Om maar met harde cijfers te beginnen: elke acht dagen wordt er in Nederland een vrouw vermoord. In veel gevallen van femicide is de dader een partner of ex-partner, maar het kan ook gaan om een familielid, kennis of zelfs een onbekende van de vrouw.

Afgelopen week gingen in Gouda de alarmbellen af. Een Eindhovense vrouw werd op klaarlichte dag doodgeschoten. De schutter? Dat was vermoedelijk haar ex-man. Het Openbaar Ministerie liet weten hier 'zeker' rekening te houden met femicide. De vrouw zou ondergedoken hebben gezeten in een Blijf-van-mijn-lijfhuis en de man werd een maand geleden nog aangehouden voor wapenbezit en mishandeling van de vrouw.

"We komen dit soort zaken eigenlijk constant tegen", vertelt Jenai van Breda. Ze werkt als gedragsdeskundige bij De Poort in Goirle, een crisisopvang voor vrouwen, mannen en kinderen die thuis niet meer veilig zijn. "Bijvoorbeeld doordat een vrouw steeds minder contact heeft met vrienden en familie, of geïsoleerd wordt van de buitenwereld. Het binnenblijven, stalken en de mishandeling: allemaal zijn het voortekenen van femicide. Allemaal rode vlaggen."

Maar daar komt het probleem. Veel van die rode vlaggen zijn juridisch ingewikkeld. "Het is een wereldwijd probleem, maar in Nederland zijn de beschermingsmiddelen matiger, qua opsporing bijvoorbeeld", legt Van Breda uit. "Hier gaat het vooral om wat je in de rechtszaal aan kunt tonen. Je kunt wel zeggen dat je bedreigd wordt, maar heb je ook bewijs?"

In de aanloop naar een femicidezaak komt het vaak tot allerlei 'losse' strafzaken. Zaken voor stalking, bedreiging of mishandeling, maar zonder dat iemand daarvoor jarenlang de cel in gaat. Uiteindelijk loopt het op naar een verschrikkelijke, dodelijke climax. En dan is het te laat. "Nederland schiet daar nu in tekort. Ze zijn op zoek naar feitelijk bewijs, terwijl psychisch geweld niet altijd aan te tonen is. Dat moet anders."

Volgens Van Breda zit het grootste probleem in ons allemaal: hoe we naar mannen en vrouwen kijken. Mannen worden gezien als stoer en dominant, vrouwen als zwakker. "Dat zie je zelfs door hoe er op slachtoffers gereageerd wordt. 'Waarom ben je dan niet eerder bij hem weggegaan?', hoor je dan. Terwijl het juist zo belangrijk is om niet te oordelen."

De oplossing zit 'm volgens de deskundige deels in een stukje opvoeding. "We moeten meer het gesprek met elkaar aangaan en er op school al les over geven." Want zolang vrouwen als onderdanig worden gezien, blijft dit probleem zich voordoen. Het zit in ons systeem.

Dan maakt het echt niet uit waar je wiegje staat. "Femicide komt echt in alle lagen van de samenleving voor", zegt Van Breda. Geen profiel is hetzelfde. Cultuur maakt niet uit, achtergrond of opleiding niet. Alleen dat alle plegers al eens eerder aan partnergeweld hebben gedaan.

Het gaat de plegers volgens de deskundige om controle, om dwang. Om iemand laten doen wat jij wilt dat ze doet. Bij je blijven. Niet weggaan. En niet kunnen verkroppen dat iets niet gaat zoals jij dat wilt. Maar zolang het idee leeft dat een vrouw dan maar moet luisteren en de man daarin de overhand heeft, blijft femicide een probleem. Elke acht dagen.

Is onze maatschappij nu dan verloren? Nee, niet. Als je vermoedt dat jijzelf, of iemand die je kent, omringd wordt door deze rode vlaggen, dan zijn er stappen die je kunt nemen. "Naar de politie gaan bijvoorbeeld, naar Veilig Thuis of een opvang. Maar het belangrijkste is dat je het slachtoffer niet loslaat. Niet oordelen, maar gewoon luisteren en doorvragen", zegt Van Breda.