Dit dramatische bedrijfsongeval veroorzaakte een schok bij de medewerkers en echoot nog steeds na bij Cosun Beet Company, zoals de suikerfabriek in Dinteloord tegenwoordig heet. De baas van het bedrijf, CEO Hans Meeuwis, trok donderdag dan ook het boetekleed aan in de rechtbank in Den Bosch. “Sinds 2021 toen ik bij Cosun kwam ,hebben we behoorlijk wat zaken aangepakt en daardoor raakt het me des te meer dat dit er doorheen is geglipt. Wie voor Cosun werkt, moet veilig zijn en het doet me veel dat dit is fout gegaan”, zo vertelde hij de rechters.

Maar het verwijt van justitie is duidelijk: Cosun heeft niet genoeg gedaan om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen en dat kostte Zoltan zijn leven. Op die woensdag 22 februari 2023 gingen Zoltan Dongo en een collega silo 4 in om die met de hand leeg te maken. 9,5 miljoen kilo suiker stroomt wel via de zwaartekracht uit de opslag, maar de laatste 500.000 kilo moet met de hand worden verwijderd. Suiker kan gaan klonteren en dus stroomt de silo niet vanzelf helemaal leeg, zo werd uitgelegd. Via zogenaamde uittrekgaten wordt de suiker vervolgens op een loopband afgevoerd.

Om een flinke klont suiker van een meter hoog weg te werken, klom Zoltan op de berg en prikte er met een ijzeren staaf in. Toen de berg instortte werd de Slowaak meegetrokken en kwam hij vast te zitten in het gat. Vervolgens werd hij bedolven onder de stromende suiker en stikte.

Van enig verwijt of afschuiven van schuld door de bedrijfsleiding was in de rechtszaal donderdag niets te merken. Integendeel: Ceo Hans Meeuwis, die tegenover de rechters zat, trok schuldbewust het boetekleed aan. De instructies voor zulke werkzaamheden waren destijds niet goed genoeg, volgens hem. “Het moet allemaal op papier staan en niet van horen zeggen”, vertelde Meeuwis zijn bevindingen. “Ook de rol van de man die bij het mangat (red. de opening in bijvoorbeeld een silo waar een volwassen persoon doorheen kan kruipen voor inspectie, onderhoud of het uitvoeren van werkzaamheden) waakt over de werkzaamheden was niet helder genoeg.”

Familie uit Slowakije
De weduwe van Zoltan en twee van hun vijf kinderen waren speciaal voor de zitting naar Den Bosch gekomen vanuit Slowakije. Zij hebben er niet zoveel meer aan, maar het was duidelijk dat het Cosun menens is om zulke bedrijfsongevallen in de toekomst te voorkomen. Volgens Meeuwis komt er nu geen persoon meer in een van de silo’s om suiker weg te werken. “Dit wordt nu gedaan door robots en wat die niet weg kunnen halen, blijft nu voorlopig zitten, tot er een betere oplossing is.”

Meeuwis moest het antwoord schuldig blijven waarom medewerkers op bergen suiker sprongen en er met een ijzeren staaf in pookten tot het loskwam. Iemand had hen dat blijkbaar voorgedaan als goede methode om de laatste bergen suiker weg te krijgen. Goedbedoeld advies was nog wel om snel weg te springen als de suikerberg in beweging kwam.

“Mijn maag draait om dat dat is gebeurd”, liet Meeuwis weten. “Het is onze verantwoordelijkheid als bedrijf om dit te voorkomen. Ik weet niet wie dit geïnstrueerd heeft, maar als je prikt in een berg suiker moet dat eigenlijk van onderaf en niet van bovenaf. Men had blijkbaar te veel vrijheid om dit toch te doen en misschien gebeurde het ook omdat dat al jaren zo werd gedaan en er nooit iets misging in de zestig jaar dat de silo er staat.”

'Bewust risico's genomen'
De officier van justitie kon echter niet begrijpen dat er in deze moderne tijd nog op zo’n manier met de hand 500.000 kilo suiker werd weggewerkt. De term ongeval vond zij niet op zijn plaats, omdat de dood van Zoltan helemaal niet zo onverwacht of onvoorzien was, meende zij. “Als je de regels niet naleeft, dan is het niet de vraag óf, maar wanneer er een ongeluk gebeurt”, oordeelde zij. “Cosun heeft bewust risico’s genomen en verzuimt om maatregelen te nemen.”

Ze vindt Cosun verantwoordelijk voor de dood van medewerker Zoltan en eiste een geldboete van 90.000 euro. De advocaat van Cosun ging de verantwoordelijkheid van het bedrijf niet uit de weg. Ook hij benadrukte dat Cosun tekort is geschoten en dat de procedures niet kraakhelder waren en de veiligheid dus niet honderd procent op orde was.

En voor deze houding kreeg het bedrijf zelfs een compliment van de officier van justitie: “Ik maak niet vaak mee dat een bedrijf niet het slachtoffer de schuld geeft, maar zelf verantwoordelijkheid neemt.”

De uitspraak van de rechtbank in deze zaak is op 4 september.