In de monumentale winkelstraat van Grave vormt het roze pand een opvallende uitzondering: kozijnen zijn rot, het pleisterwerk brokkelt af en vocht tast zelfs aangrenzende panden aan.

Makelaar Anita Klomp van WOON Makelaars ziet het verval dagelijks, zo vertelt ze aan Omroep Land van Cuijk: “Het heeft invloed op de waarde en verkoopbaarheid van omliggende panden. Zelfs panden aan de overkant lijden eronder”, zegt ze. “Toeristen en kijkers zien één rotte gevel in de verder opgeknapte winkelstraat."

Terras
Horecaondernemer Lutijn Groeneveldt van Café-restaurant Poort van Cleve deelt die ervaring. Zijn terras ligt recht tegenover het pand. “Mensen op mijn terras zien alleen maar die verwaarloosde gevel. Ze vragen zich af of hier überhaupt nog iets wordt onderhouden”, vertelt hij.

Ook omwonenden sluiten zich daarbij aan. Liesette Bovens-Verkuijlen, bestuurslid van Grave Promotie en buurvrouw van het pand, noemt het 'een rotte kies in een klein, zorgvuldig gekoesterd winkelcarré'. Zij maakt zich bovendien zorgen over de veiligheid, omdat er delen naar beneden zouden kunnen vallen. “Ik zie mensen stilstaan, wijzen, foto’s maken. Soms vragen ze of het te koop is. Maar ik weet: er gebeurt niks. Het voelt alsof de eigenaar een machtsspelletje speelt en het pand bewust gegijzeld houdt.”

Pandjesbaas
Het pand is eigendom van Hans Lobenstein, in de regio bekend als pandjesbaas. In 2022 lag hij overhoop met buurtbewoners in Oosterbeek wegens het jarenlang laten verloederen van een spookpand. Hoe het zover heeft kunnen komen in Grave blijft voor omwonenden een raadsel. In een telefoongesprek laat Lobenstein weten druk te zijn met zijn drankenhandel, geen tijd te hebben voor een inhoudelijke reactie en niet meer gebeld te willen worden.

Ruim een week geleden kreeg Lobenstein van de gemeente Land van Cuijk een omgevingsvergunning voor herstel van het pand, nadat hij een plan voor de renovatie had ingediend. Volgens de regels moet hij, na een bezwaarprocedure, binnen 26 weken daadwerkelijk starten met de herstelwerkzaamheden aan het pand. De vergunning is maximaal één jaar geldig. Als de bouw niet tijdig begint, vervalt de vergunning.

Geen garantie
Omwonenden van het pand hebben er weinig vertrouwen in dat Lobenstein ook echt begint. De gemeente legde vorig jaar al eens een last onder dwangsom op, omdat hij het rijksmonument maar niet renoveerde. Maar om de relatie met de eigenaar niet te verpesten, werd de boete niet geïnd door de gemeente. Maar ook het krijgen van de omgevingsvergunning zou volgens sommige omwonenden geen garantie zijn dat er daadwerkelijk begonnen gaat worden.

Monumentenexpert Frank Haans bevestigt dat het pand er zorgwekkend uitziet: “Of het pand op instorten staat, kan ik van buitenaf niet beoordelen. Op grond van een waarneming vanaf de straat is het lastig om juridisch vast te stellen dat er sprake is van zodanige verwaarlozing dat het voortbestaan van het rijksmonument in gevaar komt.”

Rotte kiezen
Op grond van de Monumentenwet 1988 en de Erfgoedwet geldt voor rijksmonumenten een instandhoudingsplicht: eigenaren moeten hun pand in zodanige staat houden dat het behoud is gewaarborgd. In de praktijk blijkt handhaving bij onwillige eigenaren lastig, zeker wanneer juridische procedures worden gerekt.

Zolang Klinkerstraat 5 niet wordt hersteld of verkocht, blijft het pand volgens bewoners en ondernemers een rem op de ontwikkeling van de binnenstad. “Het stadje wordt steeds mooier, maar die paar rotte kiezen verpesten het beeld”, zegt Klomp. “En dat kan niet snel genoeg veranderen.”