Het onderzoek werd ingesteld naar aanleiding van het plotselinge vertrek van wethouders Sanneke Vermeulen (VVD) en Arwen van Gestel (VLP) in september 2024. De gemeenteraad wilde weten hoe het zit met de sociale veiligheid en bestuurscultuur binnen de gemeente. Uit het rapport dat nu een jaar later is opgeleverd, komt een vernietigend beeld naar voren.

Onveilig of geïntimideerd
Han van Midden trad in 2019 aan als burgemeester van Roosendaal. Met zijn komst 'signaleren medewerkers, bestuurders en politici oplopende spanningen tussen collegeleden, tussen burgemeester en gemeenteraad én tussen bestuurders en de ambtelijke organisatie', staat in het rapport.

In de gesprekken die de onderzoekers hebben gevoerd, worden incidenten genoemd 'waarbij bestuurders en ambtenaren zich onveilig of geïntimideerd voelen, bijvoorbeeld als burgemeester Van Midden of wethouder Van Gestel (openlijk) uitvallen tegen raadsleden, medebestuurders of ambtenaren'.

Strijd tussen twee partijen
Een belangrijke oorzaak van de onveilige werksfeer, is de politieke strijd tussen de twee lokale partijen Vrije Liberale Partij (VLP) en Roosendaalse Lijst (RL). De twee partijen vallen elkaar al langere tijd publiekelijk af, waarbij regelmatig op de man wordt gespeeld en het niet gaat over de inhoud. Langere tijd zat de Roosendaalse Lijst in het college, maar dat veranderde in 2022. Toen werd de VLP de grootste partij en mocht de partij wethouders leveren.

De VLP wil laten zien dat het anders kan. Transparanter, eerlijker en effectiever. Wethouder Van Gestel voelt zich persoonlijk gedreven om die verandering waar te maken. Maar niet alle collegeleden kunnen of willen mee met het hoge tempo dat de VLP nastreeft. Vooral tussen wethouders Van Gestel en Van der Star aan de ene kant en Vermeulen aan de andere kant, beginnen ruzies.

De giftige cultuur werkte ook door in de ambtelijke organisatie van de gemeente. Sommige ambtenaren die goed konden samenwerken met de nieuwe VLP-wethouders, kregen te maken met pesterijen of uitsluiting. Ambtenaren werden gevraagd om te helpen bij politieke ruzies, bijvoorbeeld door het uitvoeren van onderzoeken naar integriteitsschendingen op verzoek van bestuurders.

Twee wethouders vertrekken
De ruzie binnen het college escaleert verder in 2022 en 2023. Vermeulen heeft regelmatig te maken met pestgedrag, roddels en uitsluiting. Aan de andere kant is de ambitieuze wethouder Van Gestel bang voor gezichtsverlies, omdat zijn politieke beloftes en ambities dreigen te stranden.

Burgemeester Van Midden slaagt er niet in om het vertrouwen te herstellen en het tij te keren. Bij collegedagen wordt er aandacht besteed aan het verbeteren van de verhoudingen en samenwerking, maar concrete resultaten blijven uit. In tegendeel: de ruzie escaleert verder en Van Midden draagt zelf ook bij aan de onveilige cultuur.

Dieptepunt in 2024
In de loop van 2024 bereikt de ruzie een dieptepunt. De verhoudingen tussen wethouders Vermeulen en Van Gestel zijn dan zo verstoord, dat 'van een professioneel functionerend college van B&W nog nauwelijks sprake is', schrijven de onderzoekers. Vertrouwelijke informatie uit het college lekt herhaaldelijk naar buiten, waardoor het conflict ook publiek wordt.

In mei 2024 besluit burgemeester Van Midden te stoppen als burgemeester in Roosendaal. Hij wordt opgevolgd door Mark Buijs (VVD). “Zijn komst wekt bij velen hoop op herstel. Uit interviews blijkt dat Buijs wordt ervaren als benaderbaar en mensgericht: zijn stijl verzacht tijdelijk de toon van het debat.”

De schade blijkt op dat moment al te groot: Van Gestel spreekt in het openbaar over het verlies van vertrouwen in Vermeulen en wil niet meer met haar samenwerken. Op 8 september treedt Vermeulen af. Twee dagen later volgt ook het vertrek van wethouder Van Gestel.

Gemeenteraad praat over rapport
De gemeenteraad van Roosendaal praat deze woensdagavond over het rapport. Voor die tijd wil de gemeente niet reageren op vragen over deze kwestie.