Slome spin hoort hier eigenlijk helemaal niet thuis, weet Frans Kapteijns

10 december 2023 om 10:50 • Aangepast 22 december 2023 om 02:01
nl
Dit keer in Stuifmail een gele substantie, een plakker en boomschuim. Linda van Lee stuurde Frans Kapteijns een bericht over een ongewone spin. Ze treft weleens vaker spinnen in huis. Ze pakt die dan op en zet ze gewoon buiten, maar de spin die ze laatst vond, zag er anders uit als een gewone spin. Die spin was dikker en sloom en ze wilde graag weten welke het was.
Profielfoto van Frans Kapteijns
Geschreven door

Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Wachten op privacy instellingen...

Op de foto van Linda zie je een mooie spin, die heel duidelijk de kenmerken heeft van de valse wolfspin. Deze spin is mooi lichtbruin van kleur, heeft donkerbruine vlekken en op het kopborststuk is een mooie tekening te zien. Mannetjes van de valse wolfspin kunnen maximaal dertien millimeter groot worden, vrouwtjes bijna twee centimeter. Deze spinnen komen van oorsprong niet hier vandaan, maar uit het gebied rond de Middellandse Zee.

Valse wolfspinnen lijken heel veel op de bij ons bekende wolfspinnen, vandaar de naam valse - niet echte - wolfspin. Deze (geleedpotige) dieren jagen op vliegen, muggen en andere insectensoorten. Vanuit Zuid-Europa zijn ze langzaam naar onze contreien gekomen. In hun vertrouwde leefgebied vind je deze spinnen vooral onder stenen of boomschorsen en dan in bosgebieden. In Nederland zie je ze bijna uitsluitend in of rond huizen.

Gele substantie op een al wat oudere op de grond liggende boomstam gezien. Ziet er gelei achtig uit (foto: Ingrid Speeks).
Gele substantie op een al wat oudere op de grond liggende boomstam gezien. Ziet er gelei achtig uit (foto: Ingrid Speeks).

Een gele substantie op een oudere boomstam
Ingrid zag in de bossen in Riethoven een gele substantie op een wat oudere boomstam liggen en ze vroeg zich af wat het was. We hebben hier te maken met de gele trilzwam. Deze zwammen zijn goed te herkennen aan hun geleiachtige, gelobde vruchtlichaam dat goudgeel van kleur is. In het begin is het vruchtlichaam oranjegeel van kleur. Bij volle wasdom verandert dit in goudgeel. Naarmate ze verouderen, verbleekt de kleur tot zwavelgeel om bijna wit te worden als ze tot ontbinding overgaan.

Gele trilzwammen groeien bijna heel het jaar door, vooral wanneer het aan het eind van de herfst koud begint te worden. Gele trilzwammen gedijen goed op dode takken en op stammen van diverse loofbomen zoals beuken, eiken, essen, haagbeuken en hazelaars. Ze komen vrij algemeen voor. In Nederland staan ze bekend als niet eetbare zwammen, maar in het Verre Oosten worden ze wel gegeten. Pas hier overigens mee op, want het kan zijn dat de gele trilzwammen die daar groeien anders zijn dan die hier in Nederland. Misschien alleen al doordat ze daar op een ander soort ondergrond groeien dan hier.

Welk diertje is op de foto vastgelegd?
Bets Vriens had een foto gemaakt van een diertje en ze vroeg zich af wat ze op de gevoelige plaat had vast gelegd. De foto die ze gemaakt heeft is een foto van een nachtvlinder met de speciale naam plakker. Plakkers zijn nachtvlinders uit de grote familie van de donsvlinders. Opvallend bij deze nachtvlinders zijn de zeer sterk geveerde antennen. Duidelijk te zien op de foto.

We hebben hier dan ook te maken met een mannetje. Vrouwtjes hebben witte tot geelwitte voorvleugels met donkere zigzaglijnen, terwijl de mannetjes bruine voorvleugels hebben. Na de paring zetten vrouwtjes plakkers hun bruine tot geelachtige eieren af in bastspleten. Het legsel wordt afgedekt met een dikke laag geelbruine haren van haar achterlijf. De volledig ontwikkelde rupsen overwinteren in de eitjes. In het vroege voorjaar worden de jonge rupsjes met behulp van spinseldraden verspreid door de wind.

Er komt schuim uit mijn populier, wat is dat
Riny van Boekel zag schuim uit zijn boom komen en hij vroeg zich af wat dat was. Riny zag een fenomeen dat we de laatste jaren meer zien dan de jaren hiervoor. We noemen dit boomschuim. De laatste jaren hebben we namelijk meer heftige regenperiodes en dan zien we dit fenomeen meer. Boomschuim ontstaat doordat regenwater langs de stam van een boom naar beneden loopt en allerlei stoffen die op de boom aanwezig zijn, opneemt. Door die stoffen - zoals eiwitten uit algen - ontstaat dit schuim.

