Het gaat van 'vieze mannetjes', tot iemand die onder invloed van drugs en psychisch lijden een fout begaat, tot iemand die uit boosheid een conductrice kleineert. Tijdens een themadag komen ze allemaal voorbij.

"Vooral omdat het wat efficiënter werken is, voor een gespecialiseerde officier van justitie", legt een woordvoerder van het OM uit. Dat kan gaan over afvalregels, maar dus ook over aanranding. Zoals deze 'themamiddag'.

De dag begint met een vijftigjarige man uit Eindhoven, die stiekem sigaretjes rookte met zijn achttienjarige collega in een isoleercel van hun werk. Ze werkten allebei als schoonmaker bij de GGZ en hadden een 'niet hele goede' verstandhouding, maar dat weerhield de verdachte niet van wat vieze praat.

Hij bestookte zijn jonge collega met verhalen over seks met zijn vrouw, seks voor het huwelijk en zijn erecties. "Hij wordt al hard", zei hij tegen haar. "Kom, we moeten weer aan het werk", reageerde het slachtoffer met stomheid geslagen.

Maar als hij één keer te lang op haar moet wachten, wordt hij boos. Hij schopt tegen d'r been, zit aan haar billen, grijpt naar haar borsten en ritst zijn broek open. En hoewel het hele gesprek met een tolk in het Arabisch is, klinken zijn eigen woorden glashelder in het Nederlands door de zittingszaal. "Pijpen, jongen", herhaalt hij zijn eigen woorden. "Gewoon pijpen, jongen."

Hij zegt dat het een grapje was. Maar van die grapjes zijn ze in de rechtbank niet gediend. "U krijgt 14 dagen celstraf opgelegd, waarvan 13 dagen voorwaardelijk. Voor als u nog eens zo'n 'grapje' uithaalt", oordeelt de rechter. Daar komt nog een werkstraf van 120 uur bovenop.

De zaal loopt leeg, maar de eerste zitting flink is uitgelopen. De tolk stond in de file. Na anderhalf uur wachten komt een bloednerveuze man binnen, met een felgekleurde pet op en een advocaat aan zijn zij. "Ik heb bijna twee jaar gewacht op deze dag. Ik heb er echt onder geleden", vertelt hij in tranen. Er klinkt opluchting, spanning en ontzettend veel verdriet uit zijn verhaal. Het is een hoofdstuk dat hij heel, heel graag wil afsluiten.

"Ik zat in een soort roes, het was een droom", blikt hij terug op de dag van zijn delict. Het was net na sluitingstijd, op een festival in Wanroij, toen hij zichzelf compleet van de wereld had geslikt en gedronken. Starend ging hij naar een vrouw staan kijken. "Ken je hem?", vroegen haar vrienden, waarna hij naar haar linkerborst greep. Daarna deed hij hetzelfde bij een andere vrouw, bij wie hij om een vuurtje vroeg.

"Ik was psychotisch", vertelt de verdachte vrijdag in de rechtbank. Hij zat diep in een depressie, kwam terug van een burn-out, had een drugsverslaving en was jaren dakloos geweest. Zoals de covid-periode voor velen een zware wissel trok, zakte deze verdachte weg in een diep, zwart gat.

En daar is hij zeker niet trots op. Maar zijn delict in Wanroij maakte indruk. "Daarna ben ik hulp gaan zoeken", vertelt hij. De man heeft zijn excuses aangeboden aan de slachtoffers, heeft gedoneerd aan een goed doel voor vrouwen, heeft professionele hulp gezocht en is van baan gewisseld. "Met een kantoorbaan maak je me niet gelukkig, zelfs al is mijn opleiding tot wiskundige daar perfect voor." Nu is hij kok, ergens in the middle of nowhere in Duitsland.

"Hij is niet een verdachte zoals je die meestal ziet, bij zedenzaken", zegt zijn advocate daarover. En dat had de rechtbank ook al door. "In heel mijn carrière heb ik zelden een verdachte voor me gehad die zoveel zelfinzicht heeft gehad, zoals u", reageert de rechter. "Daar verdient u een pluim voor." Dus blijft het bij een werkstraf, in plaats van de gevangenisstraf.

Met opgeheven hoofd verlaat de man de rechtszaal, gevolgd door zaak nummer drie. Het gaat om een 74-jarige man, die tijdens een busrit aan het kruis van een 22-jarige vrouw heeft gezeten. Hij liet zijn ov-kaart vallen, boog voorover en greep met zijn hand onder haar rokje. "Go away, what the fuck?", riep het slachtoffer. Sindsdien durft ze niet meer alleen de deur uit.

"Mijn leven is voorgoed veranderd", vertelt de jonge vrouw. Ze is samen met haar gezin naar de zitting gekomen, om haar deel van het verhaal te vertellen. En hoewel ze de oude man direct aanspreekt, geeft hij geen krimp.

"Walging, misselijkheid, hoofdpijn, gespannen kaken, nachtmerries, moeite met intimiteit…", somt ze op. "Het zijn stuk voor stuk dingen waar een jonge vrouw van 22 niet mee bezig zou moeten zijn. Klachten die niet nodig waren geweest, als je had geweten dat je niet zomaar aan een vrouw mag zitten."

"Dat ik gerechtigheid zal krijgen, is voor mij van groot belang", zei het slachtoffer. Of ze dat heeft gekregen, is een vraag die ze mee de zittingszaal uit neemt. De man moet een maand de gevangenis in.

Tot slot komen twee mensen in een NS-uniform de zittingszaal binnen. Ze nemen plaats achter de verdachte, een 39-jarige man, die tijdens een treinritje zegt te zijn weggedommeld. Hij was onderweg naar zijn werk in Helmond en was zijn OV-kaart vergeten.

Toen de hoofdconductrice een boete uitschreef, werd hij boos. Hij raakte haar kruis aan, lachte en liep weg. Daarna is de conductrice een paar dagen ziek thuis gebleven. Ze heeft er erg veel last van.

Ook al is het niet seksueel, dan is het nog steeds aanranding. De vrouw, die samen met een collega en haar advocaat in de zaal zit, durft eigenlijk haar werk niet meer te doen. Ze is bang. Daarom krijgt de pleger een werkstraf van 80 uur, waarvan de helft voorwaardelijk. "En een voorwaardige gevangenisstraf. Om te voorkomen dat je het nog eens doet", oordeelt de rechter.

Met een gelaten gezicht loopt de vrouw de zaal weer uit. Einde themadag.