Diertjes die Peter bij het zonnescherm zag zijn volgens Frans echte rovers

30 juli 2023 om 09:45 • Aangepast 9 augustus 2023 om 02:04
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij onder meer aandacht aan twee vreemde planten in tuinen, een zwammetje met een mooie naam en bliksem in bomen.

Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Wachten op privacy instellingen...

Vreemde insecten in het zonnescherm
Toen Peter Beerens thuis het zonnescherm liet zakken, zag hij op de onderbalk insecten en ook nog wat eitjes. Hij vroeg zich af of dit schadelijke kevertjes zijn. Nou, het zijn geen kevers maar wantsen. Om precies te zijn jonge snuitkeverwants. Ook de eitjes zijn van hen. Snuitkeverwantsen, ook wel snuitkeverschildwantsen genoemd, zijn echte rovers. Ze hebben vooral insecten op het menu staan. Favoriet zijn kevers en hun larven.

Een snuitkeverwants (foto: Saxifraga/Ab H. Baas).
Een snuitkeverwants (foto: Saxifraga/Ab H. Baas).

Ze overwinteren als volwassen (imago) wantsen. Eitjes van deze soort kun je tegenkomen vanaf mei tot het midden van de zomer. Je komt deze soort vooral tegen in open bossen en tuinen, op struiken en op elzenbomen.

Harige hortensia strigosa (foto: Jamie Janssen).
Harige hortensia strigosa (foto: Jamie Janssen).

Mooie bloem op een vreemde struik
Jamie Janssen stuurde mij een foto van een plant en schreef in het bericht dat de plant niet in de tuin hoorde. Volgens mij is deze struik vanuit een ander tuin naar die van Jamie gekomen. We hebben namelijk te maken met een exotische plant, met de naam harige hortensia strigosa. De Nederlandse naam van de hydrangea aspera subsp. strigosa is waterstruik. Deze staat bekend als een tolerante plant, die ook op moeilijke standplaatsen gedijt. De prachtige bloemen, die bloeien van juli tot en met augustus, hebben variabele kleuren: van wit tot lila en paars. De waterstruiken staan graag op zonnige plekken, maar een beetje schaduw kan ook. Ze gedijen zeker op wat rijkere zandgronden. Van oorsprong kwam de moederplant van deze waterstruik voor in Zuidoost-Azië.

De keizerskroon (foto: Herman Weick).
De keizerskroon (foto: Herman Weick).

Vreemde plant op een camping in Lottum
Herman van Weick zag op een camping in Lottum een vreemde plant en stuurde mij een foto hiervan. De plant is zestig centimeter hoog. Zo te zien hebben we te maken met de plant die de naam keizerskroon draagt. Op de foto staat een uitgebloeide keizerskroon. Het mooist zijn deze planten als ze in bloei staan, zie de tweede foto.

De keizerskroon (foto: Anita Menger via Pixabay).
De keizerskroon (foto: Anita Menger via Pixabay).

Van oorsprong kwamen deze planten voor in de bergachtige gebieden in het zuiden van Azië. De planten behoren tot de leliefamilie. De naam keizerkroon is de letterlijke vertaling van de wetenschappelijke naam fritillaria imperalis. Het woord fritillaria komt van fritilus. Dit betekent dobbelbeker. Kijk maar eens naar de bloem. Imperalis komt van het woord imperium, dit betekent keizerrijk.

Een struiksprinkhaan (foto: Bert Pijnappels).
Een struiksprinkhaan (foto: Bert Pijnappels).

Welk dier zien we hier?
Bert Pijnappels stuurde mij een foto van een insect. Hij is benieuwd welk dier dit is. Je kunt heel goed zien dat het een insect is dat thuishoort bij de sprinkhanen. In dit geval meer bij de sabelsprinkhanenfamilie, want dit is volgens mij een struiksprinkhaan. Struiksprinkhanen kom je tegen vanaf ongeveer juli tot ver in oktober. Ze zijn bijna overal te vinden. Van wegbermen tot stadsparken en van heidevelden tot tuinen. Op de foto staat volgens mij een mannetje afgebeeld. Het vrouwtje heeft namelijk een korte legbuis, die enigszins naar boven gekromd is. Iedereen weet volgens mij wel dat sprinkhanen geluid maken, een geluid dat wij soms wel kunnen horen. Bij struiksprinkhanen is dit anders. Onderzoekers inventariseren deze soort met een vleermuisdetector.

Het gestreept nestzwammetje (foto: Auke van Veen).
Het gestreept nestzwammetje (foto: Auke van Veen).