Wie weleens op het strand loopt, heeft dit fenomeen vast ook weleens gezien. Maar dan veel groter. Dan zie je enorme schuimvlokken. Ditzelfde gebeurt dus bij bomen, in het klein. De eiwitstof saponinen zorgt ervoor dat het boomschuim langer aan de stam of onder aan de voet van een boom blijft liggen. Vroege Vogels heeft een mooi filmpje over dit fenomeen op YouTube geplaatst. Dit is hier te zien.

In de klas van meester Jasper zat een vreemd insect, wat is het?
Jasper Donker en zijn klas groep 6A van de Heilig Hart School in Dongen zijn erg benieuwd welk insect zij gezien hebben in het klaslokaal en stuurde mij een foto. Op de mooie foto is een wants te zien met de naam bladpootrandwants ook wel bladpootwants genoemd. Op foto staat een bruin langwerpig insect. Als je naar de poten kijkt, zie je een verbreding op de bovenkant van de laatste twee poten.

Als je nog beter kijkt, lijken die een beetje op een blaadje. Daarom de naam bladpootwants of bladpootrandwants. Deze wantsen doen verder niets, maar sla ze niet dood, want dan heb je dagenlang stank in huis. Laat ze dus rustig een plekje zoeken in je huis of zet ze buiten. In het voorjaar gaan ze weer naar buiten, op zoek naar de sappen van jonge dennenappels.

Wachten op privacy instellingen...

Nationale parken in Nederland – Enting Films
Publicatie: 11 apr 2011

De Nederlandse natuur op z'n allerbest. Een compilatie van Nederlandse natuurgebieden en de dieren die daar leven. Luc Enting Films ontwikkelt en produceert films, televisieprogramma’s en -items, opdrachtfilms, webcams en educatieve projecten op het gebied van natuur. Daarbij staan kwaliteit, passie en respect voor mens en natuur voorop. Wij willen met elke productie laten zien hoe mooi en kwetsbaar onze natuur is en dat zij met zorg moet worden behandeld. In het verleden heb ik heel veel met hem samengewerkt in de TROS editie Puur Natuur.

Is dit poep in de tuin of toch iets anders?
Jan en Greet Verhoeven dachten dat ze sinds een aantal weken geplaagd werden door poep van een beestje, maar in werkelijkheid was er iets anders ontstaan in hun tuin. Door de hoeveelheid water van de laatste tijd zijn er tussen de stenen draadalgen ontstaan. Deze groene draadalgen ontwikkelen zich op plekken waar veel nutriënten in zitten.

In feite heeft de omgeving van hun tuin te veel stikstof opgeslagen en daardoor hebben de groene draadalgen zich explosief ontwikkeld. Hierdoor zie je op plekken de groene flab (draadalgen) ontstaan, maar er is feitelijk dus niets aan de hand, want na de loop van de tijd verdwijnt het gewoon.

Het lijkt op een wormpje, gaat snel vooruit, maar wat is het
Cora Peemen en haar zus zagen een vreemd diertje waaruit steeds een wormpje kwam, maar dat dan daarna best snel vooruit gaat. Ze hebben hun vraag met foto naar mij, Stuifmail, gestuurd. Volgens mij hebben ze op het raam van de garage een kokerjuffer gezien. De larven van schietmotten worden kokerjuffers genoemd, omdat ze zelf een koker om zich heen maken om hun langgerekte achterlijf te beschermen.

Het diertje bouwt de koker steeds groter, naarmate zij/hij groeit. Nadat deze kokerjuffers volgroeid zijn, transformeren zij in mei en dan helemaal tot november naar een vliegend insect en heten dan niet meer kokerjuffer, naar schietmot, die dan niet meer onder water leeft, maar vrolijk in de buitenlucht rondfladdert net als libellen.

Wachten op privacy instellingen...

Eind vorige maand schreef Sjaak de Bont: "Beste Frans. Wij wonen in Waspik, het gebied tussen ‘t Vaartje en het kanaal. Daar hebben wij een pluktuin en een mooi stukje natuur, alles zeer natuurvriendelijk. Mijn plan is om een wildcam te hangen. Als ik goede beelden heb, laat ik het direct weten. Met vriendelijke groet."
Reactie: en dat gebeurde, want later stuurde hij mij een filmpje waarop een bever duidelijk in beeld kwam. Mooie video, helaas zonder bever.

Rubriek mooie foto’s
In het 'vlinderlaantje' in Moerenburg vond Yvonne Rommelaars een aparte soort zwam tegen en de naam is roze stinkzwam

Natuurtip: Herfstspeurtocht Spelebos
In Spelebos in Best kun je altijd terecht voor:
Prachtigste diorama's, leuke spellen én elk seizoen een nieuwe speurtocht. Maak je dag compleet en boek een workshop, reserveer een speelbox. Met jonge kinderen is het naastgelegen Kabouterpad Son ook een echte aanrader.

Kabouterpad
Zin in een lekkere wandeling? Kom dan deze week nog gezellig langs alle kabouters wandelen????

Herfst Speurtocht
Aanmelden via deze link


App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!