Zo’n aanval als dinsdagavond in Boskant is in deze tijd van het jaar niet ongebruikelijk, weet boswachter Frans Kapteijns. In september en oktober stopt de koningin van het wespennest met het leggen van eieren. Er zijn dan steeds minder larven om te verzorgen en het nest wordt als het ware opgeheven.

De wespen hebben dan nog maar weinig te doen. “Zonder duidelijke taak kunnen ze sneller agressief worden,” legt Frans uit.

Daarnaast gaan de insecten op zoek naar iets anders: zoetigheid. Ze krijgen hun eerste zoete prikkels via larven die zij voeren. "Die geven dan een soort bolletje zoetigheid af. Dat is een traktatie. Dan denken de wespen: dat wil ik nog een keer, dat was een lekker cadeautje.” In september is dat er niet meer en dus gaan ze op zoek bij mensen.

Prikkelbaar
In die gevoelige fase zijn wespennesten op hun grootst. “Wespen zijn eigenlijk niet agressief, alleen als ze zich bedreigd voelen,” zegt Kapteijns. En dat is vermoedelijk wat er gebeurde in Boskant: “Mogelijk is er per ongeluk tegen het nest getikt, geharkt of werd het nest aangeraakt.”

Als een nest wordt verstoord, reageren wespen heftig. “Ze raken in paniek en sturen feromonen uit,” legt de boswachter uit. Dat zijn chemische signaalstoffen om te communiceren met andere wespen. "Een soort hulpkreet van: ‘kom hier naartoe’. De wespen weten dan in mum van tijd waar ze moeten zijn.”

Vol verdedigen
Volgens Kapteijns is het logisch dat er dinsdagavond zoveel wespen waren. "Ze hebben dan ruimte om soortgenoten te helpen die hulp oproepen om hun volk te verdedigen.”

Wespen kunnen bovendien meerdere keren steken. Gemiddeld zo’n tien keer. “Dat is best veel, maar daarna zijn ze uitgeput.” Een nest kan uit 2500 tot 7000 wespen bestaan. Kapteijns denkt niet dat het hele nest op de man afkwam. “Maar het waren er zeker veel.”

Pijnlijke gevolgen
Een wespennest verstoren kan dus pijnlijke gevolgen hebben. “Als je ze per ongeluk bedreigt, vallen ze aan,” waarschuwt de boswachter. Het is daarom belangrijk om te weten waar nesten zich kunnen bevinden.

Die zitten soms in de grond, maar ook in een heg, op zolder of in een schuur. Een nest in de grond herken je aan een kale plek met een klein gat waar constant wespen in en uit vliegen. “Een dichte haag is lastiger,” zegt Kapteijns. “Dan moet je je tuin echt goed kennen.”

Belangrijke rol
Toch hoeven wespennesten lang niet altijd bestreden te worden, vindt Frans. “Als een nest niet op een storende plek zit of bedreigend is, laat het dan vooral zitten." Wespen spelen namelijk een belangrijke rol in het ecosysteem. “Ze ruimen vliegen en muggen op, die ook ziektes kunnen verspreiden.”

Maar zelf een nest weghalen is geen goed idee. “Laat dat altijd aan professionals over,” benadrukt hij. Zelfs als een nest in je schuur zit, kun je het laten zitten. “Wespen keren nooit terug naar een oud nest.”