van wie ze zijn.

Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister hem hier:

Wachten op privacy instellingen...

Eitje gevonden in de tuin
Tom en Nellie van den Heuvel stuurden mij een foto van een blauw ei met wat spikkels. Een tip voor een volgende keer: leg er iets herkenbaars bij voor de foto, bijvoorbeeld een liniaal of een euromunt zodat ik de grootte kan inschatten. Toch denk ik dat ik hier een naam bij kan zetten. Volgens mij is dit een ei van een merel. Wellicht geroofd door een vogel, maar dit kan ook het werk van een zoogdier zijn, bijvoorbeeld een eekhoorn. Eekhoorns zijn dol op eieren en merels hebben al vroeg in het jaar broedsel. Sterker nog: er lopen al jonge mereltjes rond.

Heel veel vuurwantsen (foto: Danny Klaassen).
Heel veel vuurwantsen (foto: Danny Klaassen).

Een heleboel insecten bij elkaar
Danny Klaassen stuurde mij een foto waarop een heleboel insecten te zien zijn. Hij denkt dat dit kevers zijn. Wat Danny gezien en vastgelegd heeft, zijn echter geen kevers maar wantsen. De precieze naam is vuurwants. Vuurwantsen hebben een zuigsnuit en leven vooral van de sappen in bladeren of zaden van planten. Op de foto zie je heel veel vuurwantsen bij elkaar. Dat is vrij normaal. Zij leven namelijk in grote groepen. In die groepen bevinden zich naast volwassen dieren ook jonge dieren, de zogenaamde nimfen. Mocht er niet genoeg te zuigen zijn aan plantendelen, gaan ze over tot het leegzuigen van dode insecten. Als die er ook niet voldoende zijn, jagen ze op andere insecten of zuigen ze soortgenoten leeg. Echt schadelijk zijn deze diertjes verder niet, eerder nuttig in verband met het weghalen van de dode insecten.

Het werk van de hommelnestmot (foto: Rinus Mesman).
Het werk van de hommelnestmot (foto: Rinus Mesman).

Vreemd soort weefsel in een nog niet schoongemaakt nestkastje
Rinus Mesman wilde zijn nestkastje schoonmaken en werd verrast door een soort weefsel. Hij stuurde mij een foto van dat weefsel en vroeg zich af wat dit is. Vermoedelijk heeft Rinus in dit nestkastje hommels of wespen gehad en heeft de hommelnestmot zich daarbij gevoegd. Als je goed kijkt, zie je cocons van die hommelnestmot in het spinsel.

Hommelnestmotten, zie de foto hierboven, zijn nachtvlinders, die eitjes leggen in de nesten van wespen (in mindere mate), bijen en hommels. De daaruit komende larven ofwel rupsen zijn dol op de was in de nesten van deze insecten. Omdat vaak grote aantallen in een nest zitten, kunnen ze zonder moeite alle was opeten. Deze eigenschap en het feit dat ze geulen in het hout van de nestkasten en bijenkasten graven, maakt hen niet geliefd bij imkers.

Een groenachtig ei met spikkels van een ekster (foto: Rosemarie de Wit).
Een groenachtig ei met spikkels van een ekster (foto: Rosemarie de Wit).

Groenachtig gespikkeld ei
Rosemarie de Wit stuurde mij een foto van een groenachtig ei dat ze gevonden had op een akker in Schijndel. Zij dacht dat dit een ei is van een weidevogel. Dat zou kunnen zijn, maar ik denk dat het een ei is van een ekster. Ekstereieren zijn bleek, blauwgroen tot groenachtig geel van kleur en hebben daarop grijze olijfbruine vlekken. Nu is het altijd lastig om via een foto een goed beeld hiervan te hebben, want lichtinval speelt een grote rol en ook met welk apparaat zo’n foto is genomen. Ik ben dan ook benieuwd of er een luisteraar is die een andere gedachte heeft.

Het graafspoor van een das (foto: Phil van Kempen).
Het graafspoor van een das (foto: Phil van Kempen).

Veel sporen rond oude enigszins verrotte dennenstammetjes
Phil van Kempen stuurde mij verschillende foto’s dennenstammetjes waarbij gegraven is of die op een andere manier zijn toegetakeld. Ik heb er twee foto’s uitgepikt. De sporen op foto 1 zouden van een das kunnen zijn die op zoek was naar insecten, larven van insecten of eitjes van deze dieren. Bij foto 2 denk ik aan een specht, want op die foto zie je flinke spaanders liggen. Die specht heeft ook voedsel uit het stammetje gehaald. Het is daarom zo nuttig om zulke stammetjes te laten staan. Diverse dieren kunnen hier hun voedsel vinden. Haal je zo'n stammetje weg, dan heb je een voedselbank voor dieren weggehaald.

Het hakspoor van een specht (foto: Phil van Kempen).
Het hakspoor van een specht (foto: Phil van Kempen).
Wachten op privacy instellingen...

Zwarte specht hakt erop los - Michael de Vries
Zwarte spechten zoeken vaak voedsel achter een boomschors. Ze hakken net zo lang tot de boomschors eraf is en eten dan de insecten die eronder leven. Ze zijn gespecialiseerd in het eten van houtmieren, maar ze eten ook larven van kevers. De zwarte specht hakt met zijn snavel grote gaten in stompen en takken en stammen die op de grond liggen.

Wachten op privacy instellingen...

Vreemde bezoeker in hartje centrum Tilburg
Guy van den Bossche woont in het hartje van het centrum van Tilburg. Hij stuurde mij een filmpje van nachtelijke bezoeker. Hij dacht zelf aan een marter en dat is het inderdaad. Het dier gaat enorm snel door het beeld, maar ik denk dat het een steenmarter is. Boom- en steenmarter lijken enorm veel op elkaar, maar de boommarter heeft een gele bef en de steenmarter een witte bef. Vaak is het lastig deze twee uit elkaar te houden, want ze zijn ongeveer even groot. Ook de behendigheid, souplesse en klimvaardigheid hebben ze gemeen. Zelfs de samenstelling van hun voedsel vertoont veel overeenkomsten. Maar op het filmpje van Guy lijkt de bef van de marter wit te zijn, dus ik aan de steenmarter.

Een zilveren boomkussen (foto: Ingrid Joosse).
Een zilveren boomkussen (foto: Ingrid Joosse).

Een 'witte bloemkool' op een boomstam
Ingrid Joosse stuurde mij een foto van een organisme waarvan zij dacht dat het een paddenstoel is. Dat is het echter niet. Wat ze gefotografeerd heeft, is een myxomyceet met de mooie naam zilveren boomkussen. Zilveren boomkussens behoren tot het rijk van de mycetozoa. Het zijn kussenvormige myxomyceten en hun vlies heeft in het begin een zilveren glans. Ze kunnen maximaal tien centimeter lang worden. De inhoud van het zilveren boomkussen is eerst wit, later chocoladebruin. In het Nederlands vallen ze onder het rijk van de slijmzwammen, maar het zijn absoluut geen zwammen of schimmels. Het zijn eencellige diertjes, ook wel amoeben genoemd.

Goudvinken (foto: Antje de Bruyn).
Goudvinken (foto: Antje de Bruyn).

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die Antje de Bruyn maakte tijdens een weekendje weg naar het Duitse Taunusgebergte. Daar zag ze voor het eerst een stelletje goudvinkjes van dichtbij. "Wat een mooie opvallende kleur had het mannetje! Ik ben altijd erg blij als ik zelf weer een nieuwe soort vogel gespot heb!!"

Natuurtip
Zondag 16 april kun je van halfelf 's ochtends tot vier uur 's middags deelnemen aan een excursie door de Pannenhoef. Met een dagje naar de Pannenhoef maak je iedereen blij. Er is zoveel gevarieerde natuur, een rijke geschiedenis, een avonturenbos voor kinderen én gezelligheid rond de Zwarte Schuur. Op 16 april zijn de Zwarte Schuur en het bakhuisje geopend.

Naast de Zwarte Schuur staat een bakhuisje dat gerestaureerd is. Op de opengestelde zondagen wordt hier brood gebakken, op ambachtelijke wijze en met biologische ingrediënten. Rond het middaguur komt het verse brood uit de oven en kan iedereen een stukje komen proeven.

In de Zwarte Schuur is een kleine tentoonstelling te bezichtigen over dit gebied en de turfwinning. Ook zijn hier wandel- en fietsroutes verkrijgbaar.

Meer informatie:
• De Zwarte Schuur is gelegen aan de Pannenhoef 4 in Rijsbergen.

• De gratis excursie duurt zo'n anderhalf uur. Aanmelden is niet nodig, meld je om elf uur 's ochtends of twee uur 's middags bij de Zwarte Schuur.

• Dit is een leuk dagje uit voor heel het gezin, met een avonturenbos en de Vossenstreken-wandelapp.

• De Zwarte Schuur is goed bereikbaar met de fiets.

• Kom je met de auto? Parkeer op één van deze parkeerplaatsen: Vaartven (Pannenhoefsebaan, Rijsbergen), De Bak (Ettensebaan, Zundert), Lokkerberg (Oosteindseweg, Rijsbergen) of De Ganger (Panhoefweg, Zundert). Vanaf deze parkeerplaatsen is de route naar de Zwarte Schuur bewegwijzerd.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!