"Mijn zoon werd negen en de tuin zat vol met visite", vertelt Francisca IJpelaar uit de Olmstraat. "Opeens rent er een rat langs de benen van mijn moeder en zusje. Iedereen zag het. Sindsdien is niets meer hetzelfde." Want het woongenot in de wijk Tuinzigt is voor Francisca helemaal weg. “Ik woonde hier altijd met plezier", zegt ze. "Maar als ik mijn huis nu kan verkopen, doe ik het meteen. Mijn kinderen durven niet eens meer in de achtertuin te spelen.”

Een rondje door de wijk laat zien dat de ratten in Tuinzigt al lang niet meer alleen in de tuin of op straat bivakkeren. Ze zitten in de riolering, tussen de spouwmuren en rennen zelfs door de woonkamer. "Ik lag eens op de bank te slapen en mijn man maakte me wakker omdat er een rat naast me op de bank lag", vertelt Colinda Heeren uit de Meidoornstraat terwijl ze foto's laat zien. "Kun je je voorstellen hoe dat voelt?"

Even verderop komt een Somalische buurtbewoner in zijn woning met nog meer bewijs. Hij steekt de doorgeknaagde slang van zijn wasmachine in de lucht. "Helemaal kapot", zegt hij. "En achter in de kamer hebben ze heel het behang aangevreten."

Ook in delen van de Pijnboomstraat en de Ahornstraat zorgt de rattenplaag voor radeloosheid, verdriet en woede. De oorzaak ligt volgens bewoners in de ondergrondse containers die enkele jaren geleden in de wijk zijn geplaatst. Ze zijn vaak vol en vuilniszakken worden ernaast gezet. "Dat is een feestmaal voor de ratten", weet Francisca. "En rattenvallen helpen nauwelijks, want die beesten zijn slim. Heel slim. Ze halen het voer eruit, maar laten zich niet vangen.”

Colinda staat in de brandgang achter haar huis en stipt nog een andere mogelijke oorzaak aan. Daarbij wijst ze naar de schutting van één van haar buurtgenoten. Daarachter staat het onkruid metershoog en stapelt het huisvuil zich op. “Dat is gewoon een paradijs voor ratten", zegt ze. "De gemeente en andere instanties weten dat ook, maar het wordt maar niet opgeruimd. Ik ben al drie jaar aan het bellen, smeken en waarschuwen, maar er verandert niks. Het wordt alleen maar erger.”

En dat zorgt ook voor sociale onrust in de eens zo hechte volkswijk. "Heel veel nieuwe bewoners zijn van andere afkomst en spreken de taal niet", legt Francisca uit. "Die snappen soms niet hoe ze met huisvuil om moeten gaan en veroorzaken daardoor veel problemen. Met dit soort dingen moet ze geholpen worden en beter ingeburgerd raken."

"We helpen de nieuwe bewoners zoveel mogelijk. Laatst hebben we bijvoorbeeld nog een tuin opgeruimd. Maar dit kunnen wij als wijk niet alleen oplossen. Vooral niet bij mensen met ook psychische klachten. Daar hebben we de woonstichting bij nodig. Die moet iets strenger voor sommige huurders zijn. We stonden hier in de wijk altijd voor elkaar klaar. Maar nu zijn we verdeeld. En dat komt door die ratten. Het breekt onze wijk", zegt Francisca.

"Het probleem van de ratten in Tuinzigt is bekend, hardnekkig en heel vervelend voor de bewoners", laat woordvoerder Eva Boon van WonenBreburg weten. "In geval van huurdersgedrag spreken we huurders er op aan en zitten we erbovenop. Je hebt echter in beginsel ook toestemming van hen nodig, want het is iemands eigen thuis."

Maar bij de bewoners van Tuinzigt blijft wooncorporatie WonenBreburg voorlopig de gebeten hond. “De gemeente helpt ons, geeft tips en zet vallen", vervolgt Francisca. "Maar WonenBreburg doet helemaal niets! Ze vinden een rookinspectie om gaten in het riool te ontdekken te duur. En ondertussen lopen de ratten via dat riool gewoon door onze huizen. Die kunnen ziektes overbrengen, he."

En dat is precies waarover wijkbewoonster Colinda zich grote zorgen maakt. “Ik heb zes kleinkinderen die hier vaak komen en ik moet er niet aan denken dat die kleintjes een rat oppakken die de kat mee naar binnen neemt. Dan worden ze ziek en dat wil ik niet op mijn geweten hebben.”

WonenBreburg begrijpt de problemen, maar verwijst de bewoners van Tuinzigt toch ook weer door naar de gemeente Breda die volgens hen primair verantwoordelijk is. "In totaal hebben we dit jaar alleen al in Breda zo’n 50.000 euro uitgegeven aan ongediertebestrijding. En op onze website staat duidelijk wat huurders zelf moeten doen en waarvoor ze ons en de gemeente kunnen bellen. De gemeente heeft bijvoorbeeld het riool en de ondergrondse aanbiedplaatsen van afval in beheer."

Hoewel er deze week eindelijk overleg komt tussen gemeente, wooncorporatie en huurders, neemt de radeloosheid en woede van de bewoners in Tuinzigt steeds grotere vormen aan. Er wordt al gedacht aan acties. "Mijn kinderen groeien niet op tussen de ratten", zegt Francisca. "Als dit zo doorgaat, ben ik weg. Ik ben al bijna in staat om mijn huis op te blazen."

"Tuinzigt is niet meer de wijk waarin ik ben opgegroeid", besluit Colinda. "Het is onleefbaar geworden. Als WonenBreburg niks doet, koop ik honderd ratten en laat die in hun kantoor los. Misschien dat ze dán luisteren."