STUIFMAIL

Een heftige naam, maar volgens Frans hebben wij hier weinig van te duchten

zondag om 08:30 • Aangepast gisteren om 13:36
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur. Iedereen kan vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt Frans onder meer aandacht aan de gewone franjegroefbij, de huiszebraspin en een reuzendolkwesp. Deel een van deze Stuifmail is zaterdagochtend gepubliceerd.

Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Is dit insect een hoornaar?

Een reuzendolkwesp (foto: Rien Franse).
Een reuzendolkwesp (foto: Rien Franse).

Rien Frans zag in Cabo Roig in Spanje een insect dat verdacht veel op een hoornaar leek. Hij is benieuwd of dit klopt. Maar wat Rien gefotografeerd heeft, is geen Europese of Aziatische hoornaar maar een onschuldige reuzendolkwesp. Reuzendolkwespen behoren net zoals limonadewespen tot de vliesvleugelig insecten, en dan de familie van de dolkwespen. Deze laatste naam klinkt heel heftig, maar dit soort wespen zijn ongevaarlijk voor mensen. Het zijn namelijk parasitaire wespen, vooral op bladsprietkevers. Met zo’n vijf centimeter is de reuzendolkwesp wel de grootste wesp van Europa. Reuzendolkwespen kwamen van oorsprong voor in het zuiden van Europa. In juli 2022 werd deze soort voor het eerst ook waargenomen in België, zie deze link. Dus wie weet zwerven er ook al reuzendolkwespen rond in Nederland. Deze soort is heel herkenbaar aan het grote lijf, de gele kop en het volledig zwarte achterlichaam met vier gele vlekken.

Een julikever (foto: Rianne Basten).
Een julikever (foto: Rianne Basten).

Ze parasiteren dus op grote bladsprietkevers zoals de julikever (zie de foto hierboven), het vliegend hert en de neushoornkever. Allemaal soorten die je in Nederland kunt tegenkomen. Vooral de neushoornkever is met een opmars in ons land bezig.

Welk klein spinnetje vangt hier een grote vlieg? En waar is het web?

Een huiszebraspin pakt een vlieg (foto: Jacqueline de Nijs).
Een huiszebraspin pakt een vlieg (foto: Jacqueline de Nijs).

Jacqueline de Nijs vraagt zich af welk klein spinnetje op een grote vlieg was gesprongen. Daarnaast meldt ze dat ze nergens een web zag. Dat klopt, want naast spinnen die via een web prooien vangen zijn er ook spinnen die jagen en dus geen web bouwen. De huiszebraspin is zo’n spin die op jacht gaat naar prooien. Hier is de huiszebraspin dus op een grote vlieg gesprongen. Huiszebraspinnen, ook wel zebraspringspinnen of harlekijntjes genoemd, zijn spinnen uit de familie van de springspinnen. Ze zijn inderdaad niet groot en halen maximaal zeven millimeter. Net als de meeste spinnen hebben de zebraspinnen acht ogen ofwel vier paar ogen. Wat anders is, is dat vooral de voor- en middenogen heel sterk ontwikkeld zijn. De zebraspin kan daardoor binoculair zien (waarnemen met twee ogen tegelijk). Dit betekent dat zo’n spin dieptezicht heeft. Hierdoor kan zo’n spin kleuren waarnemen, vormen zien en het belangrijkste: afstand schatten. Wat deze huiszebraspin een geducht jager maakt, is dat de spin in staat is om in volle zon te jagen. Daarom zie je vaak zebraspinnen op zonnige dagen op bijna iedere buitenmuur, buitentafel, picknickbank enzovoorts zitten. Deze spinnen maken dus geen web, maar spinnen wel een soort ankerdraad waaraan ze blijven hangen als ze vallen. Vanuit die schuilplaats bespringen ze hun prooi. Zo’n sprong kan weleens vijftig maal de afstand van de eigen lichaamslengte zijn.

Twee keer gestoken door een klein beestje

De gewone franjegroefbij (foto: Raymund Leijten).
De gewone franjegroefbij (foto: Raymund Leijten).

Raymund Leijten is twee keer gestoken door een heel klein beestje dat volgens hem een beetje op een miniwesp lijkt. Hij vraagt zich af welk beestje hem gestoken heeft. Op de foto zie ik een gewone franjegroefbij. Die kan inderdaad steken. Dit doen deze kleine bijen enkel wanneer ze in gevaar zijn, dus puur uit zelfverdediging. Maximaal wordt deze bij maar zeven millimeter groot. De gewone franjegroefbij is veelal te zien in zandgrondgebieden. Het is een van de meest voorkomende onder de groefbijen. Nadat de vrouwtjes bevrucht zijn, gaan ze hun nesten in de zandgrond maken. In Brabant is veel zandgrond te vinden, dus zie je veel van dit soort bijtjes in onze provincie. Niet alleen in natuurgebieden, ook in tuinen en zelfs tussen tegels van de bestrating. Voedsel voor de nakomelingen in hun nesten halen ze niet alleen bij wilgenbloemen, maar ook bij diverse soorten andere bloemen zoals heggenrank en gewoon biggenkruid.

Rubriek mooie foto’s

De rups van de koninginnenpage (foto: Toon Brugman).
De rups van de koninginnenpage (foto: Toon Brugman).

In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Toon Brugman. Hij zag in Eersel prachtige rupsen van de koninginnenpage.

Natuurtip

De zevenhutten (foto: Brabants landschap).
De zevenhutten (foto: Brabants landschap).

Zondag 7 september vindt van acht uur tot halfelf 's ochtends een excursie plaats met als titel 'Herfst op Zevenhutten'.

De herfst: misschien wel het kleurrijkste seizoen van het jaar. Een mooie tijd om op pad te gaan! De bladeren verkleuren, de paddenstoelen komen op en dieren verzamelen een voorraad voor hun winterrust. Wat is er dit seizoen allemaal te zien op de Zevenhutten? Wandel mee en laat je verwonderen!

Meer informatie:
• Er zijn geen kosten verbonden aan deze excursie, maar reserveer wel je plek. Dit kan via deze link.

• De start is de parkeerplaats van buitenplaats Zevenhutten.

• Zevenhutten is een buurtschap ten zuiden van Cuijk.

• Meer informatie, zie deze link.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!