Wat zijn dit voor zwammetjes?
Auke van Veen stuurde mij een foto van een kleine zwam. Auke heeft een heel mooi zwam gefotografeerd. De naam is gestreept nestzwammetje. Gestreepte nestzwammetjes kun je vooral tegenkomen in vochtige bossen en struikgewassen. Ze groeien daar op houtresten van verschillende soorten bomen, maar ook op bladeren en andere plantenresten. Je kunt gestreepte nestzwammen van juni tot november tegenkomen. In groepen, maar ook individueel. In de beker van deze nestzwammetjes liggen eivormige bolletjes en daarin zitten de sporen van deze zwammetjes. Dit is heel goed te zien op de foto.

Wachten op privacy instellingen...

Zingende sabelsprinkhaan - Simone Sweijen
Sprinkhanen maken geluiden. Dit noemen we het zingen van de sprinkhanen. Van midden juli tot ver in oktober is het geluid van de mannetjes van de sabelsprinkhanen te horen. Door beide voorvleugels over elkaar te wrijven, ontstaat dit kenmerkende 'gezang'. De mannetjes tsjirpen vaak dagenlang op dezelfde plek.

Zijn dit parende hommels of vechten ze?
Elvira Rombouts maakte bovenstaande foto begin juli 2023. Zij vroeg zich af of dit tweetal op de foto aan het paren is? Volgens mij wel, want hommels paren op de grond, zoals op de foto, of op planten en struiken. Je zou verwachten dat zij, net zoals de honingbijen en de mieren, het luchtruim kiezen. Dit doen ze dus niet. Van juli tot augustus (voorheen was dit alleen augustus) komen de jonge koninginnen en de mannetjes uit de eitjes en gaan dan bijna meteen paren. Na de paring zoekt zo’n koningin een geschikt plekje om te overwinteren. Dat doet ze dan solitair en niet, zoals bij de mieren en honingbijen, in een kolonie. Na de winterperiode worden de koninginnen in het voorjaar - vaak is dat februari, -wakker en starten ze een nieuw volk, mits ze een goede ruimte hebben gevonden. In deze video van Jan en Maria Bakker zie je parende hommels op een tegelpad.

De kleine julikever (foto: Kees Klep).
De kleine julikever (foto: Kees Klep).

Vreemde kever op het terras
Kees Klep stuurde mij een foto van een kever op zijn terras. Hij vroeg zich af wat voor kever dit is. Kees heeft volgens mij de kleine julikever vastgelegd. Dit is een lastig te determineren soort. Deze kever lijkt namelijk heel veel op een familielid, namelijk de rozenkever. Het meest opvallende verschil tussen de twee is dat kleine julikevers bijna onbehaarde - meestal groene - dekschilden hebben, waardoor de hele kever glanst. Volwassen kleine julikevers zijn vooral actief in de maanden juni en juli en zijn voornamelijk te vinden op zandgronden. Wanneer er ongunstige omstandigheden zijn, zoals voedseltekort, blijven de larven langer onder de grond en ziet de volwassen kleine julikever pas na twee jaar het licht.

Schade aan een door blikseminslag (foto: Loekie Schuurmans).
Schade aan een door blikseminslag (foto: Loekie Schuurmans).

Hoe komt een boom aan deze bijzondere schade
Op de foto die Loekie Schuurmans mij stuurde, zie je een langgerekt stuk ontblote boom. De schors is daar helemaal weggeslagen. Loekie wil weten hoe dit komt. Deze beschadiging is ontstaan door blikseminslag. Bomen kunnen vanwege de hoogte die ze hebben snel een bliksemflits ontvangen en via hun watersysteem ook gemakkelijk de stroom geleiden. Deze boom is licht getroffen, maar bij een zware ontlading dwars door het centrale deel van zo’n boom ontstaat een inwendige verbranding. De hitte van zo'n verbranding doet in de boom stoom ontstaan en daardoor kan zo’n groot lichaam helemaal versplinteren of wegbranden. Zie dit filmpje; waarin een boom geraakt is door een bliksemflits en brandt van binnen.

Een junikever (foto: Thea Schoone).
Een junikever (foto: Thea Schoone).

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die Thea Schoone maakte van een mooie bladsprietkever. Die zat op haar balkon. Dit is een junikever.

Natuurtip
Vrijdag 4 augustus vindt van acht tot tien uur 's avonds een wandeling plaats door natuurgebied Kampina, met als titel: 'Op zoek naar het ree op de Kampina'. Reeën zijn schuw en zoeken het liefst tijdens de schemering en het ochtendgloren naar voedsel, want dan is het rustig in het gebied. Je ziet ze dan vaak bij de bosranden. Als je heel voorzichtig en stil bent, heb je de kans dat ze blijven staan. Als je ze niet ziet, zijn er sporen die hun aanwezigheid verklappen. Ga mee op pad en ontdek de wereld van het ree!

Meer informatie:
• Vertrekpunt is de parkeerplaats aan de Annadreef, te bereiken via de Kempseweg in Boxtel

• Aanmelden is verplicht en kan via deze link.

• Leden van Natuurmonumenten betalen 8,75 euro, niet-leden 12,50 euro.

• De excursie is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene welkom.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!