STUIFMAIL

Dit 'takje' blijkt te kunnen vliegen, Frans legt uit hoe dat kan

Vandaag om 08:30 • Aangepast vandaag om 11:22
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur. Iedereen kan vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt Frans onder meer aandacht aan een soort afgebroken stokje, een uitgeslopen libel en een insect met de ingewikkelde naam coleocentrus excitator. Deel een van deze Stuifmail is zaterdagochtend gepubliceerd.

Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Gebroken takje van een berkenboom vloog ineens weg

Een wapendrager (foto: Jasper van Buul).
Een wapendrager (foto: Jasper van Buul).

Jasper van Buul dacht een afgebroken stokje van een berkenboom te zien liggen Maar toen hij het wilde oprapen, vloog het weg! Wat zag hij, is dan ook zijn vraag? Op de foto die Jasper stuurde, zie je inderdaad een insect dat een beetje lijkt op een berkentakje of eikentakje. Het diertje, een vlinder, heeft een bastachtige kleur op het lichaam en je ziet een vaalgele ronde vlek bij het vleugelpunt en het borststuk. We hebben hier te maken met de nachtvlinder (geen mot dus!) met de naam wapendrager. Deze nachtvlinders komen graag op het licht af. Ze leven in loofbossen, maar ook in tuinen en parken. Overdag zijn ze bijna niet te zien, omdat hun camouflage perfect is. De kop van de rups heeft de vorm en tekening van een gekeperd (de draden zijn schuin aangebracht) wapenschild. Maar volgens sommige mensen is de naam gebaseerd op de schildvormige vlekken op de punten van de voorvleugels.

Uitsluipen van een libel, maar welke is het?

Het uitsluipen van de blauwe glazenmaker (foto: Marlies Schetters).
Het uitsluipen van de blauwe glazenmaker (foto: Marlies Schetters).

Marlies Schetters stuurde mij een prachtige foto van een net uitgeslopen libel tegenover de nymf zit waaruit die libel is voortgekomen. In dit filmpje van Josette Veltman-de Greef kan je goed zien hoe dat uitsluipen van een libel eruit ziet. De vleugels bij de libel van Marlies - die is gefotografeerd in de heemtuin in Rucphen - zien er inmiddels goed uit. Volgens mij is het insect klaar om weg te vliegen. Marlies schrijft in haar bericht niet om welke libel het gaat, dus zal ik die naam vertellen. De libel heeft op het achterlijf lichtgroene vlekken. Later worden deze vlekken wat donkerder groen en helemaal achteraan verschijnen dan een paar blauwe vlekken. De naam van deze libellensoort is blauwe glazenmaker. Dit insect behoort tot de familie van de glazenmakers, binnen de groep van de echte libellen. De naam glazenmaker is gebaseerd op de gelijkenis met de glazenmakers van vroeger, toen er nog geen auto’s rondreden. De mensen die een kapotte ruit hadden, belden dan naar de glashandel. Dan droeg de glazenmaker het glas in een raamwerk van latten op de rug, waardoor dit net vleugels leken. Blauwe glazenmakers zijn grote libellen - maximaal 7,5 centimeter - en worden het meest gezien van alle glazenmakers. Ze leven van ongeveer eind juli tot half september en jagen graag op plaatsen met veel halfschaduw. Je kunt ze dan ook zeker tegenkomen in je tuin, maar ook op bospaden.

Gevonden houtwespboktor?

Coleocentrus excitator (foto: Willy Manders).
Coleocentrus excitator (foto: Willy Manders).

Willy Manders stuurde mij een foto van een insect waarvan Willy dacht dat het een houtwespboktor is. Ik twijfelde heel erg. Ik heb de houtwespboktor (necydalis major) zelf weleens gezien, maar dan in België. Het is zo dat de houtwespboktor uiterst zeldzaam is in ons land. Sterker nog, dit insect is sterk achteruit gegaan. Er zijn zelfs geen recente waarnemingen van dit insect bekend, zie deze link. Daarnaast mis ik bij het insect op de foto van Willy de verdikking in het midden op de beide achterpoten. Tevens zie ik niet de lichtrode kleur bij het begin van de poten van het insect, op Willy’s foto. Daarom denk ik eerder dat het een ander zeldzaam insect is, uit de familie van de gewone sluipwespen. Dit insect heeft nog geen Nederlandse naam. De wetenschappelijke naam is coleocentrus excitator. Op de foto van Willy staat het mannetje van de coleocentrus excitator, want het vrouwtje heeft natuurlijk een legboor achter haar lichaam. Dat zou gemakkelijker zijn bij de herkenning. Helaas kan ik geen foto bijvoegen (ik kan geen rechtenvrije foto vinden) van de houtwespboktor, maar als iemand ze wil vergelijken, dan kan dat het beste via deze link.

Rubriek mooie foto’s

De gestreepte pijlstaart (foto: Dennis van Helden).
De gestreepte pijlstaart (foto: Dennis van Helden).

In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Dennis van Helden. Hij legde een bijzondere pijlstaartnachtvlinder vast in het Spaanse Malgrat da Mar. De naam is gestreepte pijlstaart. Hiervan zijn ooit twee rupsenvondsten geweest in ons land.

Natuurtip

De Wijst (foto: Vogelwacht Uden).
De Wijst (foto: Vogelwacht Uden).

Zondag 1 juni kun je van zeven tot tien uur 's ochtends deelnemen aan een vroege vogelwandeling over De Wijst.

De Wijstgronden in Uden zijn drie kleine natuurgebieden aan de weg van Uden naar Vorstenbosch. De Loose Beemden, de Raktse Beemden en de Kooldert beslaan samen een oppervlakte van ongeveer 41 hectare. Staatsbosbeheer is de eigenaar hiervan.

Door de Peelrandbreuk zijn er plaatselijk stremmingen in de aardlaag die moerassige gebieden veroorzaken in het hogere deel van dit landschap. Er zijn waterkerende leemlagen en ijzeroerbanken. Die veroorzaken een hoge waterstand en een bijzondere samenstelling van het grondwater. Het gevolg daarvan is een rijke flora en fauna. De Wijstgronden zijn in 2004 door de provincie Noord-Brabant uitgeroepen tot het eerste aardkundig monument in de provincie. Sinds 2020 is de ambitie hier een door Unesco erkend geopark van te maken.

Meer informatie:
• Aanmelden niet nodig.

• Vertrekpunt is de parkeerplaats in de buurt van Hullie Speelboerderij aan de Canadasweg 3A in Uden, zie link.

• Aan de wandeling zijn geen kosten verbonden.

• Organisatie en meer informatie; Vogelwacht Uden, zie deze link.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken!

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!