Stortvloed aan cadeaus: 'Mensen voelen zich verplicht iets terug te geven'
Het is de laatste schoolweek en dus worden juffen en meesters bedolven onder de afscheidscadeautjes. Waar vroeger een tekening nog voldeed, wordt er tegenwoordig minstens nog een chocoladeversnapering aan toegevoegd. Bij een babyshower of een gender reveal party worden de eerste rompertjes in het gewenste blauw of roze al uitgepakt. Zonder cadeaus gaan mensen niet meer van huis.
"Er ontstaat ook iets van een 'verplichting' om iets terug te geven."
Over het waarom, spreken we met Peter Achterberg. Hij is als socioloog verbonden aan Tilburg University. "In alle menselijke relaties heb je te maken met wederkerigheid. Je geeft en je neemt wat. Als je wat geeft, krijg je ook weer wat terug", legt hij uit.
"Daarom vinden sommige mensen het soms vervelend om een cadeau te krijgen. Want op dat moment ontstaat er ook iets van de 'verplichting' om op een of andere manier iets terug te doen. Mensen zeggen niet uit zichzelf dat ze eigenlijk liever geen cadeau willen."
Achterberg: "Aan de andere kant is het ook heel menselijk dat mensen hun waardering laten blijken in de vorm van een kleinigheidje. Dat botst weleens. Zo voelen leerkrachten zich weleens naar als ze een stortvloed aan cadeautjes krijgen."
"Er moet geen wedloop ontstaan voor het leukste cadeau."
Ook de sociale druk van het schoolplein speelt daarin een rol. "Alle kinderen willen wat geven. De een wil niet onderdoen voor de ander. Er moet geen wedloop ontstaan wie het leukste cadeau geeft. Niet iedereen kan dat betalen. Dat maakt het wel lastig", zegt Achterberg.
Volgens hem zou een verbod op schoolcadeaus niet de oplossing zijn. "Scholen krijgen dan te maken met boze ouders die hun waardering aan de leerkracht willen laten blijken. Ze vinden een verbod onzin en een betutteling. Waarom laten scholen het niet gewoon vrij? Het is een klein probleem. Ik denk niet dat veel scholen daar beleid op voeren. Het moet inderdaad niet de spuigaten uitlopen, maar als als je het klein houdt, hoeft niemand zich ongemakkelijk te voelen."
Scholenkoepels van basisscholen in Tilburg, Breda en Eindhoven geven aan dat elke basisschool op dit gebied zijn eigen koers vaart.
LEES OOK: Juffen worden overspoeld met afscheidscadeaus: ‘Lief, maar niet nodig’