Friet bakken verboden, maar dit mag je als 15-jarige allemaal wél
Na media-aandacht over haar frietkraam kreeg de Arbeidsinspectie één melding. Iemand vroeg zich af of Jasmijn niet te jong is als frietkraambaas. De inspectie oordeelde donderdag dat Jasmijn inderdaad te jong is. Hoewel ze haar eigen frietkraam runt, is ze volgens de wet nog minderjarig. Dan mag je geen gevaarlijk werk doen en dus niet frituren en achter de kassa staan.
De inspectie besprak de regels met haar vader. Al snel werd duidelijk dat ze moest stoppen met haar frituurbedrijf. Haar vader en broer nemen nu het frituur- en kassawerk over. Jasmijn helpt door bestellingen op te nemen en in te pakken. "Het is niet wat ik gehoopt had, maar ik kan ermee leven", zegt ze.
Maar wat mag je als 15-jarige wél doen? Vijftienjarigen mogen zeker bijverdienen, maar onder strikte voorwaarden vanwege de jeugdarbeidswetgeving. Die wetgeving is bedoeld om jongeren te beschermen tegen gevaarlijk werk en overbelasting.
15-jarigen mogen wel lichte werkzaamheden doen, zoals:
- Vakkenvullen
- Oppassen
- Groente of fruit plukken
- Dieren voeren
- Auto's wassen (zonder gevaarlijke stoffen)
- Avondkranten of folders bezorgen (niet op vroege ochtenden)
- Helpen in een winkel of op een markt (zonder hete apparatuur)
- Werken in de bediening (mits er geen alcohol geschonken wordt in dezelfde ruimte)
- Helpen op een camping, pretpark, museum of bowlingbaan
- Meedoen met modeshows, toneelstukken of reclames
- Spulletjes verkopen op kleedjesmarkten
- Online mag ook, maar alleen kleinschalig en met toestemming van ouders
In oktober wordt Jasmijn 16 jaar oud. Vanaf dan mag ze een stuk meer. Zo mogen 16-jarigen met toestemming van hun ouders een eigen bedrijf starten, werken met hete apparaten, achter de kassa staan, op markten en evenementen werken en maximaal negen uur per dag werken, tot 45 uur per week (buiten schooltijd).
Maar ook 16-jarigen zijn nog minderjarig. Zij mogen nog steeds geen officiële contracten tekenen zonder toestemming van hun ouders. Wie de regels overtreedt, riskeert een hoge boete van de Arbeidsinspectie.
Dit mogen 15-jarigen niet:
- Een officieel bedrijf starten, zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel
- Zakelijke contracten afsluiten
- Aankopen doen voor een bedrijf of handelen namens een onderneming
- Gevaarlijk of risicovol werk doen
- Werken met heet frituurvet of grillapparatuur
- Achter de kassa werken
- In een fabriek werken
- Met gevaarlijke of giftige stoffen werken
- Zware spullen tillen (maximaal 10 kilo tillen, 20 kilo duwen of trekken)
- Maaltijden of boodschappen bezorgen op een (elektrische) fiets
- Werken tussen elf uur 's avonds en zes uur 's ochtends
- Langer dan 2 uur per dag op een schooldag werken
- Langer dan 8 uur per dag werken op vrije dagen/in het weekend
- Meer dan 40 uur per week werken buiten schooltijd
