Vioolbouwer Martin Rijsemus maakt en restaureert al veertig jaar strijkinstrumenten in hartje Maastricht. Met enige regelmatig krijgt hij instrumenten die vanwege de warmte of de zon beschadigd zijn.

Hoedenplank
"Als een viool in de volle zon op de hoedenplank in een auto ligt, is het binnen tien minuten al gebeurd. Dan gaat de lak op zo'n instrument smelten, en dan zit je instrument echt aan je koffer vastgeplakt. Dat kost dagen om te repareren", vertelt hij tegen L1.

Afhankelijk van de lijm die gebruikt is om een instrument te maken, kan ook die gaan smelten. Je viool, cello of contrabas valt dan uit elkaar, letterlijk. "Een combinatie van hoge luchtvochtigheid en warmte, dan gaat beenderlijm echt loslaten. En dat is niet goed voor het instrument nee", aldus Rijsemus.

Barsten
Ook bij instrumentenbouwer Adams in Ittervoort kennen ze de problemen. Niet alleen houten strijkinstrumenten, maar ook houten blaasinstrumenten zoals de klarinet of de fagot zijn kwetsbaar voor temperatuurschommelingen.

"Het probleem zit hem in de schommelingen in de vochtigheid. Dus een instrument dat in één keer blootgesteld wordt aan felle zon, droogt als het ware heel snel uit. Daardoor kan het instrument barsten. Dat is wel te repareren, maar kost godsgruwelijk veel geld, en het klinkt natuurlijk nooit meer zoals het ooit geklonken heeft."

Toonhoogte verandert
De temperatuurschommelingen zijn overigens niet alleen een probleem in de zomer. Ook in de winter hebben instrumenten soms behoorlijk wat te lijden, als de verwarming flink wordt opgestookt. Als gezegd, vooral houten instrumenten zijn kwetsbaar, maar ook koperen (blaas)instrumenten kunnen problemen krijgen bij warmte. "De ventielen kunnen vastlopen, het speelt lastiger. En de toonhoogte verandert doordat het materiaal uitzet. Ook dat wil je natuurlijk niet."

Onvermijdelijk
Bij de Philzuid hebben ze in ieder geval geen risico genomen. De drie openluchtconcerten die dit weekend op het programma stonden in Eindhoven, Maastricht en Roermond, zijn geannuleerd.

Jammer, maar onvermijdelijk, zegt directeur Mette Laugs van philzuid: "Heel triest dat het niet kan doorgaan. We hadden een heel plan met water en schaduw, maar het is gewoon te warm. Je wilt niet dat er iets met de mensen of de instrumenten gebeurt."