Het ouderpact Smartphonevrij Opgroeien is opgericht door journalist Danielle Batist, samen met actrice Thekla Reuten en journalist Merel Uildriks. Zij stellen dat het gebruik van een smartphone overweldigend is. Het leidt tot concentratie- en slaapproblemen, mentale gezondheidsklachten en eetstoornissen en opent de deur naar cyberpesten, grooming en grensoverschrijdend gedrag.

Ook niet-schadelijke informatie op een smartphone heeft negatieve effecten op kinderen, benadrukken de initiatiefnemers. "De tijd die je doorbrengt op een smartphone, breng je niet door met andere kinderen. En dus niet met spelen, ontdekken, interactie en het aanleren van sociale vaardigheden."

Landelijk nemen inmiddels bijna 30.000 kinderen, verdeeld over 3787 scholen, deel aan het initiatief om smartphonegebruik door kinderen uit te stellen. De provincie waar de meeste kinderen deelnemen aan dit initiatief is Noord-Holland.

De top vijf ziet er als volgt uit:

1. Noord-Holland: 7591 kinderen
2. Utrecht: 5404
3. Zuid-Holland: 5313
4. Gelderland: 3177
5. Noord-Brabant: 2852

Top vijf deelnemende gemeenten in Brabant:

1. Breda: 468 kinderen
2. Eindhoven: 306
3. Den Bosch: 273
4. Tilburg: 231
5. Vught: 109

Petitie
Eind maart bood een delegatie van drie moeders uit Bergeijk zo'n twintig Tweede Kamerleden in Den Haag een petitie aan met de oproep meer beleid te maken voor smartphone-gebruik. Tessa van Dooren, een van de oprichters van Smartphonevrij Bergeijk, noemde die missie geslaagd. "We hebben volle bak aandacht gekregen om bewuster om te gaan met de smartphone, zeker in de buurt van kinderen. Het was leuk te zien dat de Kamerleden ook vader of moeder zijn en het probleem herkennen. Jesse Klaver had het er vaker over met zijn zoon van 11."

De ouderbeweging uit Bergeijk adviseert kinderen tot hun veertiende te laten beginnen met een zogeheten startphone, een simpele Nokia zonder sociale media en internet. Ook kan er op een gezinstablet thuis met vriendjes contact zijn via online kanalen, zoals WhatsApp. Een tip vanuit Bergeijk is om, zolang er geen regels zijn, vooral over het onderwerp te praten. "Daarom hebben we een praatplaat gemaakt. Daarop staan vooral vragen zoals: wat vind je leuk om te doen zonder smartphone? Er staan ook challenges op zoals een dag zonder telefoon."

Better safe than sorry
Toch zijn er ook andere geluiden te horen. Johan Braeckman, filosoof en opvoedingsdeskundige, verkondigde in de Vlaamse krant De Morgen dat het radicaal verbieden van technologie voor kinderen zelden verstandig is. Hij pleit voor duidelijke beperkingen en begeleiding. Braeckman waarschuwt dat een smartphoneverbod kan leiden tot sociale uitsluiting en benadrukt het belang van het aanleren van verantwoord gebruik van technologie.

Jonathan Haidt, sociaal psycholoog en auteur van Generatie Angststoornis, zat een tijdje geleden bij Eva Jinek om te praten over de impact van smartphones. Het betoog van de Amerikaan, hij stelt dat sociale media jongeren 'verwoest', kreeg kritiek van onder anderen IT-expert Dave Maasland. Hij wees erop dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor een verband tussen sociale media en een slechte mentale gezondheid van kinderen. "Er moet een veel genuanceerder debat komen." Ook tv-columnist Tina Nijkamp uitte haar ongenoegen over het gesprek, dat zij als 'domineepraat' en 'elitaire prietpraat' bestempelde.

Dit tegengas deert de initiatiefnemers echter niet. Ze weten dat niet álle kinderen schade oplopen, maar gaan volgens RTV Utrecht uit van het voorzorgsbeginsel: better safe than sorry.