In Brabant zijn nu zo'n 35 'groene boa's' actief. Die moeten bijvoorbeeld controleren op illegale jacht, dumpingen van drugs en afval en op wildcrossen. Eerder dit jaar concludeerden onderzoekers van adviesbureau BMC dat er niet genoeg mensen in dienst zijn om daar toezicht op te houden. En de groene boa's die er zijn, hebben niet genoeg tijd.

Op sommige plekken in het Brabantse buitengebied is zelfs helemaal geen toezicht, schrijven de onderzoekers. Op andere plekken komen wel boa's, maar lang niet vaak genoeg.

Volgens het onderzoek zouden 98 voltijds handhavers nodig zijn om genoeg toezicht te kunnen houden in het Brabantse buitengebied. Dat aantal is gebaseerd op de berekening dat elke hectare natuur en buitengebied tenminste één uur per jaar gecontroleerd moet worden. In werkelijkheid is dat 0,3 uur. Als gevolg van het tekort blijft het overgrote deel van de meldingen dat gedaan wordt over problemen in de natuur op de plank liggen.

Op minder plekken inzetten
Een oplossing die het college aandroeg, was om de inzet van de groene boa's deels te beperken tot Natura2000-gebieden. Die kwetsbaarste natuur zou prioriteit moeten krijgen, omdat voor het hele buitengebied de capaciteit tekortschiet.

Partijen zien dit absoluut niet zitten, bleek vrijdag in een commissievergadering over de boa's. "Ook buiten Natura2000-gebieden heb je oren en ogen nodig", stelt D66-fractievoorzitter Matthijs van Miltenburg. "Je moet overal in het buitengebied aanwezig zijn, anders krijgen criminelen vrij spel."

Ook de ChristenUnie-SGP vindt dat, volgens fractievoorzitter Henk van Zelst. Hij wil sowieso dat er meer boa's bijkomen. "In Brabant ligt het aantal boa's ruim onder het gemiddelde, dat moet op zijn minst gelijkgetrokken worden." Ook de BBB pleitte voor een personeelsuitbreiding: "De natuur staat onder druk, er is toezicht nodig", zegt Statenlid Johan van Dommelen. "Zeker ook in de nachtelijke uren."

Niet alle partijen zijn direct voor meer boa's. "Een uitbreiding moet heel goed onderbouwd zijn", vinden Irma Koopman (SP) en Rik van der Pluijm (VVD). Koopman wil, net als een groot deel van haar collega's, dat de organisatiestructuur van de boa's op de schop gaat. Nu nog zijn de Brabantse boa's in dienst van verschillende overheden en particulieren, die verschillende prioriteiten hebben.

Lobby en onderzoek
Gedeputeerde van Ruimte Wilma Dirken (VVD) deed vrijdag de toezegging aan Provinciale Staten om een lobby op te tuigen voor geld voor meer groene boa's. Dat kan in Den Haag, maar ook bij gemeenten die momenteel nog niet veel bijdragen aan de groene boa's.

Ook gaat de gedeputeerde onderzoeken of het mogelijk is om een aantal extra boa's aan te nemen. Het SSIB, het samenwerkingsverband van verantwoordelijke organisaties voor handhaving en toezicht in Brabantse buitengebieden, hield afgelopen jaar namelijk vijf ton over.

Het onderzoek wordt ingesteld op aandringen van onder meer D66 en ChristenUnie-SGP. "Dat geld kwam van het Rijk om boa's in dienst te kunnen houden", zegt Van Miltenburg. "Misschien kunnen we nu voor een jaar vijf extra boa's in dienst nemen. Dat verhelpt het grote probleem niet, maar het helpt wel degelijk."

Momenteel financiert de provincie Noord-Brabant negen extra groene boa's. Het geld hiervoor is tot 2027 beschikbaar gemaakt en ligt dus niet structureel vast. Net als met het overgebleven geld, gaat het hier dus niet om permanente boa's. Daarom is het zaak dat het structurele probleem wordt aangepakt, vindt D66. "Maar dat is een tijdrovend proces. Laten we in de tussentijd niet op onze handen zitten."