Volgens Embrechts is het aantal mensen dat in armoede leeft veel groter dan we denken. Een deel van deze mensen voldoet niet of net niet aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor hulp bij de voedselbank. "Ik hoor regelmatig verhalen van mensen die worden afgewezen bij de voedselbank, omdat ze 'te veel' geld verdienen."

Hoewel er bij sommige voedselbanken wel degelijk sprake was van een daling, hebben de meeste daar ook een duidelijke verklaring voor. "Het kindgebonden budget werd in 2024 verhoogd en huishoudens met een laag inkomen konden steun aanvragen voor hun hoge energierekening," vertelt Bart Wigman van Voedselbank Best. Hierdoor kwamen sommige mensen niet meer in aanmerking voor de voedselbank.

En dat zorgt voor een lastige situatie: toeslagen zoals het verhoogde kindgebonden budget of energietoeslagen zijn bedoeld als steun, maar kunnen ertoe leiden dat mensen niet langer in aanmerking komen voor hulp, terwijl hun financiële problemen blijven.

Embrechts controleert bij zijn Quiet 500 dan ook bewust de financiële situatie van mensen niet. "Het feit dat iemand zich bij ons meldt met een hulpvraag, is goed genoeg. Ik vertrouw de mensen. Ik zou de voedselbanken wel eens willen uitdagen om één keer niet te controleren wie er arm zijn en dan te kijken wie er in de rij komen staan voor voedsel."

De voedselbanken zijn het niet helemaal eens met Embrechts en vinden dat zij over het algemeen een vrij open beleid hebben en niemand willen ontmoedigen om te komen.

Brabant wijkt af
De situatie in Brabant bij de voedselbanken staat bijna haaks op het landelijke beeld, blijkt na een onderzoek van Omroep Brabant. Van de in totaal 21 voedselbanken die werden benaderd gaven 14 voedselbanken aan dat zij juist een toename hadden van klanten of dat het aantal gelijk is gebleven.

Zo steeg bij Voedselbank Etten-Leur het aantal klanten van 154 naar 200. In Den Bosch was er zelfs een toename van 45 procent, het aantal steeg daar van 420 naar 610 klanten. Ook Voedselbank Eindhoven zag het aantal klanten met zo’n 30 procent toenemen.

In Tilburg begon 2024 met een lichte daling, maar halverwege het jaar veranderde dit in een stijging. "Op het laagste moment hadden we rond de 550 klanten, maar inmiddels zitten we op 630 klanten. De meeste mensen bereiken we alleen niet en dat is schrijnend," vertelt Marina Hesen, voorzitter van Voedselbank Tilburg.

Bij acht van de Brabantse voedselbanken bleef het aantal klanten in 2024 stabiel. "Er zijn altijd mensen die onze hulp niet meer nodig hebben, maar daar komen weer nieuwe mensen voor in de plaats," leggen verschillende woordvoerders uit.