Volgens de taalexpert is het lastig om met zekerheid iets te zeggen over onze uitspraak van lang geleden, omdat er bar weinig geluidsopnames zijn. “Maar wat er is, daarop praten mensen met een zachte G”, vertelt Van Oostendorp. “De klank verschilt per provincie, maar de harde G hoor je bijna niet.”

Dat de G zacht ter wereld kwam, blijkt volgens hem ook uit andere talen. “In het Engels (good) en in het Duits (gut) gebruiken ze ook een zachte G. Die ‘guh’-klank maak je voor in de mond en kan je niet maken met een schrapende harde G.” En bovendien gebruiken ze ook nog altijd de zachte G in Suriname. “Veel taalgebruik daar komt uit het oudere Nederlands, omdat het een kolonie was.”

De harde G dook volgens Van Oostendorp in de 19e eeuw op, vermoedelijk in Amsterdam. “Schrijvers van die tijd noteerden woorden als ‘goed’ en ‘groot’ als ‘choed’ en ‘chroot’, wat denk ik een aanwijzing is dat mensen de G daar toen al hard uitspraken.”

Vanaf dat moment begon die uitspraak zich als een olievlek te verspreiden over Nederland. Maar niet overal. “Soms gaan bepaalde regio’s weerstand bieden en dat gebeurde bij het Zuiden”, zegt hij. “Net als met friet en patat is het een soort cultureel ding geworden. En dat blijkt, want jullie hebben nu zelfs de Dag van de Zachte G,” lacht Van Oostendorp.

Toch spreken we ook in Brabant de G niet overal hetzelfde uit. In Bergen op Zoom bijvoorbeeld hoor je ook vaak de harde G. Dat komt omdat het op de rand van Zeeland ligt. “In Zeeland en West-Vlaanderen lijkt de G meer op een H. Men zegt ‘hoed’ in plaats van ‘goed’. In Zuid-Limburg is de G juist extreem zacht en lijkt die op een J. In Zuidoost Brabant hoor je daarom vaak een zachtere variant.”

Hoe dan ook, de zachte G is dus ouder. Maar waarom zien veel mensen de harde G dan toch als netter of ABN? “Dat is een kwestie van macht”, legt de hoogleraar uit. “De Randstad is al eeuwenlang het economisch en politiek centrum, wat maakt dat dat de taal van rijke mensen is. Onbewust vinden we dat aantrekkelijk en imiteren we dat. Net als de Gooische R die nu Nederland aan het veroveren is.”

Of wij zuiderlingen over vijftig jaar dan alsnog gezwicht zijn voor de harde G? Van Oostendorp denkt van niet. “Het is een kwestie geworden van markeren waar je vandaan komt. Het hoort bij het Zuiden, zelfs de jeugd in Brabant is er trots op en dat zie ik niet snel veranderen. Over vijftig jaar spreken we nog steeds met de zachte G en kan het best zijn dat jullie die dag nog steeds vieren.”

Onze importverslaggever Thijs begon een tijd geleden al met oefenen op de Zachte G: