Officieel gaan gemeenten niet over buitenlands beleid. Toch vinden sommige gemeenten het noodzakelijk om iets te zeggen over de oorlog in Gaza. Pieter Jeroense, directeur VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) International, onderzocht de Internationalisering van gemeenten. Hij zegt dat ze met een brief of motie een 'krachtig signaal' afgeven. "Je hebt als gemeente de rol om de stem van je bevolking te laten horen. Als al die boodschappen van gemeenten komen, gaat het gezamenlijk om heel veel inwoners."

"Het zou gek zijn als een hele stad over een onderwerp spreekt, maar het gemeentebestuur daar niets mee doet." In meerdere gemeenten worden signalen en moties aangenomen of wordt een brief naar Den Haag verstuurd. Jeroense stelt dat het daarom wel zinvol is als lokale overheden zich hierover uitspreken. "Ik denk dat het alleen al zin heeft door het met elkaar erover te hebben."

Hij wijst er wel op dat het uitzonderlijk is in Nederland. "Het gebeurt niet vaak dat burgemeesters en gemeenteraden zich zo uitspreken over buitenlandse politiek." De laatste keer was in de jaren 80, rond de discussie over kruisraketten en het apartheidsregime in Zuid-Afrika. "Dus het is echt wel bijzonder dat dat nu speelt. Het zegt wel iets over hoe het in de samenleving speelt, want de gemeenteraad of het college vertaalt wat er in de samenleving gebeurt."

Motie
De Eindhovense gemeenteraad heeft een brief gestuurd naar Caspar Veldkamp, de minister van Buitenlandse Zaken. "In principe is het niet de taak van lokale besturen om zich bezig te houden met internationale politiek", schrijft de gemeente na een rondvraag van Omroep Brabant. "Maar daar kunnen uitzonderingen worden gemaakt. In deze situatie achtte het stadsbestuur van Eindhoven het nodig om het kabinet te wijzen op haar verantwoordelijkheid in deze kwestie.”

In Helmond ging de raad nog een stapje verder met een motie. "We hebben het kabinet gevraagd om steun aan het regime dat zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden te stoppen", zegt DENK raadslid Omar Fkihi, die samen met de SP de motie indiende. "Als wij aangeven, dit is de grens en meerdere mensen gaan ons voorbeeld volgen, ontstaat er druk. Daarmee laten we zien: wij staan voor de mensenrechten."

"Als Amnesty. het hooggerechtshof en het Internationaal Strafhof spreken over genocide, kun je als stad niet zwijgen", gaat hij verder. Hij had het gevoel er iets mee te moeten doen. "Dat we ons uitspreken voor mensenrechten, tegen genocide en het plegen van oorlogsmisdaden." Zich uitspreken geeft volgens Fkihi inwoners ook het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt. "Dat creëert verbondenheid en het gevoel van vertrouwen."