Naait 'm, aon de kaant of opzij k*t, Frans is een hit met z'n dialectkaart

Gisteren om 11:21 • Aangepast gisteren om 13:50
nl
Wist je dat Brabantse dialecten van Helmond tot Roosendaal verschillen? En dat als de zeespiegel met vijf meter zou stijgen, de helft van onze provincie onder water ligt? Nee? Nou, Frans van der Vleuten uit Tilburg wel. Hij ontwerpt kaarten met feitjes en weetjes over Nederland en Brabant. In radioprogramma KEIgoeiemorgen! van Omroep Brabant licht hij vanaf donderdag elke twee weken de opvallendste feitjes toe.
Profielfoto van Lav Lukac
Geschreven door

En dat zijn er een hoop, weet Frans, die met zijn kaartjes op Instagram inmiddels een hit is. "Van Brabant tot Groningen, en van Zeeland tot de kop van Noord-Holland. Echt overal is de uitspraak anders." Maar ook binnen Brabant hebben we verschillende woorden voor bepaalde dingen.

Wat de kaartenmaker bijvoorbeeld erg opvalt, zijn de verschillende uitspraken van 'ik ben'. "Rond Eindhoven zeggen ze simpelweg 'ik ben', maar richting Breda zeggen ze 'ik zèh', terwijl ze in Bergen op Zoom juist 'ik zijn' zeggen."

Hoe zeg je moe in jouw regio? (Foto: Geographic.designer).
Hoe zeg je moe in jouw regio? (Foto: Geographic.designer).

"En nog een hele mooie is de uitspraak van dennenappel", gaat Frans verder. "Daar zijn maar liefst zes namen voor in Brabant. Zo zeggen ze in Goirle 'mastappel', in Hilvarenbeek 'mastenbol' en rondom Eindhoven 'dennekroot'."

Hoe Frans aan al die kennis komt? "Ik vraag mijn 47.000 volgers om input. Ik krijg vaak tot wel 2000 reacties terug." Maar hij let goed op en verifieert alle uitspraken die binnenkomen zorgvuldig. "Mensen halen natuurlijk ook grapjes uit, dus ik neem het pas serieus als een uitspraak vaker dan vijf keer binnenkomt. Het komt namelijk ook wel eens voor dat een uitspraak alleen binnen een familie gebruikt wordt", weet hij.

Hoe noem jij een aardappel? (Foto: Geographic.designer).
Hoe noem jij een aardappel? (Foto: Geographic.designer).

Heel zijn leven houdt de Tilburger al van kaarten. "Ik las vroeger geen boeken, maar tuurde voortdurend in de atlas. Toen tijdens de coronapandemie iedereen een nieuwe hobby moest zoeken, ging ik dit doen. Ik startte met het bijhouden en in kaart brengen van coronagevallen. Zo is het uitgelopen op wat ik vandaag de dag doe."

In het begin verbaasde het Frans, die ook kaartenmaker van beroep is, heel erg hoeveel verschillende uitspraken er per provincie zijn. "We hebben een heel divers landje." En die verbazing is volgens Frans juist de reden van zijn succes. "De reactie die ik het vaakst krijg is: 'Noemen ze dit anders in de rest van Nederland?", sluit hij af.

Hoe Brabants zijn andere provincies? (Foto: Geographic.designer).
Hoe Brabants zijn andere provincies? (Foto: Geographic.designer).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!