STUIFMAIL

Frans vindt het jammer dat hij de geur van deze drol niet kan ruiken

Vandaag om 08:30 • Aangepast vandaag om 12:31
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur. Iedereen kan vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt Frans onder meer aandacht aan een Namibische sprinkhaan, een adder en een sabelsprinkhaan. Deel twee van deze Stuifmail wordt zondagochtend gepubliceerd.

Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Van wie zijn deze uitwerpselen?

Een steenmarterdrol met kersenpitten (foto: Hans van Drunen).
Een steenmarterdrol met kersenpitten (foto: Hans van Drunen).

Hans van Drunen vond in de bossen van Surae bij Dorst twee uitwerpselen op een meter van elkaar. Hij wil graag weten van wie die uitwerpselen zijn. Als ik naar de foto kijk, kunnen het twee daders zijn die die uitwerpselen daar neergelegd hebben: de vos en de steenmarter. Dit zijn twee soorten met een dergelijk soort drol. Honderd procent zeker weet ik het niet, maar ik ga uit van twee steenmarterdrollen. Maar natuurlijk kunnen het ook vossendrollen zijn, want beide roofdieren eten in deze tijd van de kersen die overal hangen. Welke kersen zullen er dan hangen in de natuurgebieden, zullen veel mensen zich afvagen. Vaak denken veel mensen aan de kersen die zij zelf eten, maar niet aan de kersen van de Amerikaanse vogelkers. En volgens mij staan er genoeg Amerikaanse vogelkersen in Surae. Waarom denk ik dan aan een steenmarter en niet aan een vos? Tja, dat is lastig. Vossendrollen liggen vaak op een verhoging, al hoeft dit bij drollen gevuld met kersenpitten niet altijd zo te zijn. Bij die van steenmarters is dit nooit het geval. Daarbij liggen die vaak ook heel opvallend met meerdere uitwerpsels bij elkaar, vandaar mijn keuze voor de steenmarter. Helaas kan ik die drollen niet ruiken via de foto, want dan wist ik het zeker. De drol van een steenmarter heeft een sterke en penetrante ammoniakachtige geur. De drol van een vos heeft een sterke, muskusachtige en onaangename geur.

Is dit een Namibische koningskrekel?

Een Namibische soort sabelsprinkghaan (foto: Marianne Berg).
Een Namibische soort sabelsprinkghaan (foto: Marianne Berg).

Marianne Berg was in Namibië een insect tegengekomen. Ze dacht een krekel, misschien de koningskrekel. Maar ik vond de krekel er niet 'krekelig' genoeg uitzien. Ik dacht aan een soort sabelsprinkhaan. Dit vooral vanwege de lange poten en lange voelsprieten. Ik heb toch maar eens raad gezocht bij wat deskundigen, want zelf weet ik heel weinig van de Namibische insectenwereld. De deskundige merkte op dat het insect een soort sabelsprinkhaan zou moeten zijn uit het geslacht acanthoplus. Dit is een geslacht van rechtvleugeligen uit de familie van de sabelsprinkhanen. Mijn gevoel klopte dus helemaal. De deskundige vermoedt dat het weleens de langbenige pantserkatydid, zie deze link, of om de acanthoplus discoidalis - geen Nederlandse naam, zie deze link - zou kunnen gaan.

Tijdens een wandeling een slang gezien

Een adder (foto: Joy Wouters).
Een adder (foto: Joy Wouters).

Joy Wouters was aan het wandelen in Ugchelen en kwam tijdens die wandeling een slang tegen. Hij vraagt zich af welke slang. Volgens mij gaat het hier om een adder. Maar omdat adders best zeldzaam zijn en ik niet weet of in Ugchelen adders voorkomen, ben ik toch even gaan snuffelen op het internet. Daar vond ik een mooi rapport dat duidelijk maakt dat er inderdaad adders leven in dat gebied. Degene die geïnteresseerd is in dit rapport kan het lezen via deze link Vroeger werden er al adders waargenomen in Ugchelen, maar in juli 2008 bleken er nog steeds adders voor te komen. In die periode vond men twee bijna volwassen exemplaren. Adders zijn de enige giftige slangen in ons land. De andere twee slangen, de ringslang en de gladde slang, zijn niet giftig. Adders zijn net zoals de levendbarende hagedis eierlevendbarend. Dit wil zeggen dat de eieren in het lichaam uitgebroed worden dus komen de jonge adders levend uit het lichaam van de moeder gekropen. Adders kennen een rijkelijk menu. Op dat menu staan vooral gewervelde dieren en dan het meeste konijnen, spitsmuizen en muizen. Daarnaast een hele variatie aan voedsel zoals kikkers, hagedissen, vogeleieren en nestjongen van vogels. De jonge kleine adders eten voornamelijk wormen en insecten. Zelf moeten de adders uitkijken voor zoogdieren en roofvogels, want die lusten wel een adder.

Welke sprinkhaan is dit?

Het vrouwtje van de grote groene sabelsprinkhaan (foto: Peter Aben).
Het vrouwtje van de grote groene sabelsprinkhaan (foto: Peter Aben).

Peter Aben zag een sprinkhaan van zo'n acht centimeter groot die eitjes aan het leggen was. Hij vraagt zich af om welke sprinkhaan het gaat. Op de foto van Peter zie je heel duidelijk een grote groene sabelsprinkhaan. De naam sabelsprinkhaan slaat terug op het laatste stuk van het lichaam, wat inderdaad doet denken aan een sabel maar dit is een legbuis. Deze sprinkhanensoort heeft dan ook de naam te danken aan het feit dat de vrouwtjes van deze soort een lange legbuis hebben. Mannetjes hebben deze niet. Op de foto van Peter, zie je dat het vrouwtje haar legbuis, tussen twee tegels, de grond in steekt. Ze is dus heel duidelijk bezig met het leggen van haar eitjes. De vrouwtjes leggen hun eitjes in de bodem, soms ook achter boomschors. De weggestopte eitjes overwinteren en komen in de lente uit als nimfen. Dit omdat sabelsprinkhanen een onvolledige gedaantewisseling hebben. Eenmaal uit de eitjes hebben ze diverse vervellingen te ondergaan voordat ze een volwassen sprinkhaan worden. Na de laatste vervelling zijn ze volwassen, dat is zo rond eind juni. Op dat moment kunnen ze pas vliegen, daarvoor dus niet!

Dit insect is echt heel groot, wat is het?

Een grote spinnende watertor, onderzijde (foto: Tamara Didden).
Een grote spinnende watertor, onderzijde (foto: Tamara Didden).

Op de foto van Tamara Didden zie je een zwart insect. Eigenlijk kun je meteen zien dat het om een kever gaat. Het insect lijkt een beetje op een meikever, zie de foto hieronder.

Wat ook opvalt is dat de achterste poten van dit dier vrij lang zijn. Ze staan een beetje krom en er zitten zwemharen aan. Het insect wat hier op een tegel ligt, is een waterkever. Volgens mij is het de grote spinnende watertor, ook wel grote spinnende waterkever genoemd. Deze waterkever is een planteneter, maar de larve is een echte rover. Die rover eet allerlei in het water levende diertjes. Op hun menu staan vissen, kleine salamanders en kikkers. De opvallende naam heeft deze kever te danken aan het feit dat de eieren gelegd worden in een door het vrouwtje gesponnen waterdicht nestkamertje onder water. Dat de kever op de foto op een tegel ligt, kan te maken hebben met het feit dat dit insect op zoek was naar een andere waterplek. De grote spinnende watertor is dan ook een echte kever en kevers kunnen in principe vliegen.

Een grote spinnende watertor, onderzijde (foto: Tamara Didden).
Een grote spinnende watertor, onderzijde (foto: Tamara Didden).

Bij deze kever zitten onder de twee dekschilden, zie de foto hierboven - net als bij lieveheersbeestjes - twee vleugels die hen in de nacht naar andere locaties kunnen brengen. Helaas heeft deze kever het water niet bereikt en zal die dus sterven.

Wild in Nederland: actieve adder - AVROTROS

Wachten op privacy instellingen...

Adders zijn te herkennen aan het zigzagpatroon op de rug. Dit zijn de enige echte gifslangen van ons land. Adders zijn relatief kleine, zwaargebouwde slangen. Volwassen dieren zijn maximaal 78 centimeter lang, maar gemiddeld worden ze maar zestig centimeter. Ze hebben een duidelijke driehoekige kop, die zigzagtekening en verticale pupillen. Mannetjes zijn in het algemeen grijs of bruin en hebben een sterk contrasterende zwarte rugstreep en contrasterende lipschilden (bovenlip). Vrouwtjes zijn vaak lichtbruin, met een donkerbruine, minder contrasterende rugstreep.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!