Het protest tegen windmolens is niet nieuw, maar het komt niet vaak voor dat er een coalitie op valt. Toch is dat een te snelle conclusie volgens het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (NP RES), dat in de gaten houdt hoe de energietransitie per regio verloopt. “Het kan voorkomen, maar vaak spelen er meerdere kwesties tegelijk.” Cijfers over het aantal gevallen colleges door windbeleid zijn er niet. “Het gebeurt in ieder geval niet elke week."

Niet alleen in Vught, waar dus een meerderheid tegen de komst van windmolens stemde, maar ook in Oss, Altena en Goirle rommelt het rondom windenergie. Hoe gaat het met de energietransitie in Brabant en waarom is er zo veel discussie over?

Het gaat niet per se heel slecht met de energietransitie, stelt een woordvoerder van het Planbureau voor de Leefomgeving. "Nederland moet volgens het Klimaatakkoord in 2030 minstens 35 terawattuur (TWh) uit wind- en zonne-energie moet opwekken, en dat gaan we waarschijnlijk halen." Regio's hadden echter gehoopt meer te kunnen doen, bijvoorbeeld 55TWh vóór 2030. Dat doel lijkt buiten bereik, ook omdat veel windmolens geen bestemming vinden, zoals in Vught.

In meer gemeentes leidt de mogelijke komst van windmolens tot petities, protest en lange raadsvergaderingen. "Eerst werd veel gerealiseerd onder landelijke sturing", zegt een woordvoerder van NP RES. "Om dichter bij de inwoner te staan, wilden gemeenten, waterschappen en provincies in samenspraak met hun omgeving wind- en zonne-energie gaan realiseren." Zo is dat ook in het klimaatakkoord vastgelegd. "Doordat in het hele land nu met inwoners wordt gesproken over hoe we energie opwekken, hoor je het vaker als er wrijving is."

Dat is niet per se erg, aldus de woordvoerder. “Het is juist goed dat gemeenten in samenspraak met inwoners nadenken over hoe overlast voorkomen kan worden." Maar dat zorgt dus ook voor meer petities en spandoeken dan voorheen. "Mensen maken zich zorgen over het geluid, de slagschaduw, hun gezondheid en hun uitzicht", gaat ze verder. "Maar er zijn meer redenen waarom projecten niet doorgaan. Bijvoorbeeld technische obstakels zoals defensieradars of zeldzame vogelsoorten."

Vaak wordt in de discussie naar zonne-energie gewezen als oplossing, om deze overlast niet te hebben, en toch duurzaam energie op te wekken. De VVD in Vught stelde dit ook voor. Maar volgens de woordvoerder van het Planbureau voor de Leefomgeving is dat geen volwaardig alternatief. “Wind en zon vullen elkaar aan,” zegt hij. “Zon levert vooral in de zomer, wind juist in de winter. Als je een van de twee laat vallen, raakt die balans verstoord.”