Voor Caroline was gezond eten vroeger vanzelfsprekend. “Op de Surinaamse plantage waar de familie van mijn moeder woonde, leefden we van onze eigen groenten, vingen vis en maakten olie van kokosnoten. Verser en gezonder kon niet,” vertelt ze. “We waren niet rijk, maar we zorgden goed voor onszelf. We wisten hoe dat moest.”

Sinds Caroline in Nederland woont, ziet ze hoe lastig gezond eten kan zijn. “Groente en vlees uit de supermarkt zijn vaak bespoten of bewerkt. En voor mensen met weinig geld is vers eten te duur”, zegt ze. “Toen ik na mijn scheiding alleen kwam te staan met vier kinderen, was het al fijn als ik groenten uit potjes kon kopen.”

Ziekte heeft niet altijd alleen met het lichaam te maken. Geldproblemen, stress of vooroordelen van anderen kunnen ook klachten veroorzaken. Dat merken artsen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis elke dag. “Sommige patiënten kunnen hun medicijnen niet meer betalen,” zegt Miriam de Werd, projectleider van De Gezondheidskloof. “Anderen hebben last van overgewicht door slechte voeding, of darmklachten door stress.”

De cijfers zijn schrijnend: rijke Brabanders leven gemiddeld acht jaar langer dan arme Brabanders. En in goede gezondheid scheelt het zelfs 24 jaar. Dat blijkt uit cijfers van de Sociaal-Economische Raad (SER), een onafhankelijk adviesorgaan dat regering adviseert over onder meer inkomen en gezondheid.

“Dat komt bijvoorbeeld doordat arme mensen vaak in wijken wonen met weinig groen, zwaar werk doen of thuis en op school niet leren wat gezond koken is,” zegt De Werd. “Er zijn kinderen die nog nooit broccoli of courgette hebben gezien.”

Toch kijken artsen volgens haar nog te vaak alleen naar het medische probleem. “In de drukte van het ziekenhuis wordt de echte oorzaak, zoals stress of geldzorgen, vaak niet besproken.”

Om aandacht te vragen voor deze problemen organiseerden het Jeroen Bosch Ziekenhuis en de gemeente Den Bosch de tentoonstelling De Gezondheidskloof. Daar wordt zichtbaar waarom arme mensen minder lang en minder gezond leven, en wat daaraan te doen is.

Caroline is daarin een van de gezichten. “Ik wil laten zien dat gezond eten niet altijd duur of ingewikkeld hoeft te zijn,” zegt ze. In haar wijk de Hambaken kookt ze wekelijks een verse maaltijd voor buurtbewoners die dat zelf niet kunnen betalen. “Het is mooi om te zien dat mensen genieten en elke week weer uitkijken naar die gezonde maaltijden.”

Voor Caroline gaat het niet alleen om voeding, maar ook om kennis delen. “Ik herinner me nog hoe het was toen ik als meisje in Suriname woonde: bijna niemand ging naar de huisarts, omdat mensen zo gezond waren door hun manier van leven.”

Dat is ook de boodschap van de tentoonstelling: hoe groot de verschillen tussen arm en rijk ook zijn, er is altijd iets te doen. “De gezondheidskloof lossen we niet in één keer op,” zegt De Werd, “maar we kunnen wel beginnen door in de spreekkamer aandacht te hebben voor iemands hele situatie.”