Rare uitsteeksels in een bos, ook Frans wist even niet wat hij zag

24 december 2023 om 09:48 • Aangepast 9 januari om 02:06
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij onder meer aandacht aan slakken - die zeer nuttig zijn - veel uitwerpselen, een hagedis en een spreeuw in winterkleed.

Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Wachten op privacy instellingen...

Vreemde vormen in een bos op de Veluwe
Thecla van der Meulen was aan het wandelen op de Veluwe en zag daar wat vreemde vormen in het bos. Ze stuurde mij een foto en op die foto zie je inderdaad een paar rare uitsteeksels uit de bodem komen die aan de bovenkant afgerond zijn. Volgens mij moeten dit wortels zijn, maar ik wist niet precies wat. Vandaar dat ik mijn goede vriendin Alice van Naturalis heb gebeld. Zij kwam met de juiste oplossing.

Luchtwortels en stam van de moerascipres (foto: Thea van der Meulen).
Luchtwortels en stam van de moerascipres (foto: Thea van der Meulen).

Op de tweede foto van Thecla zie je ook de 'schuldige' staan: een moerascipres. Die verwachtte ik niet in een bos op de Veluwe. Het is dus een typisch bos, waar ook uitheemse bomen staan. Moerascipressen hebben de eigenschap luchtwortels te maken. Dit zijn dus die rare dingen die Thecla zag. Wil je meer lezen over moerascipressen, dan is dit een mooie link.

Grijze uitwerpselen met bochtjes (foto Bas Cuppen).
Grijze uitwerpselen met bochtjes (foto Bas Cuppen).

Uitwerpselen van een steenmarter?
Bas Cuppen vond in zijn tuinhokje uitwerpselen. Hij dacht dat ze van een steenmarter zouden kunnen zijn. Volgens mij niet want uitwerpselen van een steenmarter zijn meestal zwart en daar zie je dan haren in of restjes van dieren. De uitwerpselen die Bas vond zijn meer grijs en er zitten bochtjes in. Vogels mij zijn dit uitwerpselen van een vogel. Ik denk aan een duifachtige. Bovenaan op de foto die je een sliertje poep bij dat een wat koperachtige kleur heeft. Dit zou kunnen duiden op salpeterzuur. Het is bekend dat duivenpoep salpeterzuur bevat en dat kan stucwerk, hout, metaal, verf maar ook daken aantasten. Opruimen is dan ook van groot belang als je dit op dergelijke ondergronden tegenkomt. Wist jij bijvoorbeeld dat één duif jaarlijks wel veertien kilo poep kan produceren?

Een spreeuw (foto: Rik Wittenberg).
Een spreeuw (foto: Rik Wittenberg).

Welke vogel draait zich om voor de foto?
Rik Wittenberg stuurde mij een foto van een vogel. Hij wil graag weten welke vogel hij gefotografeerd heeft. Rik heeft een heel bijzondere foto gemaakt, want ik twijfelde bij het zien van deze foto ook even om welke vogel het ging. De vogel zit namelijk met de rug naar Rik en heeft een bijzondere blik. Gelukkig zijn de kenmerken van die vogel - de witte vlekjes en de rode poten - voldoende om de vogel tot de spreeuwen te rekenen. Deze door Rik gefotografeerde spreeuw is in winterkleed: het zwarte verenpak met de opvallende witte spikkels. In het voorjaar en de zomer ziet de spreeuw er nog mooier uit. Het zwart gekleurde verenkleed heeft dan een bijzondere gloed met paarse, blauwe en groene tinten. In principe zijn er nu in ons land veel meer spreeuwen dan in de zomer. Spreeuwen uit de noordelijke regionen voegen zich bij de hier overwinterende spreeuwen. Je kan dan soms heel mooie spreeuwenwolken zien. Dit is mooi te zien in de video 'Spreeuwen in vlucht' van Bram Siertsema.

Een hagedis (foto: Marrona).
Een hagedis (foto: Marrona).

Gevonden in de fabriekshal van DAF
Ronald Rombout trof in de fabriekshal van DAF een diertje aan. Hij dacht aan een salamander. Hij heeft het diertje meteen laten ophalen door medewerkers van de dierenambulance. Maar zowel hij als de mensen van de dierenambulance wisten niet precies welk diertje dit was. Ronald stuurde mij een foto. Ik zag meteen dat dit geen salamander was, maar een hagedis. Volgens mij een soort muurhagedis. Maar aangezien het diertje mogelijk is meegereisd vanuit een andere land durf ik niet te zeggen om welke soort het precies gaat. De medewerkers van de dierenambulance benaderden mij ook, want ze wisten niets van dit soort hagedissen en waren bang dat het dier het niet zou overleven. Dus ben ik hulp gaan vragen bij Ravon. Daar wisten ze waar de hagedis naartoe gebracht moest worden. In de podcast van zondag 31 december, nummer 62, gaan we het daarover hebben.

Luchtwortels, pneumatoforen, van de moerascipres (foto: Thea van der Meulen).
Luchtwortels, pneumatoforen, van de moerascipres (foto: Thea van der Meulen).

Vreemde vormen in een bos op de Veluwe
Thecla van der Meulen was aan het wandelen op de Veluwe en zag daar wat vreemde vormen in het bos. Ze stuurde mij een foto en op die foto zie je inderdaad een paar rare uitsteeksels uit de bodem komen die aan de bovenkant afgerond zijn. Volgens mij moeten dit wortels zijn, maar ik wist niet precies wat. Vandaar dat ik mijn goede vriendin Alice van Naturalis heb gebeld. Zij kwam met de juiste oplossing.

Luchtwortels en stam van de moerascipres (foto: Thea van der Meulen).
Luchtwortels en stam van de moerascipres (foto: Thea van der Meulen).

Op de tweede foto van Thecla zie je ook de 'schuldige' staan: een moerascipres. Die verwachtte ik niet in een bos op de Veluwe. Het is dus een typisch bos, waar ook uitheemse bomen staan. Moerascipressen hebben de eigenschap luchtwortels te maken. Dit zijn dus die rare dingen die Thecla zag. Wil je meer lezen over moerascipressen, dan is dit een mooie link.

Een sperwermannetje (foto: Eit Huitema).
Een sperwermannetje (foto: Eit Huitema).

Sperwer man gespot in Eindhoven
Eit Huitema zag in zijn tuin in Strijp, in Eindhoven, een vogel die een mus had geslagen. Hij dacht aan een sperwer. Hij dacht zelfs aan het verenpak te zien dat het ging om een mannetje. Sperwers zijn kleine, snelle roofvogels die thuishoren in de familie van de havikachtigen. Zowel het mannetje als het vrouwtje hebben opvallende gele irissen, krachtige poten en stompe vleugels.

Een sperwervrouwtje (foto: Saxifraga/Martin Mollet).
Een sperwervrouwtje (foto: Saxifraga/Martin Mollet).

Sperwervrouwtjes kunnen maximaal 38 centimeter groot worden. Ze hebben een donkerbruin verenpak en op de borst bleke veren met een streep bruin. Mannetjes zijn zeker tien cetimeter kleiner en hebben op de rug een leisteengrijs verenpak en op de borst bleke veren met oranjerode strepen. Vrouwtjes zijn donkerbruin en hun bleke onderdelen zijn gestreept met bruin. In het algemeen kan je stellen dat mannetjes een meer grijzig verenpak hebben en vrouwtjes meer een bruin verenpak.

Wachten op privacy instellingen...

Wild in Nederland: de sperwer – AVROTROS
De sperwer is een razendsnelle roofvogel uit de familie van de havikachtigen die je vooral 's winters regelmatig in de Nederlandse tuinen kunt aantreffen. De belangrijkste prooien van sperwers zijn zangvogels zoals mussen, mezen en spreeuwen. De grotere vrouwtjes pakken ook wat grotere vogels, zoals Turkse tortels en leven in een meer open gebied. Sperwers zijn drieste en volhardende jagers. In deze bovenstaande video zie je hoe jonge sperwers gevoerd worden, heel bijzonder.

Waarschijnlijk de zuidelijke lantaarnzwam (foto: Nol de Wit).
Waarschijnlijk de zuidelijke lantaarnzwam (foto: Nol de Wit).

Vreemde paddenstoel in een tuin in Dongen
Nol de Wit zag in zijn tuin in Dongen tussen de opkomende sneeuwklokjes een vreemde paddenstoel. Hij vroeg zich af wat voor paddenstoel dit zou kunnen zijn. Ik moet eerlijk bekennen dat ik deze paddenstoel (en zo zijn er meer) ook nog nooit gezien heb. Maar ik heb laatst een artikel gelezen in Nature Today over een bepaalde soort nieuwe paddenstoel in Nederland en daar lijkt deze paddenstoel, die Nol gefotografeerd heeft, wel op. De naam is lantaarnzwam. Dit kan ook de zuidelijke lantaarnzwam zijn. Het artikel dateert al van 2017, maar ik had het uitgeknipt en op een stapel te lezen artikels gelegd. Met deze vrije dagen was uitgerekend dit artikel aan de beurt. Het artikel heet 'Nieuwe Lantaarnzwam vindt zijn weg naar Nederland' en is te vinden via deze link. Ik ben benieuwd of ik het bij het rechte eind heb en dus hoop ik dat luisteraars hierop gaan reageren.

