Begin deze maand eisten de oppositiepartijen duidelijkheid over de voortgang van de formatie. Ruim twee maanden na de verkiezingen tastten ze daarover nog volledig in het duister. Onacceptabel vonden ze, waarna ze een extra vergadering eisten.

In de Provinciewet staat dat als een vijfde van de Statenleden om zo'n vergadering vraagt, deze ook moet worden gehouden. De vergadering zou komende vrijdag plaatsvinden.

Prompt kwam formateur Pieter Verhoeve afgelopen maandag met de mededeling dat de formerende partijen (BBB, VVD, PvdA en GroenLinks) er bijna uit waren en dat er komende maandag een akkoord zou liggen.

Afgelopen maandagavond kwamen alle fractievoorzitters bij elkaar en besloten ze dat de extra vergadering van komende vrijdag niet meer nodig was. Want er was immers bijna een akkoord.

Afgelopen maandagavond vroegen verschillende partijen welke stappen er nog gezet moesten worden. "We hebben uitdrukkelijk gevraagd wat er nog aan zat te komen. Dat waren alleen puntjes op de i", zegt Willem Rutjens van JA21. Er werd met geen woord gerept over de ledenvergadering van GroenLinks.

In de mail aan de leden van GroenLinks staat het volgende:

"We zijn op het punt dat we het akkoord aan de leden willen voorleggen op een extra Algemene Ledenvergadering. Tijdens deze vergadering wordt met de aanwezige leden nog niet openbare informatie gedeeld, informatie die wij verder niet per mail of op andere manieren kunnen delen. Deze informatie delen we met jullie in vertrouwen zaterdag, maar moet geheim blijven tot presentatie van het bestuursakkoord aan de Provinciale Staten."

Dat leden geraadpleegd worden over een akkoord, vinden de oppositiepartijen in principe helemaal niet zo gek. Maar dat het stiekem gebeurt en dat alleen de leden van GroenLinks informatie krijgen, schuurt bij de Statenleden. PVV'er Alexander van Hattem: "Zo is er natuurlijk geen sprake van een gelijk speelveld. Er is veel gezegd over transparantie. Dat is dit absoluut niet."

Ronnie Buiks van het CDA: "Ik voel mij gewoon in de maling genomen. Dit had maandag in de vergadering moeten worden gemeld." Ook Willem Rutjens van JA21 heeft er geen goed woord voor over. "Dit is natuurlijk de volstrekt verkeerde volgorde en dan worden Statenleden ook nog eens onvolledig geïnformeerd. Lang warmlopen en dan toch een valse start van de coalitie."

De ergernis en onrust hadden voorkomen kunnen worden, zegt Nico Heijmans van de SP. "Mijn collega's in Limburg moeten ook goedkeuring krijgen van onze leden. Maar daar is het concept-bestuursakkoord al gepresenteerd. Daarna stemmen de SP'ers erover. Om transparant te zijn, maar ook zodat ze überhaupt weten waar het over gaat."

Als de leden van GroenLinks zaterdag niet instemmen met het akkoord, doemt er een nog groter probleem op. Op de vraag wat er gebeurt als ze dat niet doen, zegt GroenLinks dat ze daar niet van uitgaan. Maar de kans bestaat, ook al is die klein. "Dan hebben we geen akkoord", zegt GroenLinks-Statenlid Jade van der Linden. En dat zou betekenen dat alle onderhandelingen over een nieuwe provinciale coalitie opnieuw moeten beginnen.