Rien deed de vondst een jaar geleden, maar kwam er vorige week pas achter dat het om de zeldzame plant ging.

"Het is écht een apart ding," zegt hij trots. De wilgsla groeide vroeger vooral op Zeeuwse dijken, maar voelt zich ook thuis op braakliggende plekken met veel zon. "De oortjes van het blad hangen als een soort hangsnor. Ik dacht eerder wel: die wil ik nog eens tegenkomen."

Die wens kwam sneller uit dan gedacht. In België ging eerder dit jaar al de vlag uit toen de plant na vijfentachtig jaar weer opdook. Bioloog Harold Timans besloot daarop het internet af te speuren naar oude foto’s.

Hij spitte door zo'n 3000 foto's op verschillende waarnemingssites waar plantenliefhebbers hun bijzondere vondsten kunnen delen. En daar sprong er één uit: een plaatje dat Rien een jaar geleden had gemaakt op een industrieterrein waarvan hij de locatie niet wil prijsgeven.

Jaar geleden
"Ik werd benaderd door Harold," vertelt Rien. Een jaar eerder had hij een foto gemaakt van een kompassla, maar Harold vermoedde dat het wel eens om de zeldzame wilgsla kon gaan. "Hij vroeg of ik nog meer foto’s had, maar mijn harde schijf was kapot. Alles was kwijt."

Geen tijd te verliezen dus: Rien stapte in de auto en reed met gierende banden terug naar de plek waar hij het plantje eerder had gespot. "Ik wist de plek niet meer precies, er stonden overal pallets en het was slecht onderhouden." Maar voor de botanist was dat juist goed nieuws. "Er was niet gemaaid, dus het plantje was niet weggehaald. Nog voor ik op de juiste plek was, zag ik hem al staan."

En daar stond hij dan: oog in oog met de wilgsla, een plant die bijna nergens in Europa meer voorkomt. "Ik ben er nog steeds beduusd van," zegt hij. "Zo'n vondst maken doet je deugd, daar streef je naar."

Terugkeer door wol en steen
Hoe de plant na 65 jaar weer opdook in Nederland? Rien heeft twee theorieën. "Veel exotische planten kwamen vroeger hier via de wolindustrie. Wol uit Australië werd hierheen gebracht en in rivieren zoals de Maas gewassen. Zaadjes in de wol kwamen zo in het water of diep in de grond terecht. Na een overstroming of door graafwerkzaamheden kunnen ze alsnog ontkiemen."

Maar er kan ook een modernere verklaring zijn. "Het terrein waar ik hem vond, is een bedrijventerrein waar steen en marmer uit Italië, Spanje en zelfs India wordt geïmporteerd. Het kan best dat de zaadjes zo zijn meegereisd."

Naturalis
Voor Rien blijft de belangrijke vondst bijzonder. "Ik heb vaker bijzondere planten gevonden, maar een plant herontdekken? Dat is wel uniek." De botanist nam een exemplaar mee om uit te drogen, die gaat binnenkort naar Naturalis. Ook verzamelde hij een aantal zaadjes mee bestemd voor het levend archief. "Dat is het belangrijkste, dat alles bewaard blijft."

Stoppen met zoeken naar zo'n grote vondst? Geen sprake van. "Ik blijf op pad gaan, ik wil gewoon lekker buiten zijn." Hoewel Rien het niet graag aan de grote klok hangt, is hij erg trots. "Eigenlijk moet ik de Belgen nog even appen: ‘We hebben gewonnen’, want ik had hem hier al een jaar geleden gevonden."