Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Een soort vreemde bol
Willeke van Delft stuurde mij een foto van een stengel met een gele bol. Zij had een van de bekende apps gebruikt om erachter te komen wat dit is. Die gaf aan: kruisspin. Ik kan mij dat goed voorstellen want de bol lijkt echt op een cocon vol kleine gele kruisspinnetjes. Maar als je goed kijkt, is het een bloem. De naam van deze plant is gele trommelstok. Een kennis van mij attendeerde mij op deze naam, want buitenlandse tuinplanten zijn niet mijn ding. Deze gele trommelstok, ook wel zonnetje op een steeltje genoemd, kwam oorspronkelijk voor in Australië en Nieuw-Zeeland. Nu ik de plant beter heb leren kennen, kan ik me helemaal voorstellen dat deze gele trommelstok uit de composietenfamilie komt. Want ik ken er een in Nederland, die ongeveer eenzelfde bloemhoofdje heeft: boerenwormkruid.

Gele trommelstokken bloeien in ons land van juni tot en met september. Gele trommelstokken kunnen slecht tegen te natte grond en bloeien op bij droogte en hitte.

Welke kleine rupsen vreten al mijn frambozenstruikenblaadjes op?
Williy Heesakkers heeft last van rupsen. Die vreten haar frambozenstruiken helemaal kaal. Ze vraagt zich af om welke soort rupsen het gaat. De rupsen op de frambozenstruiken zijn rupsen van de erwtenuil. Deze rupsen kun je op allerlei planten vinden, van loofbomen tot struiken en kruidachtige planten. Ze komen heel regelmatig op braam, gewone struikhei, framboos, brem, adelaarsvaren, duindoorn, wilg en lariks voor. Kortom, dit zijn alleseters.

Erwtenuilen komen vooral op zandgronden voor en dus maken de frambozenstruiken bij Willy grote kans om opgegeten te worden. Toch denk ik dat de frambozenplanten daar komend jaar weer gewoon opgroeien, want die zijn niet alleen afhankelijk van het zaad. Als er eenmaal vruchten zijn gevormd - met daarin de zaden - en daaruit planten zijn gaan groeien, dan groeien ook steeds weer nieuwe frambozenplanten uit de wortelstokken.

Kleine kevertjes in huis, zijn ze schadelijk?
Yvonne Krassenburg stuurde mij een foto waarop een insect is te zien. Helaas zie je op die foto enkel de contouren, geen details. Toch durf ik hier een soortnaam op te plakken. Ik denk dat te maken hebben met een insect uit de snuitkeverfamilie, die de naam klander draagt. Oorspronkelijk komen deze snuitkevers hier niet vandaan. Ze zijn lang geleden via de handel in ons land terechtgekomen. Er zijn verschillende soorten klanders zoals de maisklander, de graanklander en de rijstklander. De naam klander geeft meteen aan dat dit niet al te beste insecten zijn in je huis. De voornaam van deze klanders geeft dan ook aan wat ze aantasten. Welke van deze drie het precies is die in huize Krassenburg is gearriveerd, kan ik niet zeggen. Ik kan Yvonne wel een tip geven. Raadplaag de site van het KAD (Kennis- en Adviescentrum Dierplagen) maar eens via de volgende link.

Elfenzadel
Monique Gravemaker zag in het gebied Watergraafsmeer bij Amsterdam een hele vreemde paddenstoel. Ze wil graag de naam weten. Dat het een aparte paddenstoel is, kun je goed zien aan de foto. De hoed van deze paddenstoel ziet er een beetje als een verfomfaaid zadel uit. De oude naam van deze paddenstoel is dan ook elfenzadel, vermoedelijk afgeleid van de wetenschappelijke naam Elvella. Met een beetje fantasie past zo’n elfje wel op zo’n zadel. Wij nuchtere Nederlanders hebben er een andere naam aangegeven. De door Monique gevonden paddenstoel noemen wij witte kluifzwam. Ook hier moet je wat fantasie bij gebruiken, dan kun je de hoed zien als een soort kluif. Witte kluifzwammen zijn saprofyten, die je vaak tegenkomt op goed belopen paden met diverse ondergronden, vaak in de buurt van zomereiken.

Een gat in de bruine wegslak?
Annet van Tienen zag een bruine wegslak op haar pad en maakte er een foto van. Op die foto zag ze dat de slak aan een kant een groot gat had. Tijdens het fotograferen merkte ze ook al op dat dit gat af en toe open en dicht ging. Ze vraagt zich af wat dit was. Dit gat is voor naaktslakken een ademhalingsopening. Die opening staat in directe verbinding met een slakkenlong. Ook huisjesslakken hebben zo’n opening, maar dan binnen in het huisje. Daarnaast heeft het gat ook nog een andere functie. Het is namelijk tevens een uitscheidingsorgaan. Je kunt dus zeggen: twee in een, ademhalingsopening en anus.

