Een eigen dorp bouwen? Ad weet hoe dat moet
Ad Vlems realiseerde zich al meer dan twintig jaar geleden dat het anders moest. In 2008, toen hij vader werd, besloot hij werk te maken van zijn droom: een zelfvoorzienende, sociale en klimaatbestendige woongemeenschap. Een makkelijke weg was het niet. Zo was er bijvoorbeeld geen riool, terwijl dat wel verplicht was. Toch vond de gemeente Boekel een uitweg, ondanks dat er geen Nederlandse bank was die geld in het project wilde stoppen. Een Duitse bank verleende het geld wel. En zo kon Ecodorp Boekel van start.
Hoe het nu, zeventien jaar later, gaat met Ecodorp Boekel? "Goed", zegt Vlems. "Alle 36 woningen zijn bezet." Een voedselbos van 0,6 hectare met 120 verschillende bomen en struiken levert bewoners fruit en noten. Daarnaast worden er zowel eenjarige als meerjarige gewassen geteeld. “Als het helemaal begroeid is, levert het zestig procent van het voedsel voor de bewoners,” legt Vlems uit. “Als iedereen één dag in de week meewerkt, bijvoorbeeld in de tuin of de boekhouding, dan is het eten gratis.”
"Ons afvalwater zuiveren we zelf."
Ook het waterbeheer is slim georganiseerd. “We hebben een regenwateropslag van negentig kubieke meter. Daarmee spoelen we wc’s door, draaien de wasmachines en geven we de tuintjes water. Is dat op, dan wordt automatisch drinkwater gebruikt. Al ons afvalwater zuiveren we zelf. Zo hoeven we geen waterzuiveringskosten te betalen.” Het energieopslagsysteem, dat door een faillissement vertraging opliep, is nog niet af. “Hopelijk gebeurt dat dit jaar nog.”
Hoewel Chiel en Ilse hun ecodorp starten in Noord-Spanje, plaatst Vlems daar kanttekeningen bij. “Spanje lijkt me een hete toestand. Ik denk dat het heel moeilijk wordt, maar het kan in principe wel. Al zou ik eerder naar het noorden gaan, naar Noorwegen of Zweden.” Hij noemt klimaatverandering als serieuze risicofactor. “Daardoor wordt het in elk land rond de Middellandse Zee moeilijk. Daar wordt het straks extreem heet of komen er extreme overstromingen." Toch begrijpt hij de keuze: “Mensen kiezen met hun gevoel. Dat kies je vaak voor een vakantieland als Spanje."
Toch ziet Vlems ook voorbeelden van waar het goed gaat in warmere landen, zoals Tamera in Portugal. "Daar hebben mensen een vallei gekocht die heel droog was", vertelt hij. Door gaten te graven op heuveltoppen en zijkanten, werden er modderstromen veroorzaakt die ervoor zorgden dat er vijvers kwamen en heuvels vochtiger werden. Ook lieten de mensen er varkens los en plantten ze inheemse planten op de vochtige grond. "Nu is het een waterparadijs."
"Begin met een klein groepje en maak een duidelijk plan."
De ervaringsdeskundige heeft ook wat praktische tips voor wie zelf een ecodorp wil oprichten. "Begin met een klein groepje, maak een duidelijk projectplan en zet daar alles in wat je wil." Ook adviseert hij mensen om zich goed in te lezen en eventueel een cursus te volgen over gemeenschappen, bouwen en voedsel, zoals Ecovillage Design Education. "Dat gaf mij een diepe indruk van alle mogelijkheden."
Zelf ziet hij het oprichten van een ecodorp als een van de beste dingen die hij in zijn leven heeft gedaan. "Toen ik een halfjaar bezig was met het opzetten van het ecodorp, ben ik meer interessante mensen tegengekomen dan daarvoor in mijn hele leven. De behoefte aan een zelfvoorzienend ecodorp komt vaak als je iets hebt meegemaakt. Dan weet je: het moet anders."