Terwijl een harde herfstwind door de bomen waait, wandelt Gijs van Buitenen door zijn geliefde Oranjepolder. Met flyers, petities, informatiedagen en wandelingen met de burgemeester probeerde de Oosterhouter samen met zijn belangengroep omwonenden en de politiek erop te wijzen wat er op de Oranjepolder afkomt. “We hebben de windmolens uitgetekend op het fietspad, zodat hun lengte zichtbaar werd.”

De belangengroep Oranjepolder, waar Gijs voorzitter van is, nam een advocaat in de hand om het energiepark tegen te houden. Dat leidde tot nieuwe onderzoeken en het plan voor drie windturbines werd teruggeschroefd naar twee.

Buurgemeente Geertruidenberg adviseerde de gemeente Oosterhout zelfs om energieleverancier Eneco geen vergunning te verlenen voor de bouw van het energiepark, vanwege de gevreesde hinder en overlast. Die vergunning kwam er in april 2023 toch.

De belangengroep Oranjepolder en Milieuvereniging Oosterhout stapten naar de Raad van State. Eind april vond er een zitting plaats, maar het adviesorgaan had langer nodig om met een uitspraak te komen. Die is er sinds deze week.

“Shit en balen”, reageert Gijs. Hij kan de handdoek in de ring gooien, want het energiepark van zo’n 52 voetbalvelden groot mag gebouwd gaan worden in de Oranjepolder. “Vanaf die bomenrij komt het”, wijst Gijs aan.

Naast 100.000 zonnepanelen komen er twee windturbines in de polder, die jaarlijks ruim 10.000 huishoudens van energie moeten gaan voorzien. Die ‘joekels’, zoals Gijs ze noemt, zijn zo’n 235 meter hoog. “Dat is vijf keer zo hoog als de kerk! Dat is nogal wat.” De windmolens op bedrijventerrein Weststad, die te zien zijn vanuit de Oranjepolder, zijn slechts 145 meter hoog.

Naast landschapsvervuiling vreest Gijs voor gezondheidsproblemen door de slagschaduw van de wieken en het geluid van de windturbines. Die komen namelijk op slechts 850 meter van Dommelbergen, de grootste woonwijk van Oosterhout, te staan. Bewoners worden gecompenseerd met een duurzaamheidsfonds vanuit Eneco, waarmee duurzame projecten in Oosterhout worden gefinancierd.

Dat het energiepark zo dicht op de woonwijk gebouwd mag worden, vindt Gijs oneerlijk. De geluidsnorm, die stelt dat een windmolen niet meer dan 47 decibel geluid mag maken, is namelijk gedateerd. Die komt uit 2011.

“Windmolens geven aantoonbare gezondheidseffecten”, vervolgt Gijs. Zo concludeerde het Rijkinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat het geluid en de slagschaduw kunnen zorgen voor hinder en stress.

Overigens is er geen verband tussen windmolens en slaapproblemen. Verschillende onderzoeken hiernaar spreken elkaar tegen. Daarnaast is er onvoldoende bewijs dat windmolens kunnen zorgen voor hart- en vaatziekten, stofwisselingsstoornissen en mentale problematiek, meldt het RIVM.

De Raad van State had volgens Gijs een voorbeeld kunnen nemen aan Duitsland. Daar mag op een afstand die gelijk staat aan tien keer de hoogte van de windmolens, niet gebouwd worden. “Maar 235 meter keer tien is twee kilometer”, rekent Gijs snel uit. “Dat zou betekenen dat er van de Oranjepolder tot aan de Slotbosse Toren geen woonwijk mag staan.”

“We hebben pech, want we moeten nou eenmaal verduurzamen”, relativeert hij de uitspraak van de Raad van State. De gemeente Oosterhout wil over vijf jaar 49 procent minder CO2 uitstoten en in 2050 een energieneutrale gemeente zijn. Dat betekent dat de energie die wordt verbruikt, lokaal duurzaam wordt opgewekt.

Vanwege die ambitie op het gebied van energietransitie, is er ook begrip vanuit de omwonenden voor de komst van het park. “We hebben gestreden, maar kregen nul op rekest", zegt Gijs. "Het grote belang wint uiteindelijk.”