VERVLOGEN VERLEDEN

Het verspreiden van de waarheid kostte deze verzetsstrijder zijn leven

Vandaag om 10:00 • Aangepast vandaag om 12:04
nl
Het mysterie rond de dood van de bijna vergeten verzetsstrijder en uitgever Cornelis Riezebos lijkt opgelost. Ondanks dat de Duitsers in 1941 zijn Bredasche Courant ophieven, blijkt uit naspeuringen van Omroep Brabant dat de Bredase directeur-hoofdredacteur zijn strijd om de journalistieke waarheid te verkondigen nooit heeft opgegeven. En daarvoor heeft hij uiteindelijk de hoogste prijs moeten betalen: zijn leven. Deel 2 van een speurtocht naar het verleden van deze bijzondere man.
Profielfoto van Henk van Ingen
Geschreven door

Lange tijd lag het familiegraf van Cornelis Riezebos op begraafplaats De Bieberg in Breda er verwaarloosd bij. De Stichting Vrienden van Begraafplaats De Bieberg heeft daar onlangs verandering in aangebracht. Het graf waarin ook zijn vrouw en beide kinderen zijn bijgezet, ziet er weer toonbaar uit.

De stichting wilde graag meer weten over de achtergronden van deze door de Duitsers in 1944 in het Utrechtse Fort de Bilt vermoorde verzetsstrijder. Eerder werd duidelijk dat Riezebos in 1936 directeur-hoofdredacteur was van de protestante Bredasche Courant, een krant die in oktober 1941 werd verboden. Riezebos neemt in dat laatste nummer afscheid van zijn lezers.

"Nu wij deze laatste woorden schrijven is het ons alsof wij staan bij het vertrek van een laatsten trein. Nog is alles in beweging en vervult lawaai de lucht, maar langzaam verdwijnt voor hen, die het nakijken, het roode lichtje in den donkeren avond en dan is het stil en leeg. Nog draait nu onze pers, maar als straks de laatste courant is gedrukt, wordt het toerental minder en staat zij stil. We kunnen dan niet anders meer doen dan ze goed invetten opdat ze niet roeste."

Het zijn poëtische woorden, maar dat is nauwelijks verwonderlijk. Riezebos staat ook te boek als een niet onverdienstelijk dichter. Het zijn zinnen waarin hoop doorklinkt. Hoop op het moment dat de Duitsers zijn verdwenen en hij weer zijn krant mag uitgeven. Wat hij dan niet weet, is dat hij dat moment zelf nooit zal meemaken. De Bredasche Courant verschijnt pas weer op 2 januari 1945, ruim vier maanden na zijn executie en uitvaart in Breda.

Directeur-hoofdredacteur Cornelis Riezebos van de Bredasche Courant
Directeur-hoofdredacteur Cornelis Riezebos van de Bredasche Courant

Het Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland in Breda, de katholieke concurrent die de hele oorlog verschijnt en spreekbuis is voor de Duitsers, is aanwezig bij de uitvaart van Riezebos en wijdt er een klein stukje aan in hun kolommen. "Ook wij verliezen met het heengaan van den heer Riezebos een prettige, hartelijke en immer hulpvaardige collega. Hij had als journalist in verschillende vereenigingen zitting en verzorgde jarenlang de kunstkritiek in zijn blad. Om zijn open en ridderlijk karakter hebben wij collega Riezebos immer zeer kunnen waarderen. Hij ruste in vrede."

Trouw
Opmerkelijk dat het dagblad zijn bewondering voor Riezebos bepaald niet onder stoelen of banken steekt. De Duitsers hebben het dan nog voor het zeggen in Brabant en die beschouwen de directeur-hoofdredacteur als een verrader. Eentje die ze nota bene een paar maanden daarvoor nog hebben opgepakt voor een vergrijp waar de doodstraf op staat. Riezebos blijkt zijn pers helemaal niet te hebben stilgezet. Het is echter niet de Bredasche Courant, maar verzetskrant Trouw (ook protestant) die hij nu draait. En dat was voor de bezetter reden hem op te pakken en af te voeren naar Fort de Bilt waar hij op 23 augustus 1944, slechts enkele weken voor de bevrijding van Breda eind oktober dat jaar, wordt omgebracht.

Het wrange aan het hele verhaal is nog wel dat de 'foute' katholieke kranten als het Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland en het Brabants Nieuwsblad ook direct na de bevrijding gewoon blijven verschijnen. Het Dagblad van Noord-Brabant wel onder een andere naam, namelijk De Stem.

De directie besluit de titel van een voormalige verzetskrant over te nemen om een verschijningsverbod vanwege de pro-Duitse houding te omzeilen. Pas na een onderzoek krijgt de Bredasche Courant toestemming om weer op de mat te vallen, terwijl eerder was besloten dat kranten die voor 1 januari 1943 werden opgeheven direct zouden mogen verschijnen. En daar zijn ze niet blij mee, zo is te lezen in het eerste exemplaar uit 2 januari 1945. "Men kan er zich dus over verwonderen dat de Bredasche Courant, waarvan de leiding en het geheele personeel nimmer tekort zijn geschoten in vaderlandsliefde en die veel hebben geriskeerd, niet eerder is uitgekomen."

Vervlogen Verleden

Vervlogen Verleden is een wekelijkse rubriek over leuke, opmerkelijke of grappige weetjes uit het rijke Brabantse verleden. Heb je een tip? Laat het weten via [email protected]

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!