Maartens boek aanzet tot monument voor textielarbeiders: 'Blij en trots'
Het boek van Van Riel verscheen in maart van dit jaar. Het is een persoonlijke zoektocht naar het verleden van zijn opa, maar het vertelt ook de geschiedenis van de stad Tilburg en de zo bekende textielindustrie. "Mijn grootvader Frans speelt als het ware de hoofdrol in het boek. Hij was textielarbeider, maar ik heb hem nooit gekend omdat hij zelf een eind heeft gemaakt aan zijn leven voordat ik werd geboren", legt Van Riel uit.
"Hij kwam tot die fatale beslissing toen het bergafwaarts ging met de textielindustrie. Hij raakte verstrikt in de veranderende tijden. Hij kon niets anders dan in de textiel werken, maar dat hield uiteindelijk op."
Textielarbeiders onzichtbaar in de stad
Van Riel ging op onderzoek uit, maar ontdekte dat er eigenlijk helemaal niet zoveel te ontdekken was over de Tilburgse textielarbeiders. "Ik ben in de archieven gedoken, in de stad gedoken om te kijken hoe het was om textielarbeider te zijn. Uiteindelijk constateerde ik dat er helemaal geen monument is voor de textielarbeiders."
Een van de hoofdstukken in het boek heeft als toepasselijke titel: Onzichtbaar. "Daarin gaat het over de arbeiders in de archieven die ook vrijwel onzichtbaar zijn. Ik kon vrijwel niets terugvinden over mijn grootvader. Er zijn weinig foto's, dagboeken of brieven. Heel weinig informatie om inzicht te kunnen krijgen in de fabrieken", legt Van Riel uit.
"Over de textielfabrikanten kun je wel archieven vinden, daar zijn allerlei dingen van bewaard gebleven, ook veel foto's. Dat was wel een sterk contrast en dat heb ik verwoord in een hoofdstuk. Het is wel typisch dat die arbeiders eigenlijk helemaal onzichtbaar zijn. Nu gaat dit dus wel komen."
Maandagavond besloot de Tilburgse politiek dat er een blijvend monument moet komen ter herinnering aan de Tilburgse textielarbeiders. Als het aan Van Riel ligt, denkt de hele stad mee over wat voor monument het moet worden. "Het lijkt me wel terecht dat het komt op een plek waar in ieder geval veel mensen komen. De meest logische buurt is wellicht het museumkwartier, in de buurt van het Textielmuseum, dat de komende jaren toch helemaal op de schop gaat."
Dat het monument er gaat komen is één. Het daadwerkelijk maken is een volgende stap, beseft Van Riel. "Ik denk dat het uiteindelijk heel lastig gaat worden. En dan is het de uitdaging om tot iets te komen wat de meeste mensen mooi of waardig vinden. We nemen wat mij betreft de tijd tot er iets is wat breed gedragen wordt. Ik vind dat het vanuit de stad moet komen. Dat alle goede ideeën op tafel komen."
Dat zijn boek de aanzet is tot het eindelijke monument voor Tilburgse textielarbeiders, maakt de schrijver trots. 'Het verdriet van Tilburg' is ook nog eens genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2025. "Ik had niet verwacht dat het zoveel zou losmaken", zegt hij.
"Ik krijg dagelijks berichtjes van mensen die het mooi vinden, er iets in herkennen. Ik ontvang ook mailtjes van mensen wiens opa fabrikant was, die er ook veel waarde aan hechten, omdat het zo inzichtelijk wordt voor hen wat nu die andere kant was van het verhaal."