Naaktslak eet regenworm – Paul Swinkels
Naaktslakken eten niet alleen plantaardig materiaal, sommigen eten ook dood vlees. Een bekend beeld zijn wegslakken die doodgereden soortgenoten oppeuzelen en dan zelf weer aangereden worden, tot er een hele hoop dode slakken op het fietspad liggen. Ze jagen meestal niet zelf, dus vermoedelijk zie je op bovenstaand beeld een worm die een vogel heeft laten vallen. Je kunt trouwens in dit filmpje ook mooi de ademhalingsopening van de slak zien.

Gevonden vorig zomer tijdens een kanotocht op de Linde in Friesland, bij Oldeberkoop
Freeke Rhebergen had vorige zomer met haar dochter een kanotocht gemaakt op het riviertje de Linde in Friesland. Tijdens die tocht vond haar dochter een soort wier. Maar tot op de dag van vandaag heeft ze er nog geen naam op kunen plakken. Op de mooie scherpe foto zie je inderdaad een soort wier. Althans, dat dacht ik ook. Maar ik vond het toch iets vreemds. Dus ben ik maar eens gaan rondkijken en kwam ik terecht bij waterbeestjesexpert Bram Koese. Hij denkt dat dit een zoetwaterspons is met de wetenschappelijke naam spongilia lacustris. Als je de beschrijving leest van deze zoetwaterspons, klopt dit helemaal met de foto. Deze zoetwaterspons heeft lange onregelmatige uitsteeksels die niet bij andere zoetwatersponzen gevonden worden. In principe vormt deze zoetwaterspons dikke korsten of klompen op waterplanten, stenen en beschoeingen. In principe is de kleur van deze zoetwaterspons zeer variabel: van wit tot geel tot roze of bruin. In ondiep water kan het door de aanwezige algen een groene kleur krijgen, zie foto. De zoetwaterspons spongilia lacustris is wijdverspreid en algemeen.

Een eikel met daarop een organisme
Koen Brand vond vorig jaar oktober een eikel van de zomereik met daarop, zo dacht hij,een schimmel. Hij vroeg me of ik weet welke paddenstoel of zwam dit is. Ik zag al meteen dat wat op de eikel te zien is geen zwam of paddenstoel is maar een myxomyceet, ook wel slijmzwam genoemd. Dit organisme behoort dus niet tot het rijk van de schimmels, maar in het rijk van de myxomyceten. Ik kon er geen naam concrete naam op plakken, maar mycoloog Jorinde Nuytinck wel. Haar reactie is dat het misschien de myxomyceet asgrauw netwatje arcyria cinerea is. Ze schrijft daarachter "of iets gelijkaardigs' en ze vroeg of de eikel nog bewaard is. Helaas is dat niet het geval dus houden we het op het asgrauw netwatje.

Wilde zwijntjes in de Loonse en Drunense duinen?
Mariette Corstiaans-Diepens stuurde mij een prachtige foto van wilde zwijntjes. Ze meldde mij dat ze die gefotografeerd heeft in de Loonse en Drunense Duinen. Ze vroeg zich af of we wisten dat ze daar aanwezig zijn. Het antwoord is ja. Ik heb al veel meldingen gehad van mensen die daar wilde zwijnen hebben gezien. Hoe ze daar komen, is nog niet duidelijk. Maar het kan zijn dat ze vanuit het oosten langzamerhand Midden-Brabant aan het veroveren zijn. Hoe dat kan? Dat is een raadsel, want de provincie heeft (helaas) gekozen voor een nuloptie wat betreft het wilde zwijn. Wie hier meer over wil lezen, kan dit doen via deze link.

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door André van Drunen. Hij fotografeerde de grote rupsendoder met zijn nieuwe camera.

Natuurtip
Zaterdag 18 november wordt van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags een wandeling langs de duinrand van de Loonse en Drunense Duinen.

De wandeling gaat over het rolstoelpad en langs het herdenkingsmonument voor veertien verzetshelden naar het uitkijkpunt, waar u een weids uitzicht hebt op dit prachtige gebied met zandvlaktes, heidevelden en bossen. Bij de hondenloslooproute bevindt zich een plek met pitrus, een plant die u hier waarschijnlijk niet verwacht, omdat die voorkomt op vochtige plekken, zoals moerassen. In dit gebied leven unieke dieren, zoals de boomleeuwerik, veldleeuwerik, roodborsttapuit, nachtzwaluw, levendbarende hagedis, zandloopkevers en vele bijensoorten.

Wandelen in de duinen is vermoeiend vanwege het zand. Een goede wandelconditie is daarom belangrijk voor deze excursie. Het is ongeveer 4,5 km maar voelt zwaarder.

Meer informatie:
• Aanmelden is verplicht en kan via deze link.

• Vertrekplek is de parkeerplaats Bosch en Duin Schoorstraat 50 5071 RC Udenhout

• Leden betalen zeven euro, niet-leden tien euro.

• Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene van harte welkom.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken!

• Honden mogen niet mee.