"Bestaanszekerheid en brede welvaart moeten we niet door elkaar halen", meent Otto Raspe. Hij is Professor of Practice Brede welvaart aan de Universiteit van Tilburg. "Bij brede welvaart richt je je niet alleen op economische groei, ook wel smalle welvaart genoemd, maar kijk je naar wat mensen waardevol vinden." Dat gaat volgens de professor deels over materiële dingen als werk en inkomen, maar het gaat ook over maatschappelijke betrokkenheid en de veiligheid van hun omgeving.

Een veelomvattend begrip dus. Hoe zit het dan met bestaanszekerheid? "Dat zien we als een grens waarvan we het onacceptabel vinden als mensen daar onder komen, bijvoorbeeld als het gaat om inkomen en uitgaven. Het is een dwarsdoorsnede, terwijl brede welvaart over meer gaat dan alleen geld."

Scheve welvaart
Ralf Embrechts is medeoprichter van de Quiet500 en zet zich in voor de bestaanszekerheid van mensen. Hij ziet dagelijks wat 'zijn mensen', zoals hij ze noemt, te besteden hebben. "Als je de hele dag loopt te piekeren over of je het einde van de maand wel haalt, over welke deurwaarder er nu weer langskomt of of dat je kinderen goed te eten kunt geven, dan zou ik willen spreken van 'scheve' welvaart", zegt hij. "Mijn mensen zijn bezig met overleven."

Meer dan de helft van de Brabanders heeft dus wel eens geldzorgen, blijkt uit onderzoek van Omroep Brabant. De helft van de deelnemers geeft aan stress te ervaren als gevolg van geldzorgen. 36 procent heeft vermoeidheidsklachten en bij 22 procent leiden geldzorgen tot mentale gezondheidsklachten. "Daardoor komen ze niet eens toe aan de 'hogere doelen' van brede welvaart, zoals het verduurzamen van hun huis of verbeteren van de leefomgeving", zegt Embrechts. Mensen zonder geldzorgen komen daar eerder aan toe. De welvaart loopt dus scheef.

Buikpijnwijken
Burgemeester van Roosendaal Han van Midden ziet in zijn stad een aantal wijken waar behoorlijk wat mensen onder het bestaansminimum leven. "Dan is de bestaanszekerheid dus niet op orde. Er gaan veel mensen naar de voedselbank." Ook in brede welvaart ziet de burgemeester verschil. "Er zijn plekken waar het heel gelukkig wonen is en er zijn plekken waar dat niet zo is." Dat noemt hij de buikpijnwijken.

Van Midden ziet het verschil in stemgedrag tussen wijken in Roosendaal: "Ten eerste verschilt de opkomst al enorm. Dat zegt volgens mij al iets over het vertrouwen in de overheid."

Oplossingen
Duidelijke problemen dus, die niet alleen van deze tijd zijn. Maar hoe kan het dan dat deze thema's nu pas zo uitgesproken op alle agenda's staan? Embrechts: "Ik vind het soms wel een beetje beledigend dat er nu pas zoveel aandacht voor is. Wij maken ons hier al 25 jaar druk over. Maar nu ook de middenklasse de pijn voelt, is er volop aandacht voor. Het is een opeenstapeling van heel veel jaren verwaarloosd beleid, dat nu tot uiting komt."

Daarmee doelt hij op de grote hoeveelheid flexcontracten. "We hebben het eigenlijk over onszelf afgeroepen door mensen zo weinig werkzekerheid te geven. En als dan ook nog de prijzen ineens zo hard omhoog gaan en we mensen met een uitkering blijven knijpen, omdat we dan denken dat ze wel gaan werken, dan heb je een probleem. Werken moet gewoon lonen."

Wil je horen wat Ralf Embrechts, professor Raspe en burgemeester Van Midden nog meer meemaken en welke oplossingen zij willen zien? Luister dan naar aflevering 3 van Brabant op weg naar 22 november over Bestaanszekerheid en Brede Welvaart.

Of luister in je favoriete podcast-app.

In aanloop naar de verkiezingen op 22 november publiceert Omroep Brabant drie podcasts over thema's die een belangrijke rol spelen in Brabant. Politiek verslaggever Tessel Linders gaat op de Tilburg University in gesprek met gasten die vanuit hun eigen expertise naar de onderwerpen kijken. Op 17 november volgt de laatste over bestaanszekerheid en brede welvaart.

Debat van het Zuiden
In aanloop naar de verkiezingen voor de Tweede Kamer houdt Omroep Brabant samen met Omroep Zeeland en L1 in Limburg op zaterdag 18 november het Debat van het Zuiden. De uitzending is live te zien van 19.30 tot 21.00 uur. Op Brabant+ en op de website/app van Omroep Brabant is na 21.00 uur de nabeschouwing te zien. Ook het landelijke themakanaal NOS Politiek en Nieuws zendt het debat live uit.