“Beken in Brabant staan nu door droogte en hitte laag zoals de Beerze. Deze stroomt van Middelbeers tot aan Boxtel. Dit heeft tot gevolg dat bijvoorbeeld bevers op bepaalde delen daar niet meer kunnen verblijven”, zegt boswachter Frans Kapteijns.

“Maar ook de modderkruiper en andere vissen zoals het stekelbaarsje kunnen in de problemen komen. Ook kikkers en salamanders hebben het zwaar met een verdrogend Nederland. "

Volgens de boswachter hebben ze altijd een vochtige omgeving nodig om te kunnen overleven en die zijn er steeds minder. "Je ziet ook dat vogels, runderen, vossen en bunzingen het ook pittig hadden de afgelopen dagen. Ze gaan op zoek naar waterplekken maar dan moeten die er wel zijn.”

Waterputten en verbindingszones
De Raad voor Dieraangelegenheden pleit voor gerichte maatregelen zoals het aanleggen van waterputten, verhoging van de grondwaterstand en aanleg van meer verbindingszones zodat dieren ook weg kunnen als dat nodig is.

Door toename van extreem weer kunnen dieren zich niet voorbereiden en nauwelijks ontsnappen aan overstromingen, hitte en droogte. Dit bedreigt hun welzijn. Door de inrichting van ons landschap is het voor deze dieren bovendien vaak lastig om te vluchten voor extreme weersomstandigheden. Dan staat er bijvoorbeeld ergens een hek waar ze niet overheen of onderdoor kunnen.

“Het gaat dus niet alleen om hitte maar om extreem weer. Bij heftige overstromingen moeten dieren ook kunnen vluchten. Er zijn in Brabant ook hoogwatervluchtplaatsen maar niet overal”, legt Frans Kapteijns uit. "Bovendien als de beken buiten hun oevers treden, geeft dat ook nog andere problemen. Visseneitjes worden meegesleurd, vissen komen op wandelpaden terecht. Het heeft allerlei nare gevolgen.”

Er wordt al van alles gedaan om dieren te beschermen. “In natuurgebieden wordt hard gewerkt. In Brabant zie je dat Natuurmonumenten, Brabants Landschap en Staatsbosbeheer en de waterschappen al volop bezig zijn met klimaatadaptie. Zo worden poelen uitgediept en vluchtheuvels aangelegd”, zegt Frans Kapteijns.

“Bij het dal van de Beerze op de Kampina is bijvoorbeeld een bekken aangelegd waar overstromingswater van de Beerze blijft staan en langzaam de bodem inzakt en niet verdwijnt. Het gebied is 50 hectare groot en een paradijs voor watervogels. En dat is heel mooi, maar nog niet genoeg.”

Regenpijp afkoppelen
Volgens Kapteijns staat niet bij iedere gemeente klimaatverandering hoog op de agenda. "Sommige zouden echt nog veel meer moeten doen, zoals het afkoppelen van regenpijpen en opvangen van water in wadi's. Echt een gemiste kans”, zegt hij.

De Raad voor Dieraangelegenheden wil ook dat er meer gedaan wordt. Ze wil met terreinbeheerders in gesprek en zowel voor de korte termijn als de lange termijn oplossingen bedenken. Voor de korte termijn gaat het dan om aanleg van noodheuvels waarop ze kunnen vluchten bij hoog water bijvoorbeeld en voor de lange termijn willen ze landschaapsaanpassingen doorvoeren zoals de verhogen van de grondwaterstand. Natuurorganisaties werken daar ook aan mee.

Bakjes water voor de vogels
De gedachte is dat dieren zich kunnen aanpassen vanwege evolutie of door naar andere gebieden te trekken. Maar klimaatveranderingen gaan nu heel snel waardoor dieren het niet meer bij kunnen bijhouden.

“Mensen kunnen helpen om het voor dieren gemakkelijker te maken. Dat kan al heel simpel. Het gaat dan om het neerzetten van bakjes water voor de vogels en het creëren van schuil- en schaduwplekken”, zegt Frans Kapteijns.