Ontlasting van de huisspitsmuis (foto: Toine van Erp).
Ontlasting van de huisspitsmuis (foto: Toine van Erp).

Keutels gevonden tegen de gevel van een huis
Toine van Erp vond bij een gevel van het huis achter een opstaande tegel wat uitwerpselen. Hij vroeg zich af welk dier hen bezocht had. Het zijn kleine zwarte poepjes. Er liggen een stel keutels bij elkaar, die er wat plakkerig uitzien. Daarnaast zie ik bij sommige drolletjes een uiteinde dat wat puntig is, terwijl de andere zijde er meer stompachtig uitziet. Volgens mij hebben we hier te maken met de uitwerpselen van een huisspitsmuis.

Een huisspitsmuis (foto: Saxifraga/Rudmer Zwerver).
Een huisspitsmuis (foto: Saxifraga/Rudmer Zwerver).

Huisspitsmuizen komen in heel ons land redelijk veel voor en houden van een stenen omgeving. Ze hebben een grijsbruine tot grijze vacht en grappige oortjes, die duidelijk buiten de vacht uitsteken. Als je de uitwerpselen goed bekijkt, zie allerlei restjes van insecten in die poepjes zitten, want spitsmuizen zijn echte insecteneters. Ze lijken, wat hun snuit betreft, een beetje op egels.

Naaktslakken in een pot pindakaas (foto: Josette Korsmit).
Naaktslakken in een pot pindakaas (foto: Josette Korsmit).

Naaktslakken eten pindakaas bestemd voor de vogels
Josette Korsmit stuurde mij een foto waarop je veel naaktslakken in een pot met pindakaas ziet. Haar vraag is dan ook of naaktslakken pindakaas eten. Het antwoord is volmondig ja, daar zijn ze dol op. Eigenlijk eten slakken - vooral naaktslakken - alles wat er maar enigszins voedzaam uitziet. In de Stuifmail van zondag 17 december meldde ik ook al dat ze onder meer raamkit eten. Sommige mensen vragen zich af of slakken nuttig zijn. Mijn antwoord is steevast jazeker, ook voor dieren. Egels zijn bijvoorbeeld dol op naaktslakken en lijsterachtigen zijn dol op huisjesslakken. Daarnaast zijn ze goed voor ieders tuin, want de meeste slakken eten geen levende planten. Feitelijk zijn het de zappers ( zwerfafvalpakkers) onder de dieren want ze ruimen allerlei tuinafval op. Kortom, het zijn ook voor mensen nuttige dieren.

Een Fischers agapornis in de kerstboom (foto: Justin Roovers).
Een Fischers agapornis in de kerstboom (foto: Justin Roovers).

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Justin Roovers. Zijn huisdier Harry de vogel, een Fischers agapornis, houdt ook van kerst en zit in de fraaie kerstboom.

Natuurtip
Woensdag 27 december wordt de 'Haopertse snertloop', een winterwandeling, georganiseerd. Er wordt vertrokken vanaf halfnegen 's ochtends.

Ook dit jaar heeft organisator 'Wandelen Hapert' weer allerlei mooie routes door de prachtige natuur van de Kempen. Deelnemers hebben de keus uit afstanden van 5, 10, 15, 20 of 25 kilometer. Je ontvangt als deelnemer tijdens de wandeling iets te drinken én een kop erwtensoep bij terugkomst.

Meer informatie:
• Er wordt vertrokken bij MFA Hart van Hapert aan de Oude Provincialeweg 21 in Hapert.

• Inschrijven voor deze winterwandeling is niet verplicht, maar heeft wel de voorkeur van de organisatie.. Dit kan ook via de website, zie hieronder

• Deelname aan de winterwandeling kort drie euro. Je speelt hiermee ook mee in een loterij vol mooie prijzen, geschonken door lokale winkeliers en ondernemers..

• Deelnemers worden uiterlijk om halfvijf binnen verwacht..

• Nog meer informatie vind je op de website Wandelen Hapert.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!