De koningin van de mensapen: waarom Jane Goodall hier zo gemist gaat worden
De Britse Jane Goodall is een van de grondleggers van het onderzoek naar gedrag van chimpansees. "Zij heeft als eerste gezien dat dieren emoties hebben. Dat ze rouwen, elkaar begroeten", legt Klaas-Jan uit. "Ze gebruiken gereedschap, hebben intelligentie: net als wij. Zij ging dwars tegen de stroom in."
Dat begon al heel vroeg, toen Jane als meisje in een kippenhok ging liggen. Ze wilde weten hoe er eitjes werden gelegd. Inmiddels is haar onderzoek naar chimpansees het langstlopende chimpansee-onderzoek ooit. "Het was een vrouw die zich verzette tegen ouderwetse structuren. Dat heeft ze haar hele leven gedaan", gaat Klaas-Jan verder.
"Zij en David Attenborough: in onze wereld zijn dat beroemdheden."
Als vrouw was het namelijk bepaald niet gebruikelijk om zo'n onderzoek te doen. Ze werd op de vingers getikt, maar bleef doorgaan. "Ook nog zonder opleiding", legt de dierverzorger uit. Dat maakt dat, in de wereld van dierverzorgers en natuurliefhebbers, met ontzettend veel ontzag over haar gepraat wordt. "Zij en David Attenborough: in de wereld van dierenverzorgers zijn dat beroemdheden."
Twee keer is Goodall is Hilvarenbeek langsgekomen. Natuurlijk om te zien hoe het daar met de chimpansees en de andere dieren gaat, maar ook om met de verzorgers te praten en een lezing te geven. Safaripark De Beekse Bergen is namelijk onderdeel van het Jane Goodall Instituut, dat zich inzet voor het welzijn van chimpansees, de mens, de natuur en de verzorger. "Ze was een verbinder", zegt Klaas-Jan erover. Hij was erbij, in 2016. "Dan komt er wel echt iemand binnen: hoe ze is, praat en luistert. Een heel bijzonder persoon."
Soms ontmoet je namelijk mensen met een onbeschrijfelijk charisma. Iemand die, om wat voor reden dan ook, bij je binnenkomt. Wiens woorden raken. "De manier waarop zij spreekt alleen al", beschrijft Klaas-Jan de ontmoeting met Goodall. "Heel zachtjes, waardoor je nóg beter naar haar gaat luisteren."
En dat deed iedereen, die haar die dag hoorde vertellen. Goodall gaf een lezing in Hilvarenbeek, die gelijk stijf was uitverkocht. "Dan merk je wel hoe groot zij is", zegt Klaas-Jan. Ze vertelde met een enorme overtuigingskracht over de chimpansees, de natuur en het milieu. Soms heel serieus en ernstig, maar met ruimte tussendoor om te laten horen hoe goed ze een chimpansee na kon doen. "Het was een hele bijzondere avond, waarop ik alles een beetje moest regelen. Daar kreeg ik naderhand nog een persoonlijke brief voor terug, met een dankwoord."
"Ze is in het harnas gestorven."
Toen Klaas-Jan gisteren het nieuws van haar overlijden hoorde, was hij even stil. "Oh, wat gaat dit betekenen?", dacht hij. "Het zat er een keer aan te komen, op die leeftijd. Maar als het dan gebeurt, denk ik: potverdikkie." In de hoop dat haar gedachtengoed wordt doorgegeven. Dat Goodall blijft inspireren, ook al is ze er niet meer. "Het is verdrietig en onwerkelijk, want ze was zelfs nog aan het werk. Maar ze is in het harnas gestorven. En daar kun je alleen maar heel veel respect voor hebben."