Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Mooie vis in een van de grachtjes in Helmond

Ruud Jorissen had tijdens het vissen in de grachtjes bij Brandevoort een mooie vis gevangen. Hij vraagt zich af of dit een zonnebaars is. Het antwoord is ja, dit is duidelijk een zonnebaars. Helaas, zou ik bijna zeggen. Want zonnebaarzen zijn invasieve exoten, die inmiddels zijn opgenomen in de Europese Unielijst. Dit betekent dat de zonnebaarzen niet verhandeld, gekweekt, vervoerd en ook niet meer geïmporteerd mogen worden in de EU. Daarnaast zijn EU-landen verplicht om de in de natuur aanwezige populaties op te sporen en te verwijderen. Als dit niet lukt, moeten al die landen de populatie zo beheren dat verspreiding en schade zoveel mogelijk wordt voorkomen. Overigens komen zonnebaarzen al zo’n 130 jaar voor in Nederland. Maar de laatste vijftien jaar heeft deze soort zich snel verspreid in de natuur. Oorzaak: eigenaren laten die zonnebaarzen soms in de natuur los wanneer zij hun tuinvijver of aquarium opruimen. Inmiddels komen zonnebaarzen nu wijd verspreid voor, zowel in waterlopen als in geïsoleerde wateren. Daar bedreigen ze de inheemse natuur in poelen, plassen, vennen enzovoorts en veroorzaken daar voor grote schade. Waarom zijn ze dan, als ze zo schadelijk zijn, naar hier gekomen? Heel simpel: omdat wij in Nederland graag koikarpers willen houden en de zonnebaars staat bekend als een soort die de koikarpers vrijhoudt van parasieten. Misschien moeten we dus ook maar een verbod gaan instellen voor het houden van koikarpers. Of de eigenaren ervan overtuigen dat ze die vissen op een andere manier moeten vrijhouden van parasieten.

Een vogel op een tak

Mevrouw Pigmans fietste langs de Molenbeek in Roosendaal en zag daar een vogel op een dode tak zitten. Ze vraagt zich af welke vogel het was. Op basis van de foto die ze stuurde, lijkt er een aalscholver op die tak te zitten. Aalscholvers zijn best grote vogels met een maximale lengte van een meter en een spanwijdte van maximaal 149 centimeter. Het zijn echte vissers, die met hun lange snavel met haakvormig punt gemakkelijk een vis aan de haak kunnen slaan. Als aalscholvers niet aan het duiken zijn naar eten, zie je ze vaak met uitgespreide vleugels op een paal staan. Dit gebeurt meestal na een duikvlucht in het water. Ze laten dan hun verenkleed drogen.

Broeden doen ze soms al vroeg in het jaar, soms zelfs al in december van het jaar daarvoor. Hun broedtijd is ook vrij lang, je komt weleens late broedsels tegen in juni. Aalscholvers broeden vaak in kolonies en deze kolonies blijven vaak bezet tot eind augustus. Deze broedkolonies bevinden zich meestal dicht bij visrijk water, in bomen. Toch kom je soms ook broedende aalscholvers tegen op de grond of in rietlanden.

Roofvogel in een tuin

Kees Weijters zag in een tuin tussen Biest-Houtakker en Moergestel een vogel op een paaltje zitten. Hij vraagt zich af welke vogel dit is. Op de foto staat een roofvogel, de naam is woestijnbuizerd. Woestijnbuizerds komen oorspronkelijk voor in het zuiden van de Verenigde Staten, in het zuiden van Midden-Amerika en in grote delen van Zuid-Amerika. De in ons land voorkomende woestijnbuizerds zijn dan ook gehouden buizerds, die vooral in de valkerij een grote rol spelen. Dit omdat de woestijnbuizerd een roofvogel is die zeer snel leert. Persoonlijk ben ik niet zo’n voorstander van dit soort gehouden vogels. In de landen waar ze thuishoren, jagen ze vooral op kleine zoogdieren, vogels en hagedissen. In ons land kunnen problemen ontstaan bij de gehouden woestijnbuizerds, omdat ze snel last krijgen van de kou. Ze hebben dan ook vooral behoefte aan zonlicht.

Geschrokken tijdens het wandelen in Sint-Oedenrode

René van Engelen woont in Sint-Oedenrode. Hij was daar aan de wandel in een mooi stukje natuur aan de Diependaal toen hij zich kapot schrok bij een toegangspoortje. Hij beschrijft wat hij zag als volgt: "Alles, bomen en struiken, waren daar ingepakt met een soort rag." Hij is dan ook benieuwd: komt dit vaker voor en kan dat in zo'n korte tijd? Zijn foto maakte mij meteen duidelijk dat het hier niet gaat om werk van de kunstenaar Christo, maar om het werk van een heleboel rupsjes, die om zich te beschermen tegen vijanden een gigantisch groot web spinnen. Het zijn de rupsen van spinselmotten - ook wel stippelmotten genoemd.

Het grote web kan een hele struik of een hele boom beslaan. Zo’n web is vrij taai. Vogels en andere rupsen etende dieren kunnen er niet door. De rupsen kunnen zo ongestoord zo’n struik of boom helemaal kaal vreten. Daarna, als de rupsen volgevreten zijn, vindt de verpopping plaats. Als de rupsen eenmaal aan het verpoppen zijn, gaat struik of boom nieuw blad krijgen. Niets aan de hand dus, hoe mooi is dat! Dit fenomeen kom je vooral tegen in mei en juni.

Heel kleine spin gespot

Hans Janssen spotte een heel kleine spin en wil graag de naam weten. Hij heeft een zwartrugrenspin gezien, die ook weleens zwarte renspin wordt genoemd. Zwartrugrenspinnen zijn spinnen uit de familie van de renspinnen. Wereldwijd leven er zo’n 536 soorten renspinnen: van bruin tot grijs en van gelig tot gevlekt. Ze jagen allemaal op de grond naar vliegende insecten en bouwen nooit een web. De meeste van deze renspinnen worden nooit groter dan tien millimeter en zijn eenvoudig gekleurd. De zwartrugrenspin wordt zelfs maar vijf millimeter groot. De naam heeft deze spin te danken aan het mannetje, want die heeft een duidelijke zwarte rug. Het vrouwtje heeft dat duidelijk niet, die zijn zeer variabel van kleur. Meestal hebben ze een lichte kleur en sommigen hebben roodbruine vlekken. Vaak kun je deze soort spinnen vinden op lage vegetatie of op de onderste takken van bomen. Op die posities zijn ze goed gecamoufleerd. Ze zitten daar dan muisstil te wachten op een slachtoffer.

Beste kijkhut voor aalscholvers in Nederland - Vroege Vogels

In het Naardermeer staat misschien wel de beste vogelkijkhut van Nederland van waaruit je aalscholvers kunt zien op hun nesten. Het broeden van zo'n kolonie heeft een behoorlijk effect op de omgeving. Niet alleen de nesten en de bomen worden spierwit van alle poep, ook de grond en het water eronder verzuurt. Het effect is zo groot dat een boom waar aalscholvers in broeden uiteindelijk kan sterven.