Continu onder stress, nooit vrij, altijd paraat: zo omschrijft Dave zijn uitzending van 4,5 maand naar Afghanistan. Wat begon als een vredesmissie, werd een oorlogsmissie. Hij was pas 21 en verantwoordelijk voor het onschadelijk maken van bommen. "Ik heb veel mooie, maar ook lelijke dingen gezien", vertelt hij. "Het is heel heftig om daar als kind heen te gaan. Natuurlijk was ik wel getraind, maar toch is het nieuw. Er is heel veel armoede, pijn en verdriet."

Eén gebeurtenis raakte hem diep: de aanval van de Taliban op een crèche. "De hele school stond in de fik en de dreiging was hoog." Zijn team mocht na een kwartier naar binnen. "Dat was heel heftig. Er lag een baby van 10 maanden, in brand. Het gerookte vlees, het gekrijs..." Hij nam het kindje mee, maar het overleed later. Van een tolk hoorde hij dat haar vader zei: ‘Het was toch maar een meisje’. "Meisjes stellen daar niet veel voor en dat deed me veel. Hallo, het is wel een mensje."

Ook andere momenten bleven hem bij. Een vriend verloor zijn been na een bermbom. "De ochtend ervoor dronken we nog koffie en spraken we af om hierna de commando-opleiding te gaan doen." Dave zelf ontsnapte aan een raketaanval. "Ik draai me om en 15, 20 meter achter mij slaat een raket in. Precies op een groep militairen." Hij rende terug en droeg slachtoffers naar binnen. "Dat geluid, die schokgolf, heel angstaanjagend."

"Op een gegeven moment ebt het weg en dan denk je: 'what the fuck is er gebeurd'?" Na een tweede inslag in de bergen brak hij. "Het was zo naar. Ik kroop onder het bed en kon het niet meer aan. Ik wist het even niet meer." Toch stond hij de volgende dag weer in de zandbak. "Echt even stilstaan om te rouwen was er niet."

In 2012 verliet hij defensie. Hij hoopte het leven weer op te pakken, maar de oorlogservaringen achtervolgden hem. "Ik kreeg flashbacks, nachtmerries, werd paranoia. Zelfs bij de sportschool dacht ik dat een vuilniszak een bom kon zijn." Controle werd een obsessie. "Sporten, voeding: het was puur controle voor mij."

Het burgerleven viel zwaar. "Dat groepsverband zoals in het leger heb je als burger niet. Het is iedereen voor zich." Hij werd wantrouwend, somber, superalert, twijfelde aan zichzelf en zweette overmatig. Ook vermeed hij voetbal, grote groepen mensen en zat hij een jaar thuis. "Mijn vrouw dacht: het gaat niet goed met Dave." De diagnose PTSS volgde. "Achteraf vallen alle kwartjes. Ik moest eraan toegeven."

Bij de militaire GGZ kreeg hij gedragstherapie. "Ik heb ermee leren omgaan, maar ik ben er nog steeds niet", zegt hij. "Ik zal altijd hyperalert zijn. Ik probeer in restaurants altijd het overzicht te houden door tegen de muur te zitten." Triggers blijven, zoals met een barbecue. "Ik ruik verbrand vlees en moet weer aan die baby denken. Dan is het klaar en kan ik niet meer genieten van de avond." Dave is vader van twee jonge dochters. "Als de baby huilt of als ze valt, hoor je een klap. Bij mij wordt alles x100. Ik ben heel beschermend. Ik wil mijn dochters alles weerhouden dat zij hetzelfde meemaken als ik. Maar ik moet leren loslaten."

Toch wilde hij iets doen met de dood. "Ik ga met de dood naar bed en word ermee wakker." Hij maakt nu met zijn bedrijf Memoriva veteranenornamenten en urnen voor collega’s of overleden mensen. "Nu beleef ik het op een andere manier en probeer ik andere veteranen te overtuigen om hulp te zoeken. Ik wil mensen laten weten dat het oké is om hulp te zoeken bij PTSS."