Froukje leeft na 25 jaar nog altijd voort als voorbeeld van zinloos geweld

21 januari om 10:00 • Aangepast 2 februari om 02:02
nl
"Als ze niet op de verkeerde plek op de verkeerde tijd was geweest, was ze nu misschien wel dierenarts geweest. Ze was heel erg begaan met dieren." Lieke Schuitmaker spreekt liefdevol over haar bijna zes jaar jongere zusje. In de nacht van 9 op 10 januari 1999 werd Froukje Schuitmaker uit Sleeuwijk in haar hoofd geraakt toen twee broers hun pistool leegschoten op café Bacchus in Gorinchem. "Ze mag niet vergeten worden."
Profielfoto van Raoul Cartens
Geschreven door
Raoul Cartens

Samen met Marianne Roza en Inge van Boxtel uit Gorinchem stond Froukje om half twee bij de garderobe van het café om haar jas op te halen. Twee Turkse broers Fuat en Zaïm Ö. waren na een ruzie buitengezet en keerden terug met een pistool. Ze schoten twaalf kogels door de dichte voordeur, waarachter de garderobe zich bevond. Marianne overleed ter plaatse, Inge raakte gewond aan haar schouder en Froukje raakte door een kogel in haar hoofd in een coma.

"Door de media-aandacht bleven de brieven binnenstromen."

"Om half vijf 's nachts hadden we in Sleeuwijk de politie op de stoep. En dan beland je in een heel rare film. Froukje was overgebracht naar het Academisch Ziekenhuis in Utrecht en daar zijn mijn ouders, broer en ik heengereden. Daar bleek dat er te veel schade in haar hoofd was en dat wij Froukje moesten laten gaan", vertelt Lieke. Een dag later overleed haar zusje.

"Je moet dan ineens heel veel beslissingen nemen en een begrafenis regelen. Door de landelijke media-aandacht bleven thuis de brieven binnenstromen en probeerden journalisten met ons in contact te komen", weet Lieke nog. "Slachtofferhulp schermde ons goed af, maar ook de gemeenschap in Sleeuwijk stond om ons heen. Zo trok de overbuurvrouw bij ons in die het huishouden ging managen en het lokale restaurant kwam eten brengen. Ik heb die steun vanuit de gemeenschap als heel warm ervaren en dat draagt je ook."

"Die zaterdag hebben we Froukje begraven en 's avonds was er in Gorinchem een stille tocht, waar 25.000 mensen uit het hele land aan meeliepen. Wij zelf ook."

Een lange stoet van mensen op de algemene begraafplaats in Sleeuwijk tijdens de begrafenis van Froukje (foto: ANP).
Een lange stoet van mensen op de algemene begraafplaats in Sleeuwijk tijdens de begrafenis van Froukje (foto: ANP).

Daarna komt de stilte en het gemis in de familie Schuitmaker. "Er was een gat in ons gezin gevallen en dat was vooral voor onze ouders heel zwaar", vertelt Lieke. Je kind verliezen. Pas toen er kleinkinderen kwamen, zag ik dat die extra welkom waren. Overigens is de tweede naam van mijn dochtertje - na overleg met mijn ouders - Froukje. Om haar zo toch een beetje te laten voortbestaan."

"Ze heeft er ook niks van gemerkt."

"Froukje was een vrolijke meid, hield van toneel en zat op het gymnasium. Daar moest ze stevig aan trekken in het vijfde leerjaar, want het kwam haar niet aanwaaien. 7 januari zou ze jarig zijn geweest. Daar hebben wij een borreltje op gedronken en hebben haar graf bezocht. Het blijft zoeken naar hoe je dit op een goede manier doet. Ook na 25 jaar."

In augustus 1999 worden de beide broers door de rechter veroordeeld tot zestien jaar gevangenis. Inmiddels zijn ze dus weer vrij. "Ik heb voor mijzelf altijd een scheiding aangebracht tussen de daders en wat er met mijn zus is gebeurd", zegt Lieke. "Want het draait mij echt om haar. Wie ze was en dat ze niet vergeten wordt. Wat de broers hebben gedaan was niet op Froukje persoonlijk gericht. Ze stond achter een dichte deur en ze hebben haar nooit gezien. En ze heeft er ook niks van gemerkt. Het was 'poef, weg'."

Na de moord op Froukje en Marianne werd er een stille tocht gehouden (foto: ANP).
Na de moord op Froukje en Marianne werd er een stille tocht gehouden (foto: ANP).

Lieke Schuitmaker is nu burgemeester van Alphen-Chaam. "De dood van Froukje en de gebeurtenissen daarna hebben zeker invloed op de burgemeestersrol die ik nu vervul. De toenmalige burgemeester van Gorinchem - Piet IJssels - is voor mij nog steeds een inspiratiebron. Hij heeft de hoogoplopende gemoederen toen goed weten te bedaren. Onder druk van emoties komen mensen makkelijk tegenover elkaar te staan. Ik denk dat je als burgemeester een rol kunt hebben om mensen terug aan tafel te brengen. Dus ervoor zorgen dat je niet tegenover elkaar staat, maar samen de schouders eronder zet."

"Ik hoop dat de dood van Froukje mensen doet beseffen wat het effect is als je geweld tegen anderen gebruikt."

Maar ook de warme deken van de gemeenschap in Sleeuwijk die om Lieke en haar familie ging staan, draagt ze mee. "Ik heb toen gezien wat voor waarde het heeft als je in de shit zit en de gemeenschap zegt ‘wij gaan jullie helpen’. Daarom ben ik ook gevallen voor deze gemeente. De samenleving is hier heel hecht. De gemeenschapszin - dus er voor elkaar zijn - die koester ik. Dat is wat mensen nodig hebben."

De dood van Froukje is een voorbeeld van zinloos geweld, wat nu nog altijd actueel is. "Het is er nog steeds, alleen het heet nu anders. De term is weg, maar we moeten het er nog steeds over hebben. Ik hoop dat de dood van Froukje mensen doet beseffen wat het effect is als je geweld tegen anderen gebruikt. Als dat zo is, dan was haar dood niet zinloos."

RTV Rijnmond maakte vijf jaar geleden onderstaande reportage over de schietpartij:

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!