Het monument is onthuld bij het voormalige schijnvliegveld De Kiek in Riel, dat was bedoeld om vijandelijke bommenwerpers te misleiden en zo de echte Duitse doelwitten te beschermen. Tijdens de ceremonie, bijgewoond door onder anderen prof. mr. Pieter van Vollenhoven, kwam het belang van herdenken uitvoerig aan bod. Zo ook door Ina Adema, Commissaris van de Koning: "Dat we ons vandaag de dag nog steeds realiseren hoe belangrijk deze gebeurtenissen zijn geweest. Dat we ons realiseren hoe belangrijk het is dat we op dit moment vrij kunnen zijn."

'Goede Duitser'
Er klinkt muziek en er spelen kinderen, die talrijk aanwezig zijn. "Ik denk dat herdenken steeds meer leeft. Het is goed dat hier veel jeugd is", vertelt Jan Kilsdonk. "Het zet je ook aan het denken, met de dingen die nu spelen." De waarde van een monument wil en kan hij graag onderstrepen. "Wij zitten ook al jaren met dat monument van ons. Dat zorgde voor wat opschudding."

LEES OOK: Dorpsrel over standbeeld Duitse soldaat Karl Heinz Rosch in Riel

Het monument dat Jan bedoelt staat ook in Riel. Dit beeld, dat de 'Goede Duitser' heet, is ter ere van de omgekomen Duitse soldaat Karl-Heinz Rosch. Rosch redde Jan en zijn zusje toen Riel werd aangevallen en kwam daarbij zelf om het leven. Het monument is voor Jan belangrijk omdat het laat zien dat er niet enkel goed en slecht was in de oorlog.

"Hij heeft heel goed werk gedaan, maar het feit dat hij Duitser was zat hem niet mee. Er werd gezegd 'het was maar een mof', maar het waren gewoon jongens. Die werden van school geplukt en bij ons op de boerderij ingekwartierd", herinnert Jan zich.

Mortiergranaat
Hij kan zich nog goed voor de geest halen hoe de zes Duitse soldaten bij hem thuis verbleven. "Ze hielpen met veel dingen in het huis." Zo vertelt Jan dat de jongens eens het varken en de fiets van de familie Kilsdonk bij de buren verstopten zodat deze niet afgepakt zouden worden door de Duitse officieren. Veel van de jongens, onder wie Karl-Heinz, zouden het einde van de oorlog niet meemaken.

Op 6 oktober 1944 speelde Jan met zijn zusje op het erf. "Er kwamen motoren en jeeps voorbij met voorraad, die motoren vond ik altijd al mooi", glundert Jan. "Toen werden de jongens die bij ons ingekwartierd waren, opgeroepen om naar het kanon te gaan omdat er door de Engelsen werd geschoten. Die Karl-Heinz legde zijn geweer neer en nam ons mee naar binnen waar ons moeder zat. En toen wilde hij teruglopen om zijn geweer op te pakken, maar dat hoefde niet meer." De Duitse soldaat was 18 jaar oud toen hij stierf door een mortiergranaat.

Het monument voor Karl-Heinz Rosch zorgde tijdens de plaatsing in 2008 al voor enige opschudding. Jan vindt het belangrijk om te blijven herdenken, zowel met het monument voor de vliegeniers als dat voor de Duitse soldaat. "Het is alleen maar heel goed om ons deze gebeurtenissen te blijven herinneren."