Wanhopig in een Marokkaanse gevangenis: 'Als sardientjes tegen elkaar'

31 januari om 16:51 • Aangepast 9 februari om 02:07
nl
Het is nu 20 jaar geleden. Een gebeurtenis die het leven van Joseph Oubelkas (43) voor altijd zou veranderen. Hij werd in Marokko gearresteerd op verdenking van drugssmokkel en draaide voor 10 jaar de cel in. Hij was onschuldig. Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat er geen spat bewijs was. Toch duurde het vierenhalf jaar voor hij weer thuis zou zijn. Hij schreef er boeken over en geeft lezingen over wat hij leerde in die tijd. Lessen voor het leven, over de vrijheid die in je hoofd zit, zelfs in een Marokkaanse cel. Woensdag vertelt hij er over in het televisieprogramma 'KRAAK. vraagt door' van Omroep Brabant.
Profielfoto van Arjo Kraak
Geschreven door

De eerste nacht in de gevangenis was misschien wel de ergste van de 1637 nachten die nog zouden volgen. "Opeens lag ik daar op de grond tussen andere gevangenen in, als sardientjes tegen elkaar, voeten van andere gevangenen in mijn gezicht. En ik dacht: dit is niet echt, dit kan niet waar zijn. Ik vergeet nooit meer hoe ik daar wanhopig in het donker lag te staren."

Nog maar enkele dagen eerder was hij vertrokken uit Raamsdonksveer voor een zakenreis in opdracht van een fruitimporteur. Hij was zo'n jongen die de wind in de rug had. Ondanks de scheiding van zijn ouders, een Nederlandse moeder en een Marokkaanse vader. "Ik was ambitieus en had het gevoel dat ik de hele wereld aan kon," vertelt hij.

Maar in Marokko was hij op het verkeerde tijdstip op de verkeerde plaats. Op een plek waar hij was voor zijn werk werd een grote partij hasj onderschept. In eerste instantie werd hij tot 10 jaar cel veroordeeld, maar iedereen ging ervan uit dat het hoger beroep in zijn voordeel zou uitvallen omdat er geen bewijs was.

"Mama, ik moet hier tien jaar blijven."

Joseph krijgt 20 jaar later nog tranen in zijn ogen als hij vertelt hoe hij zijn moeder belde toen de straf in hoger beroep werd bevestigd. "Mama, ik moet hier tien jaar blijven," zei hij. Maar hij zei er iets bij: "Maak je geen zorgen, ze krijgen mij hier niet klein." Natuurlijk was hij woedend, machteloos en verdrietig, maar hij voelde ook de kracht om de beproeving te doorstaan.

En een beproeving was het. Maar hij maakte er het beste van. De geur, de kakkerlakken, de ratten en het 'lepeltje-lepeltje' slapen met andere gevangenen: het wende allemaal. Hij wist relaties aan te knopen met andere gevangenen en met bewakers. Zijn moeder schreef hem vanuit Raamsdonksveer honderden brieven die hem hielpen mentaal sterk te blijven. Het zou na zijn vrijlating leiden tot zijn boek '400 brieven van mijn moeder', een boek waarvan inmiddels in verschillende talen ruim honderdduizend exemplaren zijn verkocht.

"De eerste nacht thuis kon ik niet slapen."

Na zijn vrijlating in 2009 was het voor Joseph pure euforie. Hij vertelt over zijn eerste nacht thuis, in zijn eigen bed. "Ik was onrustig, kon niet slapen. Ik heb zelfs de deken op de grond gelegd om daar te slapen, want dat was ik gewend. Maar vanaf de grond zag ik mijn bed en ik dacht: nee daar hoor ik."

Hij stapte terug in bed en sliep uiteindelijk in. Toen hij 's morgens wakker werd, voelde het alsof hij nog droomde. Vanuit zijn zachte bed rook hij de geur van versgebakken broodjes en hoorde hij zijn moeder neuriën in de keuken. Joseph was weer thuis.

Met alles wat hij heeft meegemaakt noemt hij zich nu 'inspirator en motivator'. Hij geeft lezingen en deelt zijn verhaal. Over hoe je van iets ellendigs toch iets moois kunt maken. Hij gaat daar zo ver in dat hij de corrupte rechter die hem veroordeelde de hand zou willen drukken. "Misschien stond hij wel onder druk van criminele bendes en werd zijn gezin bedreigd", zegt hij.

In de gevangenis in Marokko leerde hij dat echte vrijheid in je hoofd zit. "Als ik me daar vrij kon voelen tussen vier muren van vijftien meter hoog, dan moet het hier toch zeker lukken."

'KRAAK. vraagt door' wordt elke woensdag uitgezonden om 17.15 en daarna herhaald. Het programma is ook online terug te zien en via Brabant+. Ook is er een extra lange podcastversie.

Wachten op privacy instellingen...
Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!