Van stickers naar terrorisme: het risico van extreemrechtse jongerenclubs
De Geuzenbond is opgericht in 2018 en sindsdien actief in Nederland en Vlaanderen. In 2020 liet de Geuzenbond aan Omroep Brabant weten dat ze een ‘verbond zijn van jonge, vaderlandslievende Nederlanders’. Ze zouden zich inzetten voor het ‘behoud van onze taal, cultuur en de toekomst van Nederland’.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) bestempelt de Geuzenbond als extreemrechts. Volgens het Openbaar Ministerie probeert de groep het 'rechts-extremistische gedachtegoed te normaliseren'. De bond telt naar schatting zo'n 20 actieve leden. Online hebben ze een grotere aanhang, met bijna 3000 volgers op Instagram en zo’n 1500 op Telegram.
Groot netwerk
Volgens Ico Maly, cultuurwetenschapper van de Tilburg University, is de Geuzenbond onderdeel van een groter netwerk. “Het is een beweging die onder heel veel vlaggen op verschillende plekken opduikt.”
Maly doet veel onderzoek naar extreemrechtse groepen. Hij ziet dat deze clubs met name een 'ideologische strijd' voeren. “Vaak gaat het om hele kleine groepen die hun ideeën over de samenleving willen verspreiden, meestal via digitale media.”
Sterk en weerbaar
Volgens meerdere bronnen draaien die ideeën om het behoud van de ‘witte’ Nederlandse cultuur, het tegengaan van migratie en de hereniging met Vlaanderen. Daarnaast streven ze naar de weerbaarheid van het ‘blanke ras’, onder meer via fysieke training zoals fitness en vechtsport. Daarmee schaart de NCTV de organisatie onder de zogenoemde ‘active clubs’.
Wat zijn active clubs?
Active Clubs zijn kleine, extreemrechtse groepen die fysieke training centraal stellen om de ‘weerbaarheid van het blanke ras’ te verhogen als ‘voorbereiding op een vermeende rassenoorlog’. Volgens de NCTV ligt de nadruk op vechtsporten, mannelijkheid, gezond leven en broederschap.
“Die focus op fysieke training is klassiek voor extreemrechts", legt Maly uit. “Ze vertrekken vanuit het idee dat het Europese ras onder druk staat. Door te trainen creëren ze een soort verdedigingslinie voor die verzwakking.”
'Niet voor geweld'
In het bericht op Instagram waarin de Geuzenbond ingaat op de arrestatie van Thomas D. zeggen ze een organisatie te zijn ‘die altijd het gebruik van politiek geweld heeft afgekeurd en op vreedzame wijze het publieke debat wenst te beïnvloeden’. Volgens Maly stellen veel extreemrechtse groepen zich op die manier op. "Het zijn vaak metapolitieke bewegingen. Ze zijn niet voor geweld, maar willen vooral hun cultuur en ideeën delen”, legt hij uit.
Het gevaar van deze bewegingen zit volgens de onderzoeker juist in dat laatste. Want wanneer hun ideeën wijdverspreid worden, hoeft er volgens hem maar één iemand te zijn die ook echt actie onderneemt: “En daar zit de angel. Je hebt maar één individu nodig die het beu is en zegt: ‘Het is genoeg, er verandert niks door alleen maar op internet te posten'. Daar zit het gevaar.”
Thomas D. is afgelopen vrijdag voorgeleid aan de rechter-commissaris in Rotterdam, die besloot toen dat hij veertien dagen langer vast moest blijven zitten.
