"Dit orgel bestaat niet alleen uit metalen, maar ook uit hout en lederen pakkingen. Maar dat leer is na zoveel jaar uitgedroogd en kapot, waardoor dit blaasinstrument lekt. De lucht komt niet meer volledig aan bij de juiste pijpen", legt Bergwerff uit. "Het verliest wind, tussen de toetsen door."

Vijf ton te gaan
De opknapbeurt gaat veel geld kosten: 1,2 miljoen euro. En dat bedrag is nog niet bij elkaar gebracht. Ook niet nadat de provincie afgelopen Goede Vrijdag bekend maakte dat het 300.000 euro bijdraagt. "We zitten nu op ruim zeven ton. Dus we hebben nog vijf ton te gaan", vertelt directeur Marieke Wiegel van de Grote Kerk in Breda.

Er zijn niet zo vaak diensten meer in de Grote Kerk, maar het orgel speelt volgens Wiegel nog steeds een belangrijke rol. Het wordt gebruikt bij allerlei soorten optredens en concerten die in de kerk worden gehouden. "We gebruiken het orgel nog vaak voor crossovers. Hierin breng je verschillende disciplines en kunstvormen bij elkaar." Voorbeelden zijn een het ligconcert canto ostinato of freestyle voetballer Nasser el Jackson die zijn kunsten liet ziet op orgelmuziek.

Toontje lager
Wiegel hoopt dat de restauratie van het Rijksmonument in 2024 kan beginnen en verwacht dat de klus een jaar gaat duren. En dan klinkt het orgel ook een 'toontje lager'. Bergwerff legt uit waarom dat nodig is: "Het instrument klinkt nu te hoog om goed samen te spelen met een orkest met strijkers en blazers. Door alle pijpen wat langer te maken, gaat de toonhoogte naar beneden."

Vervolgens gaat hij weer 'vol op het orgel' en trekt 'alle registers open'. En zelfs zonder restauratie klinkt het eeuwenoude orgel in de Grote Kerk in Breda nog imposant. Met een dankbare galm als de laatste toon geklonken heeft.