Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Gedicht van Anneke Witte

Wat ligt er onder de struik in de tuin?

Anneke van Heel wil graag weten wat er zichtbaar was onder een struik in haar tuin. Heel toevallig ken ik deze vrucht. De naam is schijnaugurk (akebia quinata). Schijnaugurken groeiden oorspronkelijk in China, Japan en Korea. Ze zijn trouwens onder meerdere namen bekend, zoals klimaugurk, chocoladerank en klimbes. In ons land voelt de schijnaugurk zich goed thuis op zandgronden, maar dan moet er wel een goede afwatering zijn. De bloemen van de schijnaugurk verspreiden een chocoladegeur en groeien in trossen.

Later komen de vruchten uit, die lijken op een soort worst. In Japan worden deze 'worsten' gegeten als seizoensgebonden delicatesse. De schil, met een licht bittere smaak, wordt gebruikt als groente. Gevuld met bijvoorbeeld gehakt en vervolgens gefrituurd. De ranken worden traditioneel gebruikt bij mandenvlechten.

Waarom de namen Spaanse vlag en de naam slakrups?

Theo Zelen vraagt zich af hoe sommige diersoorten aan hun naam komen, zoals de Spaanse vlag en de slakrups. Allereerst de Spaanse vlag. Officieel heet de nachtvlinder Spaanse vlag euplagia quadripunctaria. Dit is de wetenschappelijk naam en die klopt helemaal, want die wetenschappelijke naam betekent: mooie schuine strepen en vier stippen/punten op de vleugels.

Die naam geeft echt aan hoe de nachtvlinder eruitziet, maar zo kun je een vlinder niet noemen in het Nederlands. De naam wordt dan te lang dus kiest men in het Nederlands iets wat niet te lang is en toch opvalt. Bij deze nachtvlinder werd de naam gebaseerd op de kleurencombinatie op de vier vleugels. Die is opvallend: de kleuren zijn zwart, wit en oranje en doen enigszins denken aan de Spaanse vlag.

De nachtvlinder slakrups heeft als wetenschappelijke naam apoda limacodes. Dit betekent letterlijk: typische pootjes die onder de vlinderrups zitten. Maar het lijkt alsof er helemaal geen pootjes onder zitten, daardoor hebben deze diertjes meer weg van slakken. Slakken hebben namelijk geen pootjes. Er is besloten de naam niet te baseren op het uiterlijk van de nachtvlinder, want veel nachtvlinders zien er zo uit.

De naamkeuze is gebaseerd op de bijzondere rups van deze nachtvlinder. Die rups heeft een speciale vorm. Als je er naar kijkt, lijkt de rups op een slak. Daarnaast beweegt deze nachtvlinderrups zich ook anders voort dan rupsen van vlinders. De voortbeweging van de slakrups lijkt echt op het voortbewegen van een slak, want de slakrups rups glijdt net zoals een als een slak over de planten, vandaar de naam.

Mensen die organismen, waaronder planten, dieren en micro-organismen, bestuderen en deze organismen classificeren en in groepen zetten, noemen we trouwens taxonomen.

Welk beest heeft de groene vleesvlieg te pakken?

Roy Otten zag een insect een bromvlieg pakken. Hij is benieuwd welk insect het was. Op de foto zie je een gewone roofvlieg een groene vleesvlieg injecteren. De vliegensoort gewone roofvlieg behoort tot de grote familie van roofvliegen, waarvan er inmiddels 7100 soorten beschreven zijn over heel de wereld.

Al deze roofvliegen worden gekenmerkt doordat ze drie bijogen hebben. Deze bijogen zitten tussen hun twee facet-ogen. Daarnaast vallen hun sterke spinachtige poten en borstelsnor heel erg op. Tot slot hebben al deze roofvliegen een korte sterke zuigsteeksnuit waarmee zij hun prooi, in dit geval dus een groene vleesvlieg, steken en tegelijkertijd een verlammende stof (enzymen) inspuiten. Na een tijdje worden dan de ingewanden van die groene vleesvlieg vloeibaar en zuigt de gewone roofvlieg het slachtoffer leeg. Voor mensen zijn gewone roofvliegen ongevaarlijk.

Gewone roofvliegen komen vooral voor op zandgrondgebieden en zijn dan te vinden langs zon beschenen bosranden, op heidevelden en op open plekken in het bos. Op die plekken wachten ze in een hinderlaag op hun prooi, die ze tijdens de vlucht vangen.

Rubriek mooie foto’s

In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Theo van de Rijk. Hij vraagt zich echter af wat hij gefotografeerd heeft. Op de foto staat het mycelium van een onbekende zwam. Een mycelium is in feite het begin van een zwam. Het is een netwerk van dunne, dradige schimmeldraden (hyfen) die het vegetatieve deel van een schimmel vormen. Later kunnen dan vruchtlichamen (paddenstoelen / hoeden) op dit netwerk uitgroeien. Het is dus spannend om af te wachten wat hieruit komt.

Natuurtip

Zaterdag 11 oktober kun je van tien uur 's ochtends tot één uur 's middags meedoen aan een fietsexcursie door het mooie buitengebied van Roosendaal en Zundert.

Fiets mee door het landschap waar natuur en historie samenkomen, en ontdek dit prachtige gebied eens van een andere kant. Tijdens deze fietstocht vertellen de twee gidsen op enkele plekken over het landschap waar je doorheen fietst. Je hoeft niet te letten op de route en kunt dus heerlijk om je heen kijken.

Je rijdt langs historische landgoederen, oude bossen en akkers. We starten op landgoed Visdonk en komen langs de natuurgebieden Rucphense heide, Pannehoef, de Moeren en de landgoed Oude Buisse Heide.

Meer informatie:
· Aanmelden is verplicht en kan via deze link.

· Deelname kost tien euro, leden van Natuurmonumenten betalen zeven euro.

· Vertrekpunt is brasserie/lodge Visdonk aan de Rozenvendreef 2 in Roosendaal.

· Een goede fiets is nodig.

· Let op: er wordt in een tempo doorgefietst. Vanwege dit tempo en de afstand is deze excursie bedoeld voor de geoefende fietser.

· We stoppen onderweg bij het aardbeienterras, consumptie op eigen kosten.

· Honden kunnen niet mee.

· Je kunt na de fietstocht wat drinken en eten bij brasserie T-huis of lodge Visdonk.

· Afhankelijk van de omstandigheden kan de excursie en half uurtje korter of langer